Qua rà soát, thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT), Công an tỉnh Cao Bằng và Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới, từ năm 2005 đến ngày 31/12/2015, toàn tỉnh Cao Bằng có 720 xe hết niên hạn sử dụng (NHSD) theo Nghị định số 95/2009/NĐ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên, việc kiểm soát, xử lý và thu hồi loại phương tiện này vẫn còn là điều hết sức khó khăn của lực lượng chức năng.
Trong số xe hết NHSD, có hơn 300 xe chở khách, còn lại là xe tải trên 5 tấn. Trung tá Ngô Văn Tôn, Đội trưởng Đội Quản lý và đăng ký phương tiện, Phòng CSGT, Công an tỉnh cho biết: Các xe hết NHSD không được phép lưu hành. Tuy nhiên, các chủ xe không đến Phòng CSGT công an các địa phương nộp lại đăng ký và biển số xe. Phần lớn xe hết NHSD được các chủ xe thanh lý về các tỉnh miền xuôi.
Thời gian qua, căn cứ vào danh sách xe hết NHSD, lực lượng tuần tra kiểm soát phối hợp với công an các địa phương tăng cường kiểm tra, đối chiếu danh sách xe hết NHSD với các loại phương tiện đang lưu thông trên địa bàn nhằm kịp thời phát hiện, xử lý, tuy nhiên, không phát hiện xe hết NHSD lưu hành.
Theo quy định, các xe hết NHSD và sắp hết niên hạn được cập nhật vào danh sách cảnh báo tại chương trình quản lý kiểm định để các Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới không tiến hành kiểm định. Thông tư 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an quy định trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe. Theo đó, cơ quan đăng ký, quản lý xe căn cứ danh sách xe ô tô hết NHSD, xe không được phép lưu hành do cơ quan đăng kiểm cung cấp để rà soát, làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe. Đồng thời, Thông tư cũng quy định cơ quan đăng ký, quản lý xe phối hợp với công an xã, phường, thị trấn nơi chủ xe cư trú để thông báo, yêu cầu tổ chức, cá nhân có xe hết NHSD làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe.
Tuy nhiên, do ý thức của chủ phương tiện và lái xe còn kém, không tự giác báo cáo và nộp lại giấy tờ, biển số xe cho cơ quan chức năng nên việc kiểm soát, phát hiện, thu hồi và tiêu huỷ các loại phương tiện này gặp nhiều khó khăn.
Thống kê của Phòng CSGT, trên địa bàn tỉnh Cao Bằng những năm gần đây chưa xảy ra vụ tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến xe hết NHSD, song thực tế ở nhiều địa phương trong cả nước cho thấy, phần lớn các xe hết NHSD vẫn đang lén lút hoạt động, tiềm ẩn nguy cơ TNGT cao, bởi xe quá niên hạn thường gặp vấn đề an toàn thiết bị kỹ thuật của phương tiện.
Để kịp thời ngăn chặn, thu hồi các ô tô hết NHSD, tránh rủi ro, TNGT do xe quá niên hạn, hết NHSD gây ra, cần có sự chung tay vào cuộc của các ngành chức năng, chính quyền địa phương và nhân dân trong kiểm tra, giám sát, phát hiện các loại xe này. Đồng thời, lực lượng chức năng xử lý nghiêm để răn đe các trường hợp cố tình lưu hành xe hết NHSD, vi phạm các quy định của pháp luật về an toàn giao thông.