TP Hồ Chí Minh: Ùn tắc giao thông vẫn chưa được cải thiện

Thứ sáu, 17/06/2011 00:00

Xem với cỡ chữ

Trong mấy năm gần đây, TP Hồ Chí Minh đã đưa vào sử dụng nhiều công trình giao thông quan trọng: xuyên tâm, hướng tâm, vành đai... không những kết nối các khu vực trong thành phố mà còn tạo thế thông thương sang các vùng lân cận. Nhưng nghịch lý vẫn diễn ra, tình trạng ùn tắc giao thông vẫn chưa được cải thiện. Vì sao?
Dân đông, xe nhiều, đường hẹp
Theo số liệu thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông TP Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2011 đến nay đã xảy ra 23 vụ ùn tắc giao thông (UTGT) kéo dài từ 30 phút trở lên, trong đó có chín vụ kéo dài đến hơn ba giờ. Số liệu này chỉ nói lên một phần nhỏ của tình trạng UTGT tại thành phố. Thật ra, tình trạng này xảy ra thường xuyên ở mọi lúc, mọi nơi, đến nỗi đã lưu truyền một câu cửa miệng 'Cứ ra đường là bị kẹt xe'. Việc đi lại khó khăn thường diễn ra ở các quận: Tân Bình, Tân Phú, Phú Nhuận, Bình Thạnh, Gò Vấp hoặc ở những trục đường chính như: Ðiện Biên Phủ, Trần Hưng Ðạo, Lý Thường Kiệt, Võ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Cách Mạng Tháng Tám, Trường Chinh, Nguyễn Kiệm, Lê Văn Sĩ, Tân Hóa, Lạc Long Quân... Những vụ UTGT kéo dài thường tập trung ở những điểm ra vào sân bay, bến xe như: giao lộ Hoàng Văn Thụ - Nguyễn Văn Trỗi - Phan Ðình Giót, trước cửa bến xe Miền Ðông trên đường Ðinh Bộ Lĩnh; Trường Trinh - Âu Cơ, chung quanh công viên Ðầm Sen hoặc ở những vòng xoay, ngã tư, ngã năm như: Hàng Xanh, Cây Gõ, Nguyễn Thái Sơn - Phan Văn Trị, Phan Văn Trị - Trần Quốc Tuấn - Lê Quang Ðịnh, Xô Viết Nghệ Tĩnh - Ðinh Bộ Lĩnh - Nguyễn Xí, Bạch Ðằng - Ðinh Bộ Lĩnh, Tôn Ðức Thắng - Nguyễn Hữu Cảnh... Ðặc biệt, ở những cửa ngõ ra vào thành phố vẫn là những điểm UTGT nghiêm trọng nhất: Cầu Rạch Chiếc, cầu Sài Gòn, xa lộ Hà Nội, quốc lộ 13, ngã tư Bình Triệu, ngã ba Cát Lái, quốc lộ 1A...
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng này rất dễ nhận biết. Ðó là do đường bị đào bới để xây dựng các công trình ngầm, lưu lượng phương tiện giao thông tăng đột ngột, mưa, triều cường gây ngập, tai nạn giao thông... Rồi ý thức của người tham gia giao thông còn kém, thường vi phạm các lỗi cơ bản như: Không nhường quyền ưu tiên, không chấp hành lệnh của biển báo, đi ngược chiều, lưu thông lấn phần đường... Việc phân luồng giao thông, lắp biển báo, xác định vạch sơn, đặt thời gian đèn đỏ ở các ngã tư chưa hợp lý.
Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa lại là vấn đề xây dựng và quản lý đô thị, TP Hồ Chí Minh là một trong những đô thị lớn nhất nước với hệ thống giao thông chằng chịt. Ở đây có 3.897 con đường, với chiều dài khoảng gần 3.600 km. Tuy nhiên, gần 70% số con đường này có nhiều sông nhỏ hơn 7 m. Hơn nữa, thành phố có tới 4.306 nút giao thông chủ yếu là đồng mức, chỉ có 16 nút là khác mức (có cầu vượt). Ðiều này làm hạn chế việc lưu thông. Trong khi đó, dân số cơ học thành phố tăng quá nhanh kết hợp với việc nhà cao tầng mọc lên quá nhiều ở trung tâm dẫn đến mật độ đi lại của người dân trên đường phố ngày càng đông. Vì thế, số lượng phương tiện giao thông cũng tăng lên chóng mặt. Chỉ trong vòng năm tháng đầu năm nay, đã có 11.921 xe ô-tô và 116.531 xe gắn máy được đăng ký, nâng số phương tiện do thành phố quản lý lên 467.258 xe ô-tô và 4.709.040 xe gắn máy. Ðó là chưa nói đến các phương tiện giao thông khác đăng ký ở tỉnh bạn nhưng vẫn thường xuyên tham gia lưu thông trên địa bàn thành phố.
Hai nhóm giải pháp: Tình thế và cơ bản
Từ nhiều năm nay, TP Hồ Chí Minh mất khá nhiều thời gian để khảo sát, nghiên cứu, hội thảo nhằm tìm ra các giải pháp chống UTGT. Ngay từ những năm đầu của thế kỷ 21, thành phố đã đưa ra 'Chương trình chống kẹt xe nội thị' với mười giải pháp đồng bộ. Ðó là năm giải pháp về kỹ thuật và quản lý giao thông bao gồm: Phân luồng giao thông đô thị, điều khiển giao thông, cải tạo và mở rộng các nút giao thông thường bị ùn tắc, đầu tư xây dựng hệ thống bến bãi và phát triển mạng lưới vận tải hành khách công cộng, đẩy mạnh tiến độ thi công các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm. Bên cạnh đó là năm giải pháp về quản lý hành chính và xã hội: Thông tin, tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông và các quy tắc về quản lý đô thị, chống nạn UTGT tại các khu vực đông người qua lại trong giờ cao điểm; ổn định trật tự lòng, lề đường; tăng cường hiệu lực bảo vệ pháp luật về an toàn giao thông và trật tự đô thị; phân bố lại các khu dân cư, các cơ quan, xí nghiệp, bệnh viện, trường học trên địa bàn thành phố và tăng cường công tác quản lý trật tự đô thị.
Rất tiếc là qua mười năm thực hiện 'Chương trình chống kẹt xe nội thị', mặc dù thành phố đã làm được khá nhiều việc, nhưng điệp khúc 'kẹt xe' vẫn không giảm. Phải chăng các giải pháp này quá dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm?
Theo chúng tôi nên tập trung vào hai nhóm giải pháp đột phá là tháo gỡ và xây mới. Hay nói cách khác là nhóm giải pháp tình thế để đối phó với tình trạng kẹt xe trước mắt và nhóm giải pháp cơ bản nhằm mở rộng 'lộ giao thông'. Nhóm giải pháp tình thế, tập trung vào hai chủ thể. Chủ thể thứ nhất là người điều khiển phương tiện giao thông. Ðối với chủ thể này, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền giáo dục ý thức chấp hành Luật Giao thông thì phải tăng cường các biện pháp xử phạt hành chính. Ðiều này đòi hỏi lực lượng cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông hoạt động tích cực và thường xuyên hơn. Chủ thể thứ hai là các phương tiện kỹ thuật, điều hành phục vụ việc đi lại như: Tuyến đường, đèn hiệu, vạch sơn... Cần phải nghiên cứu và điều chỉnh ngay các luồng chưa hợp lý ở một số tuyến đường. Không phải nơi nào cũng bố trí đi một chiều là thuận lợi mà nhiều khi gây ra tình trạng dồn ép phương tiện giao thông vào một nơi rất dễ gây ra UTGT. Cần nghiên cứu và điều chỉnh cách lập trình thời gian đèn đỏ ở từng giao lộ và các giao lộ đèn đỏ ở các giao lộ tiếp theo trên một tuyến đường sao cho 'vận trù' hơn. Ở những tuyến đường hai chiều rộng từ bốn làn xe trở lên, nên lắp đặt dải phân cách ở giữa. Ở những 'điểm đen' kẹt xe, nhất là ở các giao lộ, vào những giờ cao điểm, lực lượng cảnh sát giao thông cần có mặt đông hơn và thường xuyên hơn để kịp thời gỡ rối khi mới manh nha kẹt xe.
Nhóm giải pháp cơ bản đóng vai trò tích cực và chủ động hơn. Trước hết, thành phố cần ưu tiên xây dựng những cầu vượt tại các ngã tư, giao lộ tại những nơi thường UTGT như: Hàng Xanh, Cây Gõ, Thủ Ðức... để tạo ra các nút giao thông khác mức, khắc phục tình trạng chờ đợi lâu ở các ngã tư. Mặt khác, cần tiếp tục cải tạo và phát triển cơ sở hạ tầng giao thông theo quy hoạch phát triển giao thông thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó đặc biệt ưu tiên cho những dự án cửa ngõ ra vào thành phố như cầu Sài Gòn, cầu Rạch Chiếc, xa lộ Hà Nội, cầu Bình Triệu, quốc lộ 13, quốc lộ 1A, các đường vành đai số 2, số 3... Ngoài ra, cần đẩy nhanh các dự án liên quan việc đào đường như: cải thiện môi trường nước, vệ sinh môi trường lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè, các dự án cấp nước, thoát nước khác...
Một giải pháp cơ bản khác, mang tính chiến lược là phát triển các phương tiện vận tải hành khách công cộng bao gồm xe buýt và các phương tiện vận tải hành khách khối lượng lớn như: Hệ thống xe điện ngầm, xe điện mặt đất hoặc tàu điện một ray (monorail). Bên cạnh đó, cần khai thác hệ thống vận tải hành khách bằng đường sông. Lâu dài hơn là việc phân bố lại các khu dân cư, di dời một số bệnh viện, trường học, cơ quan ở trung tâm thành phố ra các quận, huyện có mật độ dân cư thấp để giảm tải cho các tuyến đường.

VTTH-Theo Báo Nhân dân

Vũ Thúy Hoa