Xe hợp đồng “núp bóng” xe khách tuyến cố định, xe tuyến cố định thì vào nội thành Tam Kỳ đón - trả khách...khiến vận tải khách trở nên bát nháo, mất trật tự.
Xe khách đang diễn ra phức tạp trong nội thị Tam Kỳ.
Tràn lan xe trá hình
Thực hiện nhiệm vụ trên đường, giám sát của một đơn vị kinh doanh vận tải khách phát hiện ô tô bốn chỗ ngồi BKS 76A-02625 đón khách tại trạm xe buýt 06 đường Phan Bội Châu, TP.Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam). Một số taxi vẫn thường xuyên túc trực tại các trạm của xe buýt, nhằm thuyết phục khách đang chờ xe buýt đổi ý sử dụng phương tiện của mình. Người này còn cung cấp thêm thông tin, xe BKS 29B-054.89 của nhà xe Quảng An thường xuyên vào nội thị Tam Kỳ đón khách ở nhiều địa điểm. Ghi nhận tại đường Phan Bội Châu, nhà xe Quảng An travel còn có phương tiện BKS 29A-983.06 đứng trả khách. Trong khi đó, xe tuyến cố định vào nội thành Tam Kỳ vào buổi sáng sớm hoặc buổi trưa xuất hiện tràn lan. Tài xế thường đi theo các tuyến đường mà xe buýt hoạt động, đến các trạm dừng trước xe buýt khoảng 5 phút để chèo kéo khách.
Hiện tượng xe vận tải hành khách theo hợp đồng, khách du lịch bằng ô tô hoạt động như xe khách tuyến cố định, bán vé thu tiền, xác nhận đặt chỗ cho người sử dụng dưới mọi hình thức đang diễn ra phức tạp. Chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải (GTVT) Quảng Nam Võ Quang Lâm từng nhận định, bản chất chủ yếu của chủ xe và tài xế là xin phù hiệu hợp đồng nhưng lại chạy như xe khách tuyến cố định. Nhiều nhà xe kinh doanh vận tải khách thì phản ánh, mánh khóe hoạt động loại xe này thường theo quy trình: đón người, xếp chỗ, sau đó mới lấy tên, địa chỉ rồi điền vào danh sách hành khách vận chuyển theo hợp đồng lập sẵn, thậm chí ghi khống danh sách để đối phó với ngành chức năng. Trên thực tế, chủ phương tiện nhận được cuộc gọi của người dân đã đến từng nhà để đón; cuối hành trình quay ngược lại về trả khách làm gia tăng áp lực giao thông đô thị. Trốn phí bến bãi, trốn thuế nên hoạt động của loại xe dù, bến cóc nêu trên còn tạo ra sự cạnh tranh thiếu lành mạnh, không công bằng đối với nhà xe làm ăn nghiêm túc.
Khó kiểm soát
Đơn vị vận tải khách chân chính, đặc biệt là xe buýt bức xúc bày tỏ, xe trá hình đang khiến hoạt động của dịch vụ vận tải hành khách công cộng gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, xe buýt đầu tuyến Quảng Nam không được trợ giá, kể cả phương tiện phục vụ địa bàn miền núi đều tự bơi. Xe hợp đồng có lợi thế là muốn chạy giờ nào cũng được và có thể đưa đón khách tới bất cứ nơi đâu. Xe buýt thì không như thế, lại chỉ có lượng khách ít ỏi vào các giờ thấp điểm. Còn giờ cao điểm, xe hợp đồng chạy trước nên đón hết khách. Có tình trạng, xe hợp đồng phóng nhanh vượt ẩu để tranh giành khách dẫn đến mất an toàn giao thông. Một lãnh đạo vận tải buýt chỉ rõ nguy cơ: “Chúng tôi mong muốn đầu tư lâu dài, từng bước xây dựng tuyến buýt kiểu mẫu phục vụ nhân dân, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông và xây dựng văn hóa giao thông. Tuy nhiên, xe vi phạm pháp luật lại tồn tại được, hậu quả cuối cùng là sẽ chẳng còn tuyến xe buýt nào duy trì nổi”.
Phó Trưởng Công an TP.Tam Kỳ - Thiếu tá Mai Văn Hiển cho biết, 9 tháng đầu năm nay, cảnh sát giao thông Công an thành phố phát hiện 39 trường hợp vi phạm điều khiển xe vận chuyển hành khách theo hợp đồng không có danh sách hành khách, xe chở khách không có phù hiệu theo quy định, không chạy đúng tuyến... với số tiền xử phạt 75,3 triệu đồng. Công an TP.Tam Kỳ còn phối hợp với Thanh tra Sở GTVT tổ chức nhiều đợt ra quân chuyên đề tuần tra, xử lý. Tuy nhiên, Thiếu tá Mai Văn Hiển thừa nhận, xe trá hình vẫn đang diễn biến phức tạp và rất khó kiểm soát trước sự đối phó của nhà xe. Họ dặn trước hành khách nếu gặp công an thì nói bản thân là người nhà được chở đi chứ không phải trả tiền. Nhiều xe nhìn thấy người thực thi công vụ ở phía trước thì lập tức quay đầu.
Phải cùng vào cuộc
Hiện nay, xe biến tướng có cơ hội phát triển do tiện ích của nó. Khách chỉ cần gọi điện là tài xế đến tận nơi đón, ngồi trên xe chất lượng cao có máy điều hòa lại còn được phục vụ nước uống… Xe đưa về tận nơi, muốn đi khung giờ nào cũng được. Dịch vụ trên phù hợp với nhu cầu và túi tiền của một bộ phận nhân dân. Một số cán bộ cũng sử dụng loại phương tiện trên, “góp phần” cổ xúy cho xe trá hình nhân rộng. Trong khi đó, một số tuyến xe buýt sở hữu phương tiện vừa cũ, thiếu vệ sinh, không có máy điều hòa, lại nhồi nhét người vào giờ cao điểm…
Để xe biến tướng mất đất lộng hành, trước hết vận tải buýt phải nâng cao chất lượng dịch vụ ở nhiều phương diện. Về phía địa phương, ông Nguyễn Minh Nam - Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ cho biết sẽ chỉ đạo lực lượng công an tổng rà soát trường hợp liên quan, yêu cầu ký cam kết không vi phạm. Cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng loại hình vận tải hoạt động đúng theo quy định của pháp luật. Tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm hành vi vi phạm để góp phần đảm bảo an toàn giao thông, văn minh đô thị.