Cách đây hơn 10 năm, loại xe giường nằm hai tầng đã xuất hiện tại Cao Bằng và các tỉnh, thành trong cả nước. Đến nay, xe khách giường nằm chiếm phần lớn đầu xe các tuyến liên tỉnh, nhiều nhất là tuyến Cao Bằng - Hà Nội. Bên cạnh các ưu điểm tiện lợi, chiếm được sự tin dùng của hành khách, những hạn chế về chiều cao, xe quá khổ, cùng với hạ tầng giao thông chưa đáp ứng và chưa kiểm soát chặt chẽ sự tuân thủ quy định của chủ xe, lái xe…, phương tiện này cần phải chú trọng hơn về chất lượng, dịch vụ để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Bến xe khách Thành phố Cao Bằng nhộn nhịp vào các buổi tối
Xe giường nằm cao và rộng, trong xe có 3 dãy giường nằm (xe giường đơn), 2 dãy (xe giường đôi), mỗi dãy có 2 tầng. Giường rộng khoảng 0,8 m, dài gần 2 m, cao dần lên trên với góc khoảng 10 độ. Trên xe có khoảng 40 - 45 giường (cả 2 tầng), tại các giường có nút chỉnh điều hòa và đèn.
Tuyến Cao Bằng - Hà Nội, Hà Nội - Cao Bằng giường nằm đi đêm là tuyến đông nhất tại Bến xe khách Cao Bằng với nhiều nhà xe lớn như: Thanh Ly, Khánh Hoàn, Bốn Hai, Vĩnh Dung, Mai Luy…, trung bình mỗi nhà xe có từ 4 - 12 xe chạy cố định hai chiều, giá vé chung là 200 nghìn đồng/người/lượt. Thời gian xuất bến dao động từ 19h30 chuyến đầu tiên đến 21h là chuyến cuối. Trên hành trình, nhà xe dừng 2 điểm: Đèo Gió và Bắc Kạn, mỗi điểm dừng từ 10 - 30 phút; đảm bảo thời gian vào bến ở hai chiều khoảng gần 5 giờ sáng.
Các nhà xe đều có tổng đài trực 24/24 với những đầu số điện thoại dễ nhớ, khách đăng ký theo số điện thoại để nhà xe sắp giường, trước giờ xuất bến, nhà xe gọi để khách ra bến. Tại chiều Cao Bằng, khách nào ở cung đường xe qua: phường Sông Hiến, Ngọc Xuân, Nà Cáp, Km5 Đề Thám…, nhà xe qua đón tận nhà không cần ra bến. Nhiều hãng như: Bốn Hai, Thanh Ly, Vĩnh Dung nhà xe đưa đón khách tại một số huyện. Xe đêm giường nằm tuyến Cao Bằng - Hà Nội hiện nay là phương tiện chính được nhiều người lựa chọn do tiện lợi, chất lượng dịch vụ, tiết kiệm thời gian, giá vé hợp lý.
Là chủ một shop bán quần áo thời trang, chị T.H thường xuyên chọn xe khách giường nằm đi Hà Nội nhập hàng. Chị T.H chia sẻ: Tôi chọn xe đêm vì sau khi đóng cửa hàng xong, về cơm nước, dọn dẹp ra bến vẫn kịp thời gian, lên xe ngủ một giấc, sáng hôm sau có mặt tại thủ đô, đi mua hàng đóng đồ, tối lại lên xe về Cao Bằng. Cả đi về mất một ngày, cửa hàng không phải đóng cửa nhiều, không lo mất khách. Đối với những người đi khám bệnh, đi học vào những ngày nghỉ ở Hà Nội, xe đêm luôn là lựa chọn hợp lý.
Hệ thống xe đêm giường nằm ngày càng phát triển do nhu cầu tăng cao, từ một vài nhà xe, đến nay đã có hơn chục nhà xe tham gia vận chuyển khách. Theo ông Bùi Nguyên Hồng, Giám đốc Ban quản lý Bến xe khách Thành phố, tính đến ngày 13/9/2018, tại Bến xe khách Thành phố có 98 xe khách giường nằm đi và đến, trong đó có 42 xe giường nằm do Cao Bằng quản lý, 56 xe do các tỉnh khác quản lý.
Về chất lượng, một số nhà xe luôn thay thế các xe mới, đảm bảo chất lượng, an toàn kỹ thuật, nhưng nhiều đầu xe đã khai thác lâu chưa được thay thế, trên xe, các thanh sắt giường nằm tróc sơn, hệ thống điều hòa bị gãy các thanh nhựa trống hoác… Các nhà xe đều quảng cáo có wifi miễn phí nhưng xe có, xe không. Có đầu xe phục vụ rất tốt từ xách đồ cho khách, đón khách lên xuống xe, hướng dẫn khách đến giường nằm, thu tiền vé, giải đáp thắc mắc của hành khách nhã nhặn, lịch thiệp, nhưng có xe rất hời hợt, làm mất đồ của khách, quá trình bồi thường gây khó khăn.
Phát triển nhanh nhưng phần lớn các đầu xe giường nằm còn thiếu sự chuyên nghiệp. Những ngày bình thường, xe nhận đủ chỗ, vào các dịp lễ tết, lượng khách tăng đột biến, chỉ vì lợi ích của một vài ngày này mà không ít chủ xe đã bất chấp tính mạng của những hành khách trên xe, thậm chí cả bản thân để đua nhau "nhồi khách" hết mức có thể. Hai lối đi dọc tầng một, hành khách ngồi chật cứng, không khí vô cùng ngột ngạt, mặc dù các xe đều có quy định không được chở quá số hành khách so với quy định. Điều này khiến xe khách di chuyển khá nguy hiểm.
Bên cạnh đó, việc đón khách tại nhà cũng khiến nhiều hành khách khó chịu, xe xuất bến từ 21h, nhưng vòng đi vòng lại đón khách nhiều khi 22h mới ra khỏi địa phận Thành phố. Dọc đường đi lại đón khách, xếp hàng, trả hàng… và để kịp lịch trình các lái xe bắt đầu tăng tốc. Đường miền núi quanh co, xe giường tầng chòng chành, ban đêm xe contener và xe tải đi lại nhiều nhưng các xe giường nằm vẫn lao vun vút với vận tốc trên 60 - 80 km qua các khúc cua, đã xảy tình trạng xe ngược chiều va chạm nhẹ và có những vụ tai nạn xe khách giường nằm vô cùng thương tâm đã xảy ra.
Là một hành khách thường xuyên đi xe giường nằm, tôi cũng từng được “trải nghiệm” việc xe mất phanh, tài xế cho lao xuống rãnh bên taluy dương để dừng lại, hành khách phải đập kính cửa sổ để chui ra; có chuyến xe va chạm mạnh với xe ngược chiều làm vỡ gương và xe chòng chành suýt đổ… Trải qua những lần nguy hiểm mới thấy, đội ngũ lái xe giường nằm cần phải luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức, khi ngồi sau vô lăng phải đặt sự an toàn và tính mạng của hành khách lên trên hết.
Thông thường trên mỗi xe có 2 lái xe thay đổi nhau qua hành trình 300 km, đến Bắc Kạn xe dừng lại 30 phút để thay lái và các tài xế ăn cơm, nhưng nhiều chuyến đi chỉ có một tài xế lái một mạch đến Hà Nội, điều này rất nguy hiểm vì cung đường dài, cả xe ngủ, lái xe sẽ rất mệt, cũng sẽ có những giây phút buồn ngủ phải dừng lại một lúc cho qua cơn buồn ngủ. Ngoài ra các chủ xe cần phải thường xuyên kiểm tra độ an toàn của xe, kiểm định đúng hạn vì các xe đều lăn bánh trên đường cả 30 ngày trong tháng.
Một vấn đề nữa là việc giao dịch gửi hàng, nhà xe không kiểm tra đồ, chỉ hỏi hàng gì, gửi cho ai, ở đâu và thu cước. Khi gửi đồ chỉ cần ghi tên, số điện thoại người nhận lên hộp đồ là có thể gửi đi. Việc không kiểm tra, không biết hàng gì, địa chỉ gửi có chính xác hay không... tiềm ẩn nhiều rủi ro vì có thể đó là mặt hàng cấm không được vận chuyển hoặc những loại hàng có nguy cơ cháy nổ cao.
Với số lượng xe khách giường nằm đang phát triển như hiện nay, nghề lái xe được nhiều người lựa chọn. Khi đã chọn nghề, các lái xe hãy nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc để kết thúc mỗi hành trình an toàn, hình ảnh người tài xế ngồi sau tay lái cùng sự tận tình, chu đáo với khách hàng luôn là những hình ảnh đẹp trong mắt mọi người.