VEC đầu tư theo chiều sâu

Bước đầu, Trung tâm Nghiên cứu phát triển của VEC đã chủ động đề xuất áp dụng nhiều công nghệ, sản phẩm khoa học kỹ thuật mới vào các dự án do VEC làm Chủ đầu tư và sớm phát huy hiệu quả, mang lại những lợi ích và đã tiết giảm kinh phí đầu tư hơn 200 tỷ đồng. Có thể nêu một số kết quả tiêu biểu như hệ thống giao thông thông minh, dầm bản bán lắp ghép – Sản phẩm khoa học công nghệ đầu tiên của VEC, Công nghệ xử lý nền đất yếu bằng bơm hút chân không (VCM), Xử lý ổn định mái dốc bằng bê tông phun,...

Khai trương hệ thống quản lý điều hành ITS đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (10/2013)

Hệ thống giao thông thông minh

Kiểm soát và điều hành giao thông qua hệ thống các thiết bị điện tử tự động điều khiển còn gọi là  Hệ thống giao thông thông minh (ITS) là một thành tựu khoa học kỹ thuật lớn trong lĩnh vực vận hành khai thác các công trình hạ tầng giao thông nói chung và các tuyến đường cao tốc nói riêng. Vì những lợi ích của nó mang lại, hệ thống này đã được triển khai rộng rãi ở nhiều quốc gia tiên tiến.

Ở Việt Nam, trong những năm vừa qua, việc ứng dụng ITS đã ghi nhận được những bước phát triển đáng kể. Từ hạng mục ITS đầu tiên do VEC ứng dụng và phát triển tại dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đến nay trên rất nhiều tuyến đường, hệ thống ITS đã được lắp đặt và đã phát huy hiệu quả trong tiết kiệm, khai thác có hiệu quả nguồn nhân lực, hạn chế tiêu cực kiểm soát chặt chẽ nguồn thu trong thu phí, kiểm soát tải trọng, đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ tài sản hạ tầng, nâng cao hiệu quả khai thác dự án và đem lại tiện nghi cho người sử dụng.

Thống kê từ các dự án do VEC khai thác cho thấy, hệ thống ITS giúp tiết kiệm tới 50% nhân lực trong công tác vận hành, 20% nhân lực trong công tác quản lý thu phí, nâng cao hiệu quả giám sát, chống thất thoát tiêu cực. Nhờ hệ thống ITS, bộ phận quản lý dễ dàng nắm bắt được các thông tin cần thiết về tình trạng giao thông theo thời gian thực để đưa ra các chỉ đạo kịp thời;

Phát huy kinh nghiệm này, trên các tuyến cao tốc của VEC đều được lắp đặt hệ thống ITS với các quy mô khác nhau sẵn sàng cho vận hành, khai thác và hứa hẹn sẽ đem lại những kết quả hết sức khích lệ.

Dầm bản bán lắp ghép – Sản phẩm khoa học công nghệ đầu tiên của VEC

Công nghệ dầm bản bán lắp ghép do VEC nghiên cứu được Bộ GTVT đánh giá rất cao về khả năng ứng dụng của đề tài.Từ kết quả đó, VEC đã chủ động đề xuất và được Bộ GTVT cho phép áp dụng thí điểm sản phẩm dầm bản bán lắp ghép tại cầu vượt dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi thay cho công nghệ dầm bản rỗng đúc trên đà giáo. Theo tính toán sơ bộ cho thấy công nghệ dầm bản bán lắp ghép đem lại hiệu quả rõ rệt về mặt kỹ thuật như giảm chiều cao kết cấu nhịp 23% giúp giá thành giảm hơn 25% và tiến độ thi công rút ngắn 30% so với công nghệ dầm bản rỗng đổ tại chỗ.

Việc đưa dầm bản bán lắp ghép ứng dụng thực tế tại các công trình xây dựng hứa hẹn sẽ làm phong phú thêm thị trường xây dựng cầu của Việt Nam, là một lựa chọn mới với nhiều ưu điểm so với các công nghệ đã và đang sử dụng trong thời gian qua.

Công nghệ xử lý nền đất yếu bằng bơm hút chân không (VCM)

VCM là biện pháp xử lý nền đất yếu qua hệ thống thoát nước thẳng đứng bằng bấc thấm và gia tải trước nhờ bơm hút chân không. Biện pháp này có ưu điểm hơn phương pháp chất tải trực tiếp trong xử lý nền đất yếu, được thể hiện ở việc rút ngắn thời gian thi công, giảm khối lượng gia tải, giảm phạm vi giải phóng mặt bằng do không phải làm bệ phản áp.

Công nghệ VCM đã được áp dụng phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, tại Việt Nam bước đầu áp dụng cho các dự án xây dựng nhà máy nhiệt điện, hạ tầng khu công nghiệp, bến cảng. Nhưng đối với các công trình giao thông thì đây là một công nghệ xử lý hoàn toàn mới và lần đầu tiên được áp dụng tạiDự án xây dựng đường cao tốc Tp Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây do VEC làm chủ đầu tư.

Kết quả cho thấy phương pháp VCM phù hợp cho khu vực đất yếu với địa chất là sét dẻo mềm tương đối đồng nhất. Đây là phương án thay thế rất có hiệu quả cho PVD thông thường hoặc giếng cát trong trường hợp khu vực thi công có mặt bằng chật hẹp, khó khăn trong giải phóng mặt bằng, cần đẩy nhanh tiến độ thi công xử lý đất yếu. Chi phí cho biện pháp này cao hơn khoảng 10% so với giải pháp sử dụng bấc thấm kết hợp gia tải thông thường nhưng lại rút ngắn thời gian thi công từ 33% đến 50%và cho phép giảm chiều cao đắp gia tải (từ 2 đến 2,5 m)  giảm yêu cầu về bệ phản áp, dẫn đến giảm khối lượng thi công.

Xử lý ổn định mái dốc bằng bê tông phun

Bê tông phun được ứng dụng tương đối phổ biến ở nước ta trong thời gian qua đặc biệt là các công trình hầm. Từ hiệu quả của việc sử dụng bê tông phun trong việc xây dựng lớp gia cố vỏ hầm tại gói thầu A6, Dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, VEC đã quyết định ứng dụng công nghệ này trong bảo vệ mái dốc đối với khu vực mái dốc có đá phong hóa vừa và phong hóa mạnh. Bê tông phun giúp tăng cường liên kết, kết dính bề mặt đá phong hóa, qua đó hình thành khối kín khít có cường độ cao, có khả năng hạn chế các tác động từ bên ngoài tới bề mặt mái dốc tăng cường ổn định cơ học mái dốc.

Ưu điểm vượt trội của công nghệ này là phù hợp với mái dốc có bề mặt lồi lõm, khó thi công, chất lượng bê tông được kiểm soát tốt, có thể cơ giới hóa, thời gian thi công nhanh hơn 6 lần so với phương pháp cũ. Cụ thể thi công bằng công nghệ bê tông phun có thể đạt tới khoảng 250m²/đội/ngày trong khi thi công bằng đá hộc lát khan chỉ khoảng 40m²đội/ngày.

Qua thời gian vận hành, khai thác tuyến từ tháng 4/2014, các khu vực mái dốc được xử lý bằng bê tông phun đã chứng tỏ khả năng đảm bảo ổn định trong nhiều điều kiện thời tiết.

Những thành công bước đầu như nêu ở trên đã khẳng định việc VEC quan tâm đầu tư đổi mới theo chiều sâu, ứng dụng những công nghệ mới, những sản phẩm mới, những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào các dự án đường cao tốc là hoàn toàn đúng hướng.

Tôi cho rằng, doanh nghiệp phát triển bền vững được hay không chính là nhờ công tác nghiên cứu phát triển, và điều này cũng thể hiện tầm nhìn của lãnh đạo đối với tương lai của doanh nghiệp mình. Trong lĩnh vực này, có thể khẳng định, VEC luôn đi tiên phong.

VEC cũng có kế hoạch hợp tác với các Trường đại học, các trung tâm, viện nghiên cứu và các chuyên gia hàng đầu ở Việt Nam trong các lĩnh vực liên quan đến đường cao tốc để triển khai nghiên cứu ứng dụng những thành tựu mới nhất của khoa học công nghệ thế giới vào các dự án do VEC làm Chủ đầu tư. Công việc này được Lãnh đạo VEC giao cho Trung tâm Nghiên cứu phát triển đường cao tốc Việt Nam.

Tuấn Anh