Toàn ngành đường sắt (ĐS) Trung Quốc được quản lý bởi Bộ ĐS theo mô hình 3 cấp; dưới Bộ ĐS có các Cục ĐS (được phân theo vị trí địa lý vùng miền có ĐS chạy qua); dưới Cục ĐS là các Ban tham mưu chuyên ngành, các ga kỹ thuật, ga hàng hóa (HH), ga hành khách (HK) lớn.
Toàn ngành đường sắt (ĐS) Trung Quốc được quản lý bởi Bộ ĐS theo mô hình 3 cấp; dưới Bộ ĐS có các Cục ĐS (được phân theo vị trí địa lý vùng miền có ĐS chạy qua); dưới Cục ĐS là các Ban tham mưu chuyên ngành, các ga kỹ thuật, ga hàng hóa (HH), ga hành khách (HK) lớn.
Công tác vận chuyển hành khách
Về công tác an toàn, tại những ga HK như Trịnh Châu, Quế Lâm, Nam Ninh, Lạc Dương... khu vực vào ga đều có máy kiểm soát hành lý tự động, đảm bảo phòng ngừa cao nhất những hành động khủng bố, mang chất nổ, chất cháy, chất độc... lên tàu, tạo cho HK sự tin tưởng tuyệt đối về an ninh khi tham gia giao thông bằng ĐS.
Đối với công tác bán vé, tại các cửa bán vé có bố trí 1 màn hình để HK có thể xem được giờ tàu, giá vé, số chỗ còn trên các đoàn tàu để có phương án lựa chọn. Các ga HK rất chú trọng tới khâu bán vé qua đại lý ở ngoài ga, tại các khu chung cư... HK mua vé đi tàu có giá trị trong 3 ngày, nếu bị nhỡ chuyến tàu định đi thì trong vòng 3 ngày được đi chuyến tàu khác có cùng hành trình, nhưng là vé không chỗ. Trường hợp trả lại vé phải chịu mức phí 20%.
Tại khu vực bán vé, phòng đợi tàu đều có bảng điện tử thông báo giờ tàu chạy, đường đón khách, số vé còn... để HK tra cứu, lựa chọn. Trên đường từ cửa kiểm soát hành lý đến phòng đợi tàu đều có các bảng điện tử chỉ dẫn hướng đi đến những phòng đợi tàu đã được phân khu (theo mác tàu, nơi đón tiếp người khuyết tật, bộ đội, tàu cao tốc...), hướng đường chạy rất rõ ràng, dễ hiểu.
Dọc đường ke có bảng điện tử, thông báo, chỉ dẫn tên chuyến tàu, đường chạy, hướng chạy, giờ khởi hành để HK kịp thời tra cứu, tránh nhầm tàu, chậm tàu. Việc kiểm soát ở cửa này rất nghiêm ngặt để đảm bảo HK không bị nhầm tàu; không có vé tiễn vào ga. Trước khi tàu chuyển bánh bao giờ cũng có một hồi còi báo trước 5 phút để nhân viên trên tàu kiểm tra xem còn HK trên sân ga và nhanh chóng giúp đỡ HK lên tàu. Do đó khi tàu chuyển bánh, không còn một HK nào trên sân ga.
Trên mỗi toa có 1 cuốn "sổ góp ý" của HK bằng bìa cứng được treo ở vị trí thuận tiện, các trang có đánh số trang, số sê-ri, in địa chỉ, số điện thoại của đơn vị chủ quản tổ tàu và lưu ý HK, nhân viên không xé sổ, xé giấy. Cuối hành trình, trưởng tàu khách thu lại xem ý kiến khen, chê của HK để cộng (hoặc trừ) điểm chất lượng của nhân viên toa xe đó.
Về mặt tổ chức, tại các Đoạn khách vận, ga hạng 1 đều thành lập phân xưởng phục vụ lữ hành, là các đơn vị hạch toán độc lập. Dưới Phân xưởng là đơn vị chi nhánh gồm các xe bán hàng, xe ăn trên tàu; các xe ăn, bán hàng ở ga; xưởng gia công thực phẩm phụ trách việc gia công và cung ứng thành phẩm, nguồn nguyên liệu cho những xe ăn trên tàu, dưới ga.
Về công tác phục vụ HK, các đơn vị trên chịu sự lãnh đạo thống nhất của Trưởng tàu, Trưởng ga. Về tác nghiệp kinh doanh thì Trưởng toa ăn, Chủ nhiệm Phân xưởng phục vụ lữ hành chịu trách nhiệm quản lý kinh doanh theo quy định của Bộ, Cục ĐS.
Với công tác kinh doanh ngoài vận tải HK, tại các nhà ga HK đều dành những vị trí tốt nhất để kinh doanh hàng lưu niệm; đặc sản vùng, miền; đồ ăn uống... và ký hợp đồng với các công ty sản xuất hàng tiêu dùng, cho phép nhân viên của họ được lên tàu để quảng bá sản phẩm của công ty.
Công tác vận tải hàng hóa
Ga Nam Ninh Nam là ga lập tàu hàng hóa lớn nhất ở khu tự trị Quảng Tây. Ga làm công tác giải thể, lập tàu là chính và được tự động hóa hoàn toàn với khối lượng 6.500 toa xe/ ngày. Đối với công tác kinh doanh ngoài vận tải HHĐS, các Cục ĐS hoàn toàn độc quyền trong việc thành lập các công ty dịch vụ vận tải và thương mại, theo đó các hợp đồng về vận chuyển HH hầu hết phải thông qua các công ty này. Về chuyên môn, các công ty này được đầu tư rất mạnh về phương tiện xếp, dỡ cơ giới, ô tô vận chuyển đường ngắn.
Những đề xuất, kiến nghị
Đối với công tác vận tải HK, đoàn công tác Đề nghị Tổng công ty ĐSVN có thể áp dụng bán vé có giá trị trong 3 ngày cho HK bị nhỡ chuyến (có lý do chính đáng như tắc đường, thiên tai, hoàn cảnh gia đình...), nếu đi chuyến sau chỉ có vé đứng. Đây cũng là một hình thức để nâng cao chất lượng phục vụ. Cần sớm ban hành quy định chuẩn về các loại bảng biểu chỉ dẫn cho HK đi tàu ở các ga.
Hiện nay các ga mỗi nơi làm một kiểu vừa thiếu, vừa thừa. Thay hòm thư góp ý trên tàu bằng sổ góp ý như ĐS Trung Quốc đã làm, và quy định ai là người có quyền mở xem sổ và viết phiếu thưởng, phạt cho nhân viên. Cần sớm xây dựng "Tiêu chuẩn, chất lượng phục vụ vận chuyển hành khách trên ĐSVN" cấp Bộ GTVT ban hành. Để đạt được mục đích doanh thu cao về vận tải HK, cần nhanh chóng cải tiến hệ thống bán vé theo hướng công khai, minh bạch cho HK biết số lượng vé còn của các chuyến tàu như ĐS Trung Quốc đã làm. Để làm được việc này, cần bỏ các kho vé tại các ga như hiện nay. Bán vé cho HK trên nguyên tắc đưa hết vé ra kho công cộng, bán vé đi xa trước, đi gần sau. Vé đối ngoại chỉ để một số lượng nhất định (quy định số toa, số chỗ, mác tàu).
Đối với công tác vận tải HH, có thể thí điểm cho một số ga HH tổ chức xếp, dỡ qua kho, qua bãi để giải phóng toa xe nhanh. Nghiên cứu sớm nhất việc quy hoạch lại các ga HH phù hợp với sự phát triển kinh tế của đất nước thì mới nâng cao được năng suất lao động, giảm thời gian quay vòng toa xe. Hiện nay đã có nhiều khu công nghiệp được hình thành nhưng rất xa các ga HH, vì vậy cần phải nâng cấp một số ga dọc đường thành ga HH... còn với những ga HH hiện tác nghiệp HH ít thì có thể thay đổi thành ga kỹ thuật chuyên giải thể, lập tàu.
KH (Theo BDS)