Ngày 16/11, tại Hà Nội, Cục Đường sắt Việt Nam và Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) đã phối hợp tổ chức Hội thảo Tư vấn Chính sách đầu tư lĩnh vực đường sắt theo hình thức đối tác công - tư (PPP).
Đây là nội dung hoạt động trong khuôn khổ Dự án Đối tác trao đổi kinh nghiệm phát triển lĩnh vực GTVT (Dự án DEEP) được Chính phủ Hàn Quốc tài trợ thông qua KOICA, trong đó bao gồm tư vấn để thực hiện hợp tác đối tác công – tư (PPP) các dự án KCHTGT; Tư vấn về hệ thống pháp luật trong lĩnh vực đường sắt; Thực hiện chương trình phát triển năng lực trong lĩnh vực đường sắt.
Tham dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan thuộc Bộ GTVT; chuyên gia lĩnh vực đường sắt thuộc Viên Nghiên cứu Đường sắt Hàn Quốc và KOICA.
Hội thảo do KOICA tài trợ nhằm tư vấn xây dựng khung pháp lý,
chính sách thúc đẩy dự án PPP đường sắt tại Việt Nam.
Các nội dung chính được chuyên gia hai bên tham luận tại Hội thảo bao gồm: Khái quát thực trạng và triển vọng các dự án PPP lĩnh vực đường bộ, đường sắt, hàng không, hàng hải; định hướng phát triển cơ sở hạ tầng giao thông Việt Nam; chủ trương của Đảng và Quốc hội, hành lang pháp lý cho các dự án PPP tại Việt Nam; tình hình thực hiện PPP trong thời gian qua; chủ trương đầu tư PPP và các giải pháp trong thời gian tới; phân tích, đánh giá một số trường hợp đã xúc tiến dự án PPP đường sắt ở nước ngoài. Bên cạnh đó, chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Đường sắt Hàn Quốc đã trình bày phương án tăng hiệu quả thúc đẩy các dự án PPP đường sắt tại Việt Nam; phương án tối thiểu hóa rủi ro của Chính phủ…
Theo ông Vũ Tuấn Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư Bộ GTVT, giai đoạn 2011-2016, Bộ GTVT đã huy động khoảng 171.308 tỷ đồng, trong đó vốn BOT chiếm khoảng 90,2% với 59 dự án. Đến nay đã hoàn thành đưa vào vận hành khai thác 55 dự án BOT với tổng mức đầu tư 137.819 tỷ đồng, tuy nhiên toàn bộ là dự án lĩnh vực đường bộ.
Riêng lĩnh vực đường sắt, chưa có hình thức đầu tư theo PPP. Hiện Bộ GTVT đang triển khai 3 dự án như: Nhượng quyền khai thác đoạn đường sắt Đà Lạt- Trại Mát; Di dời ga Đà Nẵng; Đầu tư đường sắt Yên Viên – Lào Cai – Hà Khẩu theo hình thức BLT. Các dự án này hiện gặp nhiều khó khăn do vướng mắc về cơ chế pháp lý.
“Chúng tôi đang tập trung hoàn thiện, tiến tới trình Quốc hội ban hành Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công - tư, làm cơ sở pháp lý rõ ràng hơn để triển khai hiệu quả các dự án PPP cũng như kêu gọi đầu tư từ các tổ chức trong và ngoài nước” - ông Vũ Tuấn Anh cho biết.
Tiến sĩ Lee Jun, Viện Nghiên cứu đường sắt Hàn Quốc (KRRI) cho rằng, ngành đường sắt có đặc trưng là khó có thể đảm bảo tính kinh tế nếu chỉ dựa trên thu nhập từ việc vận chuyển, vì vậy cần việc thúc đẩy đưa nguồn vốn tư nhân vào dự án thông qua các mô hình lợi nhuận đa dạng.Ông Lee Jun nhấn mạnh, cần chuẩn bị chế độ pháp luật để có thể xúc tiến dự án BTL đối với các dự án đường sắt quy mô lớn. Chuẩn bị chế độ hỗ trợ dự án tư nhân BT hoặc BOT rồi mở rộng sự tham gia của tư nhân vào các dự án BTL.
Các đại biểu tham dự hội thảo đều cho rằng, Việt Nam cần hoàn thiện cơ chế pháp lý cho hình thức đầu tư PPP, nhất là làm rõ yếu tố lợi ích và chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư, khi đó mới thu hút được nhà đầu tư trong và ngoài nước.
VH