Theo quy định tại Nghị định 10/2020/NĐ-CP và Nghị quyết 66/NQ-CP ngày 1/7/2021 của Chính phủ, các ô tô kinh doanh vận tải (KDVT) từ 9 chỗ ngồi trở lên, xe container, xe đầu kéo phải hoàn thành việc lắp camera giám sát trên xe trước ngày 31/12/2021.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh về việc còn nhiều xe ô tô KDVT chưa lắp camera và số xe bị xử phạt rất ít. Trước thực trạng này, Thanh tra Bộ GTVT đã chỉ đạo Thanh tra các sở GTVT mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm. Thanh tra Sở GTVT Bạc Liêu cũng ra quân thực hiện cao điểm đến ngày 20/6/2022.
Camera giám sát được lắp đặt trên xe khách của Công ty TNHH MTV Anh Tuấn
Nhiều xe chưa thực hiện
Mặc dù thời gian lắp đặt camera đã được gia hạn đến hết năm 2021 thay vì mốc 1/7 như ban đầu, song nhiều nơi trên cả nước tình trạng xe ô tô KDVT chưa lắp camera giám sát vẫn còn. Tổng số ô tô KDVT hành khách từ 9 chỗ trở lên, xe container, xe đầu kéo thuộc diện phải lắp camera giám sát trên cả nước là gần 207.000 xe. Tuy nhiên, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết đến tháng 4/2022, có trên 150.000 xe lắp đặt và truyền dữ liệu về Tổng cục Đường bộ, đạt tỷ lệ 72%. Hơn 50.000 xe chưa lắp có thể do đã ngừng hoặc chưa hoạt động KDVT trở lại sau dịch COVID-19.
Để đảm bảo mọi xe KDVT đều thực hiện đúng quy định bắt buộc này nhằm quản lý tốt hành trình, nâng cao chất lượng hoạt động KDVT bằng ô tô, thời gian qua, Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ đã có nhiều văn bản đôn đốc các Sở GTVT chỉ đạo các đơn vị KDVT thực hiện nghiêm quy định về lắp đặt, khai thác, sử dụng dữ liệu hình ảnh từ camera phục vụ công tác quản lý vận tải theo quy định. Đồng thời, hướng dẫn khai thác, sử dụng phần mềm cho cán bộ quản lý vận tải, lực lượng thanh tra giao thông các tỉnh, thành phố để vận hành phục vụ quản lý và xử phạt vi phạm.
Theo quy định hiện hành, trong quá trình KDVT bằng ô tô, cá nhân, tổ chức, kể cả người lái xe không lắp camera giám sát đều bị xử phạt. Cụ thể, theo Nghị định 123/2021/NĐ-CP của Chính phủ, trường hợp xe KDVT chưa lắp camera giám sát khi tham gia giao thông bị xử phạt từ 1 - 2 triệu đồng đối với lái xe, từ 5 - 6 triệu đồng đối với cá nhân và từ 10 - 12 triệu đồng đối với tổ chức. Đồng thời, phương tiện vi phạm sẽ bị thu hồi phù hiệu hoạt động từ 1 - 3 tháng.
Thay đổi nhận thức, thói quen
Thanh tra Sở GTVT Bạc Liêu đang thực hiện cao điểm kiểm tra xe KDVT chưa lắp camera nhằm góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông (TNGT), nguy cơ gây mất trật tự, an toàn giao thông (ATGT) đường bộ trên địa bàn. Đợt cao điểm tập trung xử lý vi phạm đối với người điều khiển phương tiện ô tô KDVT, cá nhân, tổ chức có xe KDVT hành khách, hàng hóa không lắp camera theo quy định; camera không ghi, lưu trữ được hình ảnh trên xe (kể cả người lái xe) trong quá trình tham gia giao thông; không thực hiện truyền, lưu trữ hình ảnh từ camera lắp trên ô tô về máy chủ của đơn vị, không cung cấp tài khoản truy cập vào máy chủ của đơn vị cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Dịp này, Thanh tra Sở GTVT cũng lồng ghép kiểm tra các xe tập lái trên đường không đảm bảo các điều kiện quy định đối với xe tập lái. Qua những ngày đầu kiểm tra cho thấy, hầu hết các phương tiện lắp camera đầy đủ và thực hiện tốt các điều kiện quy định của pháp luật về hoạt động KDVT.
“Đợt kiểm tra lần này nhằm phát hiện các đơn vị KDVT có xe hoạt động nhưng cố tình chây ì không lắp camera theo tiến độ, nhằm góp phần cùng với các cấp, các ngành làm giảm TNGT. Bạc Liêu có tổng số 407 phương tiện bắt buộc phải lắp camera theo quy định và hiện đã có 387 phương tiện hoàn thành, chiếm 95%. Để đảm bảo tình hình trật tự ATGT nói chung, bao gồm có lắp camrera giám sát, thời gian tới, Sở GTVT tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc các đơn vị KDVT hoàn thành tỷ lệ lắp 100%; chỉ đạo Thanh tra giao thông phối hợp với Ban ATGT tỉnh, lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến lắp đặt, vận hành hoạt động của camera”, ông Nguyễn Trường Hận - Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Bạc Liêu cho biết.
Theo ghi nhận, dù bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nhưng một số đơn vị KDVT có ý thức chấp hành tốt quy định, chủ động lắp đặt camera giám sát từ sớm. Điển hình là Công ty TNHH MTV Anh Tuấn (TP. Bạc Liêu). Ông Huỳnh Anh Tuấn - Giám đốc Công ty, chia sẻ: “Công ty có 17 xe khách giường nằm tuyến cố định và đã lắp đặt camera 100% cách nay một năm. Việc lắp camera trước nhất là thực hiện đúng quy định của nhà nước, sau là giúp ích cho Công ty quản lý tài xế, quản lý hành trình xe chạy để giữ những hành trình an toàn, an ninh”.
Bạc Liêu là một trong những địa phương có tỷ lệ lắp camera giám sát cao trên cả nước, việc thực hiện tốt quy định này đã góp phần thay đổi tích cực nhận thức, thói quen của hành khách, tài xế, nhà xe về hoạt động KDVT. Bởi đây là phương pháp tối ưu giúp quản lý, đảm bảo an ninh trật tự, ATGT trên suốt hành trình, từ đó góp phần tích cực trong giảm thiểu TNGT.