Thời gian qua, mặc dù công tác tuyên truyền, tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm quy định nồng độ cồn đã được các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh tăng cường song tình hình tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến nguyên nhân này vẫn diễn biến phức tạp, cho thấy ý thức của một bộ phận người điều khiển phương tiện tham gia giao thông về vấn đề sử dụng rượu, bia vẫn chưa thực sự được nâng cao.
Khó khăn trong xử lý vi phạm
Theo thống kê mới đây của Ủy ban ATGT Quốc gia thì có tới 40% số vụ TNGT và 11% số người tử vong trên toàn quốc do TNGT liên quan đến rượu bia. Hậu quả từ các vụ TNGT liên quan đến rượu bia là điều ai cũng nhận thấy song trên thực tế công tác tuần tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng, việc phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm về nồng độ cồn gặp khá nhiều khó khăn. Thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông (Công an tỉnh) cho thấy, từ đầu năm 2016 đến nay, trong số hơn 2 nghìn trường hợp yêu cầu dừng kiểm tra nồng độ cồn, lực lượng CSGT chỉ lập biên bản xử phạt được 5 trường hợp vi phạm.
Thiếu tá Nguyễn Thanh Hiên, Đội trưởng Đội tuần tra kiểm soát 188, Phòng Cảnh sát giao thông (Công an tỉnh) cho biết: “Việc phát hiện, xác định chính xác vi phạm về nồng độ cồn không hề dễ bởi lẽ phải căn cứ vào kết quả của các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ. Rất nhiều trường hợp khi lực lượng CSGT yêu cầu dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn, người điều khiển phương tiện giao thông có thái độ không chấp hành hoặc chấp hành qua loa, lấy lệ với các hành vi phổ biến như: Không chịu ngậm vào ống thở hoặc ngậm nhưng thở không đủ hơi vào máy đo nồng độ cồn; cố tình lảng tránh, kéo dài thời gian chấp hành mệnh lệnh… dẫn đến kết quả bị sai lệch. Thậm chí, nhiều người còn có lời nói, hành động chống đối lực lượng thi hành nhiệm vụ”.
Đối với những trường hợp đó, lực lượng chức năng buộc phải sử dụng thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để làm chứng cứ xử lý theo quy định của pháp luật, ghi lại hình ảnh để xử lý theo lỗi cố ý không chấp hành.
Lực lượng chức năng kiểm tra nồng độ cồn với tài xế ô tô trên đường Lý Thái Tổ (thành phố Bắc Ninh)
Tăng nặng mức xử phạt
Hiện nay, việc xử phạt vi phạm nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông ở nước ta được áp dụng theo Nghị định 171/2013/CP. Tuy nhiên, ngày 26/5/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt thay thế Nghị định 171/2013 và Nghị định 107/2014. Nghị định 46/2016/NĐ-CP sẽ chính thức có hiệu lực từ 1/8/2016, trong đó nhóm lỗi vi phạm về nồng độ cồn được điều chỉnh tăng nặng nhằm tăng cường sự răn đe. Cụ thể, Nghị định 46/2016/NĐ-CP tăng mức phạt tiền từ 10-15 triệu đồng lên 16 - 18 triệu đồng đối với tài xế ô tô có nồng độ cồn vượt quá 80 mg/100 ml máu hoặc vượt quá 0,4 mg/lít khí thở (mức 3), tước giấy phép lái xe 4-6 tháng. Đối với người điều khiển mô tô, xe máy vi phạm về nồng độ cồn, mức phạt cũng tăng, vi phạm ở mức 3 sẽ bị phạt 3 - 4 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 3-5 tháng.
Nhằm ngăn ngừa, làm giảm các vụ vi phạm về nồng độ cồn của người điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ, qua đó giảm thiểu số vụ TNGT, số người chết và bị thương do TNGT trên địa bàn tỉnh, Ban ATGT tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch tuyên truyền, vận động và xử lý vi phạm quy định về nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ giai đoạn 2016-2020. Ông Nguyễn Thanh Phương, Phó Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh cho biết: “Để việc triển khai thực hiện kế hoạch đạt kết quả cao, thời gian tới, các lực lượng sẽ tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm quy định về nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ trên các tuyến đường; trang bị thêm máy đo nồng độ cồn và các trang thiết bị phụ trợ cho lực lượng thực thi công vụ...”.
Cùng với đó, Ban ATGT tỉnh cũng sẽ phối hợp với các lực lượng chức năng, các địa phương trên địa bàn tỉnh xây dựng các mô hình thí điểm, lồng ghép tuyên truyền về Nghị định 46/2016/NĐ-CP, hậu quả của việc sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân trong việc tự giác chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ.