Với những chương trình về sức kéo và Đường sắt (ĐS) cao tốc, ĐS Trung Quốc có kế hoạch phát triển hệ thống ĐS quốc gia với những bước đi đáng kinh ngạc trong thập kỷ tới
Với những chương trình về sức kéo và ĐS cao tốc, ĐS Trung Quốc có kế hoạch phát triển hệ thống ĐS quốc gia với những bước đi đáng kinh ngạc trong thập kỷ tới.
Tàu CRH-2.thuộc seirie của Shinkansen nối Shanghai và Nanjing
Vào năm 1993, trong một cuộc phỏng vấn với Railway Gazette Internationa, Bộ trưởng Bộ ĐS Trung Quốc hồi đó - ông Hàn Trữ Tân tuyên bố "những người trong cuộc sẽ không để cho cơ hội vàng tuột khỏi tầm tay". Ông Hàn ngụ ý về kế hoạch đầy tham vọng hiện đại hóa và mở rộng mạng lưới ĐS Trung Quốc.
Kế hoạch dài hạn
Năm 2004, Hội đồng nhà nước Trung Quốc phê duyệt một bản kế hoạch phát triển trung và dài hạn cho ĐS Trung Quốc (CR). Ông Trịnh nói rằng kế hoạch này đã được xem xét lại trong năm 2008 nhằm đẩy nhanh tiến độ. Việc mở rộng nhanh chóng mạng lưới ĐS là cần thiết để giữ nhịp với nền kinh tế khi thu nhập GDP trên đầu người sẽ tăng gấp 4 lấn trong thời gian từ năm 2000 đến 2020.
Vào cuối năm 2008, tổng chiều dài ĐS quốc gia của Trung Quốc đã đạt 80.000 km, trong đó trên 36% là đường đôi và 34,6% là đường điện khí hóa. Ông Trịnh giải thích rằng theo kế hoạch dài hạn, mạng lưới ĐS sẽ được kéo dài lên đến 120.000 km vào năm 2020, trong đó 50% là đường đôi và 60% là đường điện khí hóa. Ông khẳng định ''Mạng lưới ĐS sẽ đi đến tất cả các thành phố có dân số từ 2000 người trở lên''.
Năm 2006, CR đã khánh thành tuyến ĐS đi trên núi đến thủ phủ Lhasa, Tây Tạng. Tuy nhiên, trong thời gian đó, các tập đoàn xây dựng ĐS Trung Quốc cũng đã tiến bộ rất nhanh trong việc xây dựng mạng lưới ĐS cao tốc, tại Trung Quốc được biết đến với tên gọi "tuyến ĐS dành riêng để chở khách" (PDL). Những tuyến đường huyết mạch liên thành phố này sẽ gánh vác trọng trách chuyên chở một khối lượng hành khách khổng lồ trong những năm tới.
Mạng lưới ĐS cao tốc
Tháng 8-2008, CR đã khánh thành ĐS cao tốc trên tuyến PDL Bắc Kinh - Thiên Tân với đoàn tàu CRH chở khách chạy với vận tốc cao nhất lên tới 350km/h. Đến năm 2020, tổng chiều dài của PDL sẽ là 16.000km.
Ông Trịnh nói rằng nòng cốt của mạng lướu ĐS cao tốc Trung Quốc sẽ bao gồm 4 tuyến PDL theo hướng Bắc Nam và 4 tuyến PDL theo hướng Đông Tây, cùng với các tuyến liên thành phố tại khu vực quan Vịnh Bột Hải, vùng châu thổ sông Trường Giang, châu thổ sông Châu Giang, vùng Trường Chu Phàn bao gồm Trường Sa, Chu Châu, Tương Phàn, Thành Đô, Trùng Khánh, Trịnh Châu, Vũ Hán, Quảng Châu. Ngoài ra còn có một tuyến duyên hải dọc eo biển Đài Loan - Tuyến này sẽ liên kết Ôn Châu, Phúc Châu, Hạ Môn, Sơn Đầu và Thâm Quyến.
Nằm trong chương trình xây dựng tuyến mới là những tuyến vận chuyển hỗn hợp "công nghệ cao" như Trùng Khánh - Lan Châu. Tuyến này sẽ chạy tàu khách ở vận tốc 200km/h và chạy tàu hàng 25 tấn/trục chạy với vận tốc 120km/h. Một số báo cáo cũng đề xuất có thể cho phép chạy tàu chở container 2 tầng ở tuyến này.
Những tuyến liên vùng
Ngoài những tuyến PDL, một chương trình xây dựng các tuyến liên vùng đã được vạch ra. Với ý định thúc đẩy phát triển vùng và làm nhẹ bớt các nút cổ chai trên các chính tuyến, các tuyến liên vùng sẽ được xây dựng với tổng chiều dài 31.000km.
Ông Trịnh nhắc đến tuyến đường 12.000 km ở miền Tây Trung Quốc sẽ được kéo dài gấp đôi so với hiện tại. "Sự hoàn thành của các tuyến ĐS này không chỉ cung cấp một phương tiện vận tải an toàn cho cho các tỉnh miền Tây Trung Quốc mà còn thúc đẩy luồng khách, luồng hàng giữa miền Tây, miền Đông và vùng Trung nguyên của Trung Quốc, để chuyển tài nguyên của miền Tây thành lợi thế kinh tế".
Song song với các dự án xây dựng mới,việc hiện đại hóa nâng cấp các tuyến ĐS hiện có sẽ được tiếp tục để điện khí hóa 25.000km và đường đôi hóa 19.000km. Để đảm bảo sự ùn tắc không xảy ra ở các điểm nút, một số nhà ga và bãi hàng trên mạng lưới cũng sẽ được cải tạo lại.
Việc sử dụng các công nghệ hiện đại như nền đường không dùng đá ba-lát trên các tuyến PDL, cùng với nhịp độ xây dựng chóng mặt của các tuyến mới, sự cần thiết về công nghệ và thiết bị duy tu sửa chữa cũng được đặt ra. Chính bởi lý do này, CR đang xây dựng 4 trung tâm duy tu sửa chữa cơ sở hạ tầng tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Vũ Hán và Quảng Châu, dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2013.
Thông tin liên lạc
CR đã tiến bộ rất nhanh trong việc áp dụng công nghệ thông tin hiện đại. Một hệ thống kiểm soát chạy tàu của châu Âu được biết đến với tên gọi CTCS đang được lắp đặt với thiết bị tín hiệu trong khoang tài xế trên tàu PDL và công nghệ GSM-R đang dần dần thay thế hệ thống radio được sử dụng lâu nay. Ông Trịnh cũng thông báo với các đại biểu rằng đến năm 2012 tổng số chiều dài km đường đôi sẽ được tăng lên đến 16.700km.
Công nghệ CTC cũng được áp dụng trên toàn mạng lưới ĐS, chủ yếu trên các tuyến PDL và các tuyến liên thành phố cũng như trên các hành lang vận chuyển than đá. Tổng chiều dài sử dụng công nghệ CTC sẽ đạt 18.820km vào năm 2012.
Chương trình cho các nhà ga
Vào năm 2020, CR sẽ xây dựng tại hoặc xây mới không dưới 1.066 nhà ga, trong số này có 804 nhà ga sẽ xây xong vào năm 2012. Sự kết nối với giao thông tại địa phương bao gồm các tuyến Metro và xe buýt sẽ được cải thiện nhằm đạt mục tiêu trung chuyển ''không khoảng cách''.
Có thể thấy rõ qua nhà ga Bắc Kinh Nam được khánh thành cuối năm 2008, nơi đây trong tương lai sẽ kết nối với 2 tuyến Metro Công trình kiến trúc cao 40m này sử dụng mái trần là các tấm kính pin mặt trời, cung cấp 4000 chỗ ngồi cho hành khách. Đây sẽ là nhà ga đầu cuối phía Bắc của tuyến ĐS cao tốc Bắc Kinh - Thượng Hải.
Đội xe EMU
Việc triển khai rộng rãi các đoàn EMU cao tốc đã có tác động mạnh đến các tuyến liên kết thành phố lớn, nơi các dịch vụ đã được đẩy mạnh để có được những hành trình được rút ngắn một cách kỳ diệu. Các lrên doanh với Alstom, Siemens, Bombardier và Kawasaki đã cho ra mắt được hơn 10 loại tàu khác nhau, bao gồm cả 2 kiểu toa ngủ EMU được thiết kế cho tuyến đường dài. Nổi bật là đoàn tàn 16 toa Velaro của Siemens có thể chạy được với vận tốc 350km/h - loại tàu này sẽ được sử dụng để chạy chính thức trên tuyến cao tốc Bắc Kinh - Thượng Hải.
Ông Trịnh nói rằng, đội tàu cao tốc EMU sẽ có tổng cộng 800 đoàn vào năm 2012 và các đơn đặt hàng khác tiếp tục được bàn giao để cuối cùng sẽ có khoảng 1000 đoàn được đưa vào khai thác. ''Vào năm 2020 các đoàn tàu EMU sẽ trở thành phương thức vận chuyển hành khách chủ yếu trên ĐS''. Ông bổ sung thêm rằng CR sẽ phát triển thêm các kiểu tàu khách mới để đáp ứng nhu cầu đa dạng của hành khách.
Khoảng 8000 đầu máy
Có 3 kiểu đầu máy được sử dụng: đầu máy ghép với công suất ltên tục 9600kW trở lên khai thác chở than trên tuyến Đại Tần và một số tuyến chuyên chở hàng nặng; đầu máy 6 trục với cùng công suất khai thác một số loại hàng nặng khác; đầu máy 6 trục với công suất 7200kW phục vụ trên các tuyến mà nhiệm vụ kéo tàu nhẹ nhàng hơn. Theo ông Trịnh, sức kéo điện sẽ cáng đáng trên 80% nhiệm vụ vận tải hàng hóa.
Có 2 loại đầu máy diesel kiểu mới đang được đưa vào khai thác trên vùng Đông Bắc Trung Quốc, một loại sử dụng công nghệ của GE và một loại sử dụng công nghệ của EMD. Để nhường đường cho điện khí hóa sức kéo, những đơn đặt hàng hàng lớn đầu máy diesel sẽ thưa dần trong những năm tới.
Nhằm giúp cho lực lượng sức kéo tăng trưởng nhanh và 'hiện đại này luôn ở trong trạng thái sẵn sàng, CR sẽ hoàn thành việc xây dựng các trung tâm duy tu, sửa chữa đầu máy lớn ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Vũ Hán, Quảng Châu và Cáp Nhĩ Tân vào cuối năm 2011 cùng với 18 đề-pô.
Thiết kế toa xe hàng
Theo ông Trịnh, các loại toa xe hàng mới có tải trọng 70-80 tấn sẽ dần dần thay thế loại xe tải trọng thấp hơn. Các toa xe hàng đặc biệt có tải trọng 30 tấn/trục sẽ được sử dụng rộng rãi. Hiện đã có một số toa xe 6 trục công suất cao C100 đã được đưa vào khai thác.
Theo kế hoạch của nhà nước Trung Quốc, có 13 vùng khai thác than lớn được thành lập, các tuyến trên hành lang năng suất cao chuyên vận chuyển hàng nặng khai thác các đoàn tàu tải trọng 10.000 tấn cho phép than đá được vận chuyển nhanh và rẻ ra biển để xuất khẩu hoặc chuyển lên tàu biển đưa tới các nhà máy nhiệt điện trong nước.
Ngoài ra, việc sử dụng container đối với các loại hàng hóa khác đã được triển khai rộng rãi, sẽ có 18 ga đầu mối xếp dỡ container được xây dựng, một số tuyến đã khai thác tàu chở container 2 tầng.
(Theo DSO)