Sơn La được biết đến với công trình thủy điện có tầm vóc và quy mô hiện đại bậc nhất nước ta và khu vực Đông Nam á. Khi công trình thủy điện này hoàn thành, cả hạ lưu và vùng hồ sẽ tạo thành một tuyến giao thông đường thủy quan trọng góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của địa phương nói riêng và cả vùng Tây Bắc nói chung.
Tuy nhiên, do địa hình núi cao, cơ sở hạ tầng giao thông ĐTNĐ trên tuyến sông ở đây hầu hết vẫn ở trạng thái tự nhiên, trình độ dân trí và ý thức chấp hành pháp luật trong việc đảm bảo trật tự an toàn giao thông ĐTNĐ của các đối tượng hành nghề trên sông nói chung và làm nghề vận tải thủy nói riêng còn thấp và không đồng đều. Trong đó nổi bật nhất là tình trạng “nhiều không”: Không đăng ký; không đăng kiểm; không bằng cấp; không CCCM... Tình trạng trên không chỉ kìm hãm sự phát triển mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra TNGT đường thủy.
Toàn tỉnh Sơn La hiện có 2097 phương tiện các loại tham gia hoạt động. Trong đó loại có trọng tải từ 20 tấn đến 50 tấn có 48 chiếc, còn lại là phương tiện từ 1,5 tấn đến dưới 20 tấn. Đã có 234 phương tiện được đăng ký hành chính; 1716 phương tiện chưa đăng ký, đăng kiểm. Về đăng kiểm an toàn kỹ thuật, số lượng phương tiện đã đăng kiểm 202 chiếc. Về người lái phương tiện, hiện có 125 chủ phương tiện có Chứng chỉ chuyên môn lái phương tiện và 1951 người chưa có bằng, CCCM, còn đối tượng thuộc diện phải có Giấy chứng nhận học tập pháp luật nhưng chưa được học tập về pháp luật còn khá nhiều.
Để thắt chặt kỷ cương trong hoạt động giao thông vận tải ĐTNĐ trên địa bàn tỉnh, ngay sau khi kết thúc tổng điều tra phương tiện thủy của Sơn La, Sở Giao thông vận tải đã nhanh chóng tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản, chỉ thị nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý đảm bảo an toàn giao thông ĐTNĐ. Trong đó, UBND tỉnh đã ban hành quyết định về việc ban hành các quy định về tổ chức quản lý phương tiện thủy nội địa (Quyết định số 2125/2007QĐ - UB ngày 26/11/2007) và quyết định qui định về quản lý, khai thác mạng lưới đường thủy nội địa và bến khách ngang sông trên địa bàn tỉnh Sơn La (Quyết định số 2126/2007/QĐ - UB). Ngoài ra, Sở GTVT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản qui định cụ thể phạm vi và thời gian hoạt động đối với phương tiện thô sơ có trọng tải toàn phần dưới 1 tấn hoặc có sức chở dưới 5 người hoặc bè trên địa bàn tỉnh. Qua đó, làm cơ sở pháp lý để các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương các cấp triển khai các giải pháp quản lý nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giao thông vận tải thủy cũng như tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia hoạt động giao thông vận tải thủy đáp ứng với các yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương cũng như trong khu vực.
Tuy nhiên, để thực hiện tốt các mục tiêu đề ra, tỉnh Sơn La cũng kiến nghị với Cục Đường sông Việt Nam, Bộ GTVT cần có chính sách cụ thể tạo điều kiện cho tỉnh mở các lớp đào tạo tại chỗ để cấp CCCM; Giấy chứng nhận học tập pháp luật cho những người hành nghề vận tải thủy. Cần sớm triển khai việc đầu tư kinh phí xây dựng các bến khách ngang sông, khu chợ nổi ven sông, bến phà... Bên cạnh đó, cần tăng cường kinh phí để cơ quan chức năng của tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật GTĐT NĐ cũng như kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Luật và xử lý các vi phạm trong hoạt động giao thông thủy của tỉnh Sơn La, có như vậy công tác đảm bảo trật tự ATGT ĐTNĐ ở Sơn La mới đạt được các mục tiêu đã đề ra.
L.V.T