Việt Nam hiện nay đang nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Đó là kết quả điều tra lần thứ hai về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam năm 2015 (Điều tra GATS 2015) của Bộ Y tế. Đáng chú ý, thuốc lá còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hơn 40.000 người tử vong tại Việt Nam hàng năm. Con số này sẽ còn tăng lên theo dự báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Thực trạng hút thuốc lá tại Việt Nam
Số người trưởng thành hút thuốc lá tại Việt Nam là 15,3 triệu người, chiếm gần một nửa tổng số người ở độ tuổi này. Điều đó có nghĩa là cứ 2 nam giới thì có 1 người hút thuốc lá. Nguy hiểm hơn khi 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà. Theo nghiên cứu, các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hơn 40.000 người tử vong tại Việt Nam hàng năm, tương đương với khoảng 100 người tử vong/ngày. Theo dự báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), con số này có thể tăng lên tới 70.000 người/năm vào năm 2030.
Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai), trong khói thuốc lá có hơn 40 chất có khả năng gây ung thư. Đáng chú ý, có đến 90% số trường hợp mắc bệnh ung thư phổi là người nghiện thuốc lá. Không những thế, những người hút thuốc lá chủ động còn gặp nguy hiểm hơn khi bị tăng nguy cơ ung thư phổi gấp 13 lần.
Sau một thời gian thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá với nhiều biện pháp, tỷ lệ người trưởng thành hút thuốc lá đã giảm đáng kể. Ở khu vực nông thôn, tỷ lệ hút thuốc giảm ít hơn ở khu vực thành thị. Điều đáng mừng là, theo điều tra của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), khoảng 70% người hút thuốc có nhu cầu cai thuốc. Trước thực tế này, việc thực hiện các biện pháp giúp những người có nhu cầu cai nghiện thuốc lá là rất cần thiết.
Thành lập Tổng đài tư vấn hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí
Tổng đài tư vấn được thành lập giúp những người có nhu cầu cai nghiện thuốc lá
Chính vì những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) đã giao nhiệm vụ cho Bệnh viện Bạch Mai thành lập Tổng đài tư vấn hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí năm 2015. Với độ ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn, Tổng đài tư vấn hoạt động từ 8 giờ đến 22 giờ hàng ngày. Bệnh viện Bạch Mai cũng đã tập huấn cho gần 900 nhân viên y tế của 63 tỉnh, thành phố về cai nghiện thuốc lá cũng như giám sát hỗ trợ các bệnh viện triển khai hoạt động chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá.
Sau một năm hoạt động, Tổng đài tư vấn đã tiếp nhận khoảng 12.000 cuộc gọi. Đánh giá hiệu quả tư vấn của tổng đài trên các đối tượng liên lạc lại được cho thấy, tỷ lệ người đã bỏ thuốc lá trong số các đối tượng này chiếm 30,7%. Các đối tượng sau tư vấn đã cố gắng tự bỏ thuốc mà không sử dụng bất kỳ biện pháp hỗ trợ nào khác. So sánh với số liệu báo cáo của nhiều nước trên thế giới thì đây là một kết quả đáng vui mừng.
Nhận xét về kết quả khả quan mà Tổng đài tư vấn hỗ trợ cai nghiện thuốc lá miễn phí đã đạt được, PGS. TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, khẳng định, với sự quyết tâm của Bộ Y tế - cơ quan đầu mối được Chính phủ giao tổ chức triển khai hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá cùng với sự nỗ lực tham gia của các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố, hy vọng công tác này sẽ đạt được nhiều kết quả khả quan hơn nữa, với mục tiêu vì sức khỏe người dân Việt Nam.
Trong khuôn khổ triển khai hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá của các bộ, ngành, ngày 23 tháng 9 năm 2016, tại TP. HCM, Bộ Giao thông vận tải cũng đã tổ chức Hội nghị tập huấn, hướng dẫn xử phạt vi phạm về thực hiện môi trường không khói thuốc lá.
Phòng Truyền thông (tổng hợp)