Dự báo từ nay đến giữa năm 2024, lượng xe đi đăng kiểm sẽ tăng cao do số xe được tự động gia hạn thêm 6 tháng đã đến hạn kiểm định. Trước thực trạng này, nhiều giải pháp đã được ngành chức năng đưa ra để ứng phó.
Nhiều trung tâm lo đóng cửa
Từ đầu tháng 4/2024 đến nay, nhu cầu kiểm định xe của người dân tăng dần mỗi ngày. Tại Trung tâm Đăng kiểm 1701D (Thái Bình), đăng kiểm viên ngày nào cũng tất bật thực hiện công tác kiểm định xe.
Nhu cầu đăng kiểm của người dân đang tăng cao trở lại
Tuy vậy, gương mặt ông Nguyễn Văn Thanh, Giám đốc Công ty cổ phần đăng kiểm xe cơ giới Thái Bình 1701D vẫn phảng phất nỗi lo vì nguy cơ đơn vị sẽ phải tạm dừng hoạt động 3 tháng.
Ông Thanh cho biết, theo Nghị định 30/2023 (có hiệu lực từ ngày 8/6/2023), trường hợp trung tâm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ trong thời gian 12 tháng liên tục sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động 3 tháng.
Trong khi đó, đầu năm nay, đơn vị có 2 đăng kiểm viên bị đưa ra xét xử, cả hai đều lĩnh mức án tù từ 2,5 - 3 năm, bị thu hồi chứng chỉ. Chiếu theo quy định, trung tâm sẽ buộc phải dừng hoạt động.
"Nhiều tháng qua, do nhu cầu thấp, trung tâm thường xuyên rơi vào cảnh thu không đủ chi, mỗi tháng lỗ 100 - 150 triệu đồng. Đến nay, khi nhu cầu tăng thì lại có nguy cơ đóng cửa. Nếu phải tạm dừng 3 tháng, không biết liệu đơn vị có trụ được không", ông Thanh nói.
Tương tự, tại Trung tâm Đăng kiểm 2801S - đơn vị đăng kiểm duy nhất tại tỉnh Hoà Bình hiện nay cũng đang đứng trước nguy cơ đóng cửa vào tháng tới. Vụ án tại đây đã được đưa ra xét xử vào ngày 11/3 vừa qua. Các đăng kiểm viên bị khởi tố được tại ngoại vẫn đang hỗ trợ công tác kiểm định tại đơn vị, nay được toà tuyên phạt án treo, không bị thu hồi chứng chỉ.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Hùng, Phó giám đốc Trung tâm cho biết, theo quy định tại Nghị định 111/2022, do là viên chức nên họ vẫn bị kỷ luật và đuổi việc. Đơn vị không thể ký hợp đồng chuyên môn với các đăng kiểm viên đang hưởng án treo, trong khi tìm nhân lực từ các trạm khác cũng rất khó.
Tại Hà Nội, dù các vụ án liên quan đến các trung tâm đăng kiểm chưa đưa ra xét xử nhưng rất nhiều đơn vị đang lo sẽ phải đóng cửa vì quy định tại Nghị định 30.
Đơn cử, Trung tâm Đăng kiểm 2911D (huyện Chương Mỹ) có 7 đăng kiểm viên, trong đó có 6 đăng kiểm viên đã bị khởi tố. Nếu vụ án đưa ra xét xử, trung tâm sẽ bị đóng cửa do có nhiều hơn 2 đăng kiểm viên phải chấp hành án phạt tù, bị thu hồi chứng chỉ.
Nguy cơ ùn tắc, khó giữ chân nhân lực
Theo lãnh đạo các trung tâm, với việc bị tạm dừng hoạt động 3 tháng, nếu xảy ra đồng loạt tại nhiều đơn vị đăng kiểm trên cùng một địa bàn, rất có thể sẽ khiến nguy cơ ùn tắc đăng kiểm xảy ra.
Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 1701D, tại tỉnh Thái Bình chỉ có 2 trung tâm đăng kiểm, nếu Trung tâm Đăng kiểm 1701D phải dừng, chỉ còn 1 đơn vị (ở Đông Hưng), rất có thể sẽ gây nhiều khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Tới đây vụ án ở trung tâm còn lại cũng sẽ được đưa ra xét xử, việc rơi vào tình cảnh tương tự như Trung tâm 1701D hoàn toàn có thể xảy ra.
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, đến nay cơ quan công an các địa phương đã khởi tố 68 vụ án tại 41 tỉnh, thành với 1.204 người là lãnh đạo, đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ, chủ xe… bị khởi tố, bắt tạm giam. Nếu thời gian tới các vụ án đưa ra xét xử, trường hợp đăng kiểm viên bị tuyên án có tội, 70 trung tâm của 24 địa phương phải dừng hoạt động.
Dù trong năm 2023 và Quý I/2024, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tổ chức hơn 30 đợt tập huấn, bổ sung nhân lực (nhiều gấp 6 -7 lần so với các năm trước đây), tiến hành công nhận mới 305 đăng kiểm viên, 282 đăng kiểm viên bậc cao, song số lượng đăng kiểm viên có sai phạm bị khởi tố quá lớn, không thể bổ sung kịp thời trong thời gian ngắn.
Mặt khác, theo lãnh đạo các trung tâm đăng kiểm, khoảng thời gian bị tạm dừng hoạt động 3 tháng sẽ rất khó để các đơn vị đăng kiểm giữ chân được nguồn nhân lực tại chỗ bởi không thể trả lương cho họ.
Đề xuất cho người hưởng án treo hành nghề
Theo ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, trước thực trạng trên, Cục đã tham mưu Bộ GTVT làm thủ tục trình Chính phủ ban hành Nghị định bổ sung, sửa đổi Nghị định 30/2023 theo hướng: cho phép không thu hồi chứng chỉ đối với các đăng kiểm viên được toà cho hưởng án treo; không cấm hành nghề với trường hợp không bị giam giữ.
Từ đó, giúp ngăn chặn việc các đơn vị đăng kiểm phải bị tạm dừng hoạt động, gây ra tình trạng bị ùn tắc phương tiện kiểm định thời gian tới.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, hiện nhu cầu kiểm định của người dân đang tăng cao trở lại. Để chủ động phục vụ nhu cầu, tránh tình trạng ùn tắc, Cục đề nghị các Sở GTVT địa phương nắm bắt tình hình, chủ động liên hệ với các địa phương khác có các trung tâm đăng kiểm dư thừa năng lực để trưng dụng, bổ sung tạm thời đăng kiểm viên cho các trung tâm bị thiếu hụt...
Cùng đó, khuyến khích người dân chủ động bảo dưỡng phương tiện; Hướng dẫn chủ phương tiện đăng ký đặt lịch hẹn kiểm định trực tuyến, hạn chế chờ đợi, gây ùn tắc...