New York sẽ trở thành thành phố lớn đầu tiên tại Mỹ xây dựng quy định về chi trả lương cơ bản cho tài xế hợp tác với các hãng kinh doanh gọi xe qua điện thoại như: Uber, Lyft... khi ngày càng nhiều lái xe trong ngành làm ngày làm đêm vẫn không đủ sống.
Nhiều tài xế Uber không đủ sống dù làm quần quật
6 lái xe tự sát vì lương không đủ sống
Theo báo New York Times, đầu tháng 7, Ủy ban Limousine và Taxi New York công bố một nghiên cứu, trong đó phác thảo đề xuất quy định về quản lý xe gọi qua ứng dụng điện thoại, tìm lối thoát cho vấn đề nhức nhối nhất trong mô hình kinh doanh của các loại xe như Uber đó là: Công ty tăng số phần trăm tài xế phải nộp lại chi phí để hạ thấp giá chuyến đi, tăng cạnh tranh với các đối thủ từ đó đẩy tài xế vào cảnh khốn khó. Các tác giả kết luận: “Thu nhập của người lái xe không ngừng lao dốc trong khi thị trường gọi xe phát triển như diều gặp gió”.
Nghiên cứu là cơ hội hiếm để có thể nhìn rõ bản chất ngành công nghiệp gọi xe đang nở rộ tại TP New York, do hai tác giả là TS. James Parrott đến từ Trung tâm Các vấn đề TP New York và giáo sư Michael Reich, Đại học California thực hiện dựa trên dữ liệu thu thập từ các công ty thuộc Ủy ban Taxi.
Không ít tài xế lái phương tiện cho thuê và kinh doanh taxi phàn nàn, dù làm ngày làm đêm, họ cũng không kiếm đủ tiền để trả các hóa đơn hay hỗ trợ gia đình. Thậm chí, 6 lái xe chuyên nghiệp đã tự sát chỉ trong vài tháng gần đây vì gánh nặng kinh tế.
Sự khốn khó của các tài xế được thể hiện qua số liệu nghiên cứu: Khoảng 40% tài xế có thu nhập thấp đến mức được đưa vào diện trợ cấp y tế của tiểu bang và khoảng 18% lái xe thuộc diện cần hỗ trợ thực phẩm. Một số tài xế mua xe vì tưởng rằng có thể kiếm khoảng 5.000 USD ngay trong tháng đầu tiên và cuối cùng bị mắc kẹt trong nợ nần.
Theo khảo sát, tại thành phố này, nhìn chung chỉ có lái xe Uber/Lyft… chịu thiệt còn các hãng vẫn đang thu lợi khủng mỗi năm. Thu nhập thường niên của Uber từ khách hàng là khoảng 2 tỉ USD/năm. Công ty này giữ khoảng 375 triệu USD tiền hoa hồng và các loại phí trong khi chi phí hoạt động chỉ khoảng 50 triệu USD/năm.
Các tác giả kết luận, lợi nhuận mà Uber thu về cao hơn gần như tất cả các thị trường tương tự, chẳng hạn như Amazon trong khi các công ty này còn phải chịu thêm vận tải hàng hoá với số lượng lớn và gánh trên vai chi phí lao động khổng lồ.
Quy định mức thu nhập tối thiểu của tài xế
Khi dự luật mới đi vào đời sống, nếu thu nhập của tài xế giảm xuống dưới 17,22USD/h trong vòng một tuần, công ty hợp tác buộc phải tìm giải pháp để giải quyết.
Nghiên cứu chỉ ra, các công ty có thể hỗ trợ bằng cách hạ phần trăm mà họ thu lại từ tài xế (hiện đang ở khoảng 10-25%/chuyến đi của khách). Cũng theo khảo sát, số tiền thu về theo giờ mỗi tài xế kiếm được khoảng 14,25USD.
Quy định về vấn đề trả lương mà New York đặt ra sẽ áp dụng với 4 ứng dụng gọi xe qua điện thoại lớn là: Uber, Lyft, Via và Juno - tất cả các hãng này đang cung cấp hơn 100 nghìn chuyến/ngày tại New York.
“Đây là bước đi quan trọng để giải quyết một trong những thách thức đáng ngại nhất mà ngành taxi và xe cho thuê đang phải đối mặt hiện nay”, ủy viên Ủy ban Limousine và Taxi New York, Meera Joshi nhận định.
Ủy ban Taxi thành phố đã thuê 2 chuyên gia kinh tế độc lập để nghiên cứu đề xuất về mức chi trả cho tài xế xe công nghệ. Theo đánh giá của các chuyên gia này, mức chi trả tối thiểu 17,22 USD/h sau khi trừ các chi phí, phần trăm cho công ty hợp tác sẽ giúp tăng thu nhập của tài xế lên trung bình 22,5% tương đương 6.345 USD/năm.
Trước đề xuất trên từ Ủy ban, Văn phòng Thị trưởng New York Bill de Blasio cho biết, thành phố sẽ đưa ra chỉ đạo chừng nào đánh giá toàn diện báo cáo. Dù vậy, ông de Blasio vẫn ủng hộ một gói quy định toàn diện có thể giải quyết các thách thức mà ngành công nghiệp phương tiện cho thuê và taxi đang phải đối mặt.
Song, Ủy ban Taxi có quyền thực thi các quy định dù chưa có sự đồng ý từ Thị trưởng Bill de Blasio hoặc Hội đồng Thành phố. Tại New York, Ủy ban Taxi có quyền thiết lập quy định cho các công ty tư nhân và taxi cung cấp dịch vụ vận tải cho thuê. Trước đây, ủy ban này từng thông qua quy định áp trần mức phí mà các công ty taxi tính cho tài xế hay yêu cầu các công ty như Uber cung cấp thêm phương tiện có thể chở xe lăn phục vụ khách hàng là người khuyết tật.
Mặt khác, dự thảo mới đang vấp phải quan điểm bất đồng từ phía Uber và một số nhà quan sát. Bà Alix Anfang đại diện Uber cho biết, công ty lo ngại dự thảo này sẽ tổn hại tới người dùng vì có thể làm tăng giá và suy giảm dịch vụ.
Ông Zubin Soleimany, luật sư đại diện cho Liên minh Các công nhân taxi, một nhóm ủng hộ tài xế chuyên nghiệp chỉ trích dự thảo này. Theo ông, việc hình thành kết cấu lương chung cho toàn ngành ứng dụng gọi xe sẽ tạo ra mất cân bằng điều kiện kinh tế, làm tổn hại tới cả các tài xế công nghệ lẫn tài xế taxi.