Theo Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, mỗi năm trung bình nước ta có khoảng 9.000 người chết do tai nạn giao thông (TNGT), trong đó có đến 30% là trẻ em. Ðặc biệt trong số này có hơn 50% số trẻ bị chấn thương sọ não do không đội mũ bảo hiểm (MBH). Quy định bắt buộc trẻ em trên sáu tuổi phải đội MBH khi ngồi trên mô-tô, xe gắn máy, tuy nhiên một bộ phận phụ huynh vẫn chưa thực hiện nghiêm túc.
Nhiều phụ huynh không nhận thức được tầm quan trọng của việc đội mũ bảo hiểm
cho trẻ khi tham gia giao thông
Vi phạm tràn lan
Quan sát tại cổng Trường tiểu học Trần Quốc Toản, phố Nhà Chung (Hà Nội), chúng tôi nhận thấy có rất nhiều phụ huynh đến đón con nhưng không hề đội MBH cho bản thân, cũng quên luôn cả việc mang MBH cho con mình. Một phụ huynh đón con tại đây nói: "Buổi sáng đưa con đi học, tôi đều mang theo MBH cho cháu. Nhưng hôm nay do đi làm về muộn quá, lại thấy mát trời nên quên không mang mũ cho cháu. Thật ra, biết khi tham gia giao thông không đội MBH là rất nguy hiểm, vi phạm Luật Giao thông nhưng vì nhà gần trường, với quãng đường ngắn không đội một lúc chắc cũng không có vấn đề gì".
Sự lơ là, chủ quan của phụ huynh không chỉ gây nguy hiểm đối với con trẻ, mà còn tạo nên ý thức không tốt đối với các em trong việc chấp hành luật lệ giao thông. Thậm chí, nhiều bậc phụ huynh còn chở ba, bốn trẻ hoặc cho trẻ đứng lên yên xe, không đội MBH đi trên đường. Ðã có nhiều trường hợp trẻ bị tai nạn, gãy chân, tay, chấn thương sọ não,… do được chở bằng xe gắn máy nhưng không đội MBH và không may gặp tai nạn, không chỉ gây nhức nhối dư luận, mà còn là bài học đắt giá cho nhiều bậc phụ huynh.
Thực tế cho thấy, khi xảy ra TNGT, trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất nhưng lại chưa được người lớn bảo vệ đúng mức. Bên cạnh một số ít người còn chưa biết đến quy định pháp luật về đội MBH cho trẻ em, nguyên nhân chính vẫn do nhận thức và ý thức của nhiều phụ huynh còn hạn chế, không đặt sự an toàn của con em mình lên hàng đầu. Theo kết quả nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khi xảy ra TNGT, nguy cơ tử vong giảm tới 42%, nguy cơ chấn thương vùng đầu giảm tới 69% nhờ sử dụng MHB đạt chuẩn khi tham gia giao thông. Các nghiên cứu này đều cho thấy, MBH là "liều vắc-xin" hữu hiệu bảo vệ, phòng tránh các chấn thương trong các vụ TNGT cho người tham gia giao thông.
Người lớn cần gương mẫu
Ủy ban ATGT quốc gia đã phối hợp các cơ quan, ban, ngành và doanh nghiệp tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, trao tặng hàng chục nghìn MBH đạt chuẩn cho
trẻ em trên toàn quốc, nhằm góp phần bảo đảm ATGT và nâng cao ý thức bảo vệ bản thân cho trẻ em ngay từ trên ghế nhà trường. Ðồng thời, qua các em sẽ có tác động tích cực tới các bậc phụ huynh và người thân nhằm cải thiện ý thức và tuân thủ tốt hơn việc đội MBH khi tham gia giao thông.
Theo Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT quốc gia Khuất Việt Hùng, nguyên nhân của việc học sinh chưa đội MBH là do cha mẹ các em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc này. Bên cạnh đó, do chưa ý thức được sự cần thiết của việc đội MBH nên có đội MBH cho con nhưng với tinh thần đối phó.
Kế hoạch trong thời gian tới, Ủy ban ATGT Quốc gia sẽ phối hợp các cơ quan chức năng, các bộ, ban, ngành có liên quan triển khai đồng loạt, quyết liệt việc thực hiện đội MBH đạt chuẩn cho học sinh. Ngành công an cần đưa nội dung kiểm tra, xử lý vi phạm về đội MBH đối với trẻ em vào nhiệm vụ thường xuyên. Ðồng thời, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa lực lượng cảnh sát giao thông với ngành giáo dục trong việc thông báo, cung cấp thông tin xử lý đối với những trường hợp vi phạm của học sinh để nhà trường có biện pháp nhắc nhở, giáo dục phù hợp; thống kê, lập danh sách gửi các trường học nhằm nâng cao tính răn đe trong việc thực hiện quy định của pháp luật. Ðối với ngành giáo dục và đào tạo, cần phải có hình thức kiểm tra, kiểm điểm đối với học sinh cố tình vi phạm hoặc tái phạm quy định của pháp luật về đội MBH; gắn việc kiểm tra phê bình, đưa vào tiêu chí đánh giá thi đua khen thưởng cuối năm đối với giáo viên chủ nhiệm của lớp.
Khi bản thân các em nhỏ còn chưa nhận thức, tự chịu trách nhiệm đầy đủ về hành vi của mình thì người lớn cần phải gương mẫu, chủ động phòng tránh nguy cơ tai nạn cho con em mình từ những hành động đơn giản nhất như đội MBH khi tham gia giao thông. Bên cạnh đó, cần kiên trì thực hiện các hình thức tuyên truyền về ATGT cho người dân, nhất là đối tượng học sinh trong nhà trường để các em ý thức được sự cần thiết và tự giác đội MBH khi tham gia giao thông. Mặt khác, các lực lượng chức năng cần chú trọng kiểm tra chất lượng MBH trên thị trường, xử phạt nghiêm những cơ sở kinh doanh, sản xuất MBH không đạt chất lượng và nêu tên trên phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo cho người dân biết, góp phần nâng cao hiệu quả đội MBH khi tham gia giao thông.