Tuyến đường sắt cao tốc Albuquerque-New Mexico, còn được gọi là Runner Rail, là một tuyến đường sắt dân dụng dài 156km. Đây là một hệ thống đường sắt được xây dựng nhằm phục vụ nhu cầu đi lại giữa Albuquerque và Santa Fe, New Mexico.

Tuyến đường sắt cao tốc Albuquerque-New Mexico, còn được gọi là Runner Rail, là một tuyến đường sắt dân dụng dài 156km. Đây là một hệ thống đường sắt được xây dựng nhằm phục vụ nhu cầu đi lại giữa Albuquerque và Santa Fe, New Mexico. Hệ thống được vận hành bởi Sở Giao thông Vận tải New Mexico (NMDOT) và Hội đồng miền trung của Chính phủ (MRCOG).

Để xây dựng tuyến đường, người ta đã chia dự án làm hai giai đoạn. Giai đoạn 1 đã được hoàn tất và bắt đầu phục vụ từ ngày 14 tháng 7 năm 2006. Giai đoạn 2, đoạn mở rộng tới tuyền Santa Fe Line được bắt đầu hoạt động từ ngày 17 tháng 12 năm 2008. Tổng chi phí của dự án là 385 triệu $, trong đó giai đoạn 1 được phân bổ 135 triệu $ và phần còn lại được dành cho giai đoạn 2.

Một đoàn tàu tại ga Santa Fe

Tới tháng 6 năm 2009, trung bình mỗi ngày tuyến đường sắt này đã chuyên chở được 4.500 hành khách. Hệ thống này hoạt động liên tục tất cả các ngày trong tuần với 8 chuyến đi/về giữa Albuquerque và Santa Fe và 5 chuyến đi/về giữa Belen và Albuquerque. Vào các giờ cao điểm trong ngày có thêm các chuyến tàu tăng cường .

Việc đưa tuyến đường sắt Rail Runner vào sử dụng đã làm giảm sự tắc nghẽn trên tuyến đường bộ liên bang số 25 (I-25) kết nối Albuquerque với Santa Fe. Hơn một nửa dân số sống tập trung ở giữa Santa Fe và Albuquerque, miền trung bang Mexico. Thành phố Albuquerque là thành phố lớn nhất và trung tâm kinh tế của bang New Mexico. Do thuê nhà ở Santa Fe quá đắt đỏ nên đa số người dân buộc phải đi từ Albuquerque đến Santa Fe để làm việc.

Dự án đường sắt này vốn đã được lập kế hoạch từ hơn một thập kỷ trước khi Thống đốc New Mexico quyết định thực hiện nó vào năm 2003. Sau đó dự án đã nhận được sự tài trợ từ các cơ quan liên bang, cơ quan quản lí giao thông và môi trường cho đến tận năm 2009. Hiện nay dự án nhận kinh phí từ trái phiếu nhà nước và các khoản thu thuế quá cảnh.

Khởi công vào ngày 30 tháng 10 năm 2005, Rail Runner cũng tiến hành song song các cuộc đàm phán dành quyền ưu tiên của đoàn tàu khách với các đoàn tàu vận chuyển hàng hóa trên hành lang Belen-New Mexico.

Ban đầu Rail Runner chỉ dừng tại ba ga Downtown Albuquerque, Los Ranchos và Sandoval County, nhưng tới ngày 11 tháng 12 năm 2006 đã có thêm một nhà ga mới được mở tại Los Lunas, giữa Downtown Albuquerquevà phía nam Belen. Ga này được sử dụng từ ngày 02 tháng 2 năm 2007. Tháng 4 năm 2007, có thêm hai ga nữa được mở cửa ở Bernalillo County và Downtown Bernalillo. Vài tháng sau, vào ngày 17 tháng 12 năm 2008, ga Isleta Pueblo nằm giữa Belen và Bernalillo County cũng đã được mở cửa, cùng với đoạn mở rộng tuyến Santa Fe cũng được đưa vào phục vụ cho Nam Capitol và ga Santa Fe Depot ở phía bắc.

Ga mới nhất được khai trương trên tuyến đường này là ga Kewa Pueblo. Ga này được khai trương ngày 22 tháng 3 năm 2010 và là ga đầu tiên được xây dựng từ nguồn vốn kích thích kinh tế 6.2 triệu$.

Để hoạt động, Rail Runner có một nhà máy sản xuất điện riêng tại Nam Capitol. Đây là một nhà máy quang điện cung cấp 85% của năng lượng điện cần thiết để vận hành đoàn tàu. Nhà máy này được xây dựng do sự thiếu hụt điện năng của tiểu bang.

Tại các ga trên tuyến đường sắt cao tốc New Mexico-Albuquerque, đều được bố trí các bãi đậu xe và các tuyến xe bus đưa đón.

Tháng 6 năm 2010, Bộ Giao thông Vận tải Mỹ đã cấp 6.72 triệu $ để xây dựng phương thức Montano Inter Centre để giảm bớt giao thông trên cầu Montano.

Ngoài ra, tuyến đường sắt cũng đã nhận được 2.4 triệu $ m quỹ tái đầu tư và phục hồi kinh tế Mỹ để xây dựng một cầu bộ hành tại ga Belen Rail Runner nhằm cung cấp phương đi an toàn cho cư dân thành phố vào trung tâm.

Các đoàn tàu cao tốc chạy trên tuyến đường này đều có tốc độ tối đa 180 km/h, nhưng dự kiến sẽ chạy ở tốc độ 127km/h trên khổ đường tiêu chuẩn 1.435mm. Hiện tại có chín đầu máy động lực sử dụng diesel-điện và hoạt động theo phương thức kéo đẩy.

Đoàn tàu sử dụng 4 toa dài 2 tầng Bombardier với 151 ghế và 9 toa xe ngắn 2 tầng Bombardier với 141 ghế. Mỗi toa xe còn có thể bố trí chỗ đứng cho 60 hành khách. Tại các toa xe dài đều có nhà vệ sinh, vòi nước, chỗ đề xe đạp và xe lăn.

Trong tương lai, một nhà ga mới tại Albuquerque, trên đường Montano, nằm giữa Downtown Albuquerque và ga Los Ranchos sẽ được mở. Nó là một phần của kế hoạch giao thông liên đô thị MRCOG 2030.

Một đề xuất mở rộng Rail Runner tới Las Cruces và El Paso ở miền Nam cũng đang được Hạ viện Mỹ xem xét.