Thủ đô Ấn Độ đang thay đổi nhanh chóng. Thành phố 14 triệu dân sẽ có 400 km metro trong thời gian không quá 30 năm.
Năm 2021, Delhi có 413,8km metro
Tổng công ty Metro Delhi (TMD) có thể tự hào về những việc họ đã hoàn thành. Việc xây dựng giai đoạn 1 gồm 3 tuyến đường khổ rộng dài tổng cộng 65 km, bắt đầu thi công ngày 1-10-1998 và đoạn đường đầu tiên đã đưa vào khai thác tháng 12-2002. Giai đoạn I kết thúc tháng 11-2006 và giai đoạn II đã đưa thêm vào khai thác 128 km nữa. Đó là tuyến 5, tuyến 6 và tuyến tàu nhanh sân bay từ New Delhi đến Darka. Phần cuối cùng của giai đoạn II gồm 3,3 km tuyến 5 kéo dài và 2,5 km của tuyến 4 sẽ hoàn thành trong tháng 6 này.
Giai đoạn III sẽ kéo dài mạng đường thêm 112 km nữa với 2 tuyến nhánh, xung quanh khu vực phía nam Delhi. Tuyến nhánh phía trong sẽ chạy từ Mudkundpur đến Yamuna. Tuyến nhánh phía ngoài Janakpuri West đến Botanical Gardens. Ngoài ra còn bao gồm 4,5 km tuyến 2 kéo dài về phía bắc và đoạn kéo dài tuyến 6.
Trong giai đoạn 4, TDM sẽ xây dựng thêm 108,5 km, mở rộng mạng đường từ thành phố Delhi đến vùng Haryana.
Theo kế hoạch lớn, đến năm 2021, Delhi sẽ có mạng metro với chiều dài tổng cộng 413,8 km
"Thời gian là tiền"
Được hỏi về nguyên nhân xây dựng Metro Delhi nhanh, ông Sreedharan, Tổng giám đốc Tổng công ty Metro Delhi, nói: "Không phải một, mà có nhiều nguyên nhân. Cơ cấu góp vốn của công ty là 50:50 - phân chia giữa các chính quyền bang và liên bang, không có sự chi phối về chính trị và tôi được ban giám đốc ủy thác quyền lực. Các quyết định của chúng tôi chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của quan điểm "thời gian là tiền". Thí dụ: Trong giai đoạn I, chậm một ngày là mất đứt 14 triệu Rupi (309,735 USD), trong giai đoạn II mất tới 26 triệu Rupi".
Mỗi văn phòng, mỗi công trường đều đặt một đồng hồ đếm ngược thời gian hoàn thành, đó là một biển báo rõ ràng cùng với chiếc đồng hồ tích tắc. Nhờ kiến thức thu nhận được mà mọi người đều được đặt đúng vị trí công việc ngay từ những giai đoạn đầu. Việc thu mua đất chỉ mất 18 tháng, đặc biệt, quá trình lập kế hoạch và đấu thầu công trình được tiến hành rất nhanh. Thí dụ: có tới 25 - 30 cuộc đấu thầu công trình trị giá 1,3 tỷ Rupi, nhưng chỉ mất 18 ngày để giải quyết. "Chúng tôi không có vấn đề gì về vốn, ví tiền đã sẵn sàng" - ông Sreedharan nói.
Một nguyên nhân thành công khác của metro là thái độ ứng xử trong tuyển dụng, đào tạo và giữ nhân viên. Vì Metro Delhi là một thương hiệu đắt giá nên đã thu hút được nhiều người có năng lực. Metro có trường đào tạo riêng tại Shastri và công ty khuyến khích việc nâng cao trình độ. Do đó mà tỷ lệ thay thế nhân viên đã giảm từ 14 - 15% xuống còn 5 - 6%.
Số người đi tàu trên dự báo
Theo ông Sreedharan, các tuyến đường đều bận rộn hơn dự báo vì ngày càng có nhiều hành khách đi xa hơn. Lúc đầu, ước tính chiều dài các hành trình chỉ vào khoảng 6 - 7 km, nhưng thực tế, chiều dài đi lại của hành khách đã gấp đôi, khoảng 14 km. Việc đó đã phát sinh vấn đề và tàu trở nên quá tải. Riêng tuyến 5 thì chưa đạt số lượng hành khách dự báo do chưa hoàn thành và chưa phục vụ khu trung tâm buôn bán. Điều đó sẽ thay đổi khi hoàn thành đoạn còn lại vào tháng 6 và hành khách có thể chuyển tàu dễ dàng sang tuyến 3.
Việc mở rộng mạng lưới gần đây đã làm tăng số hành khách tới 9%/tháng, trong khi chỉ hy vọng tăng 9%/năm. Ngay từ khi mới mở tuyến, Metro Delhi đã thiếu tàu. Hiện nay đã đặt mua 212 toa để nối dài các đoàn tàu. Tàu 4 toa trên tuyến 2 và 3 đã nối dài thành tàu 6 toa từ tháng 12-2010. Đến tháng 10 năm nay sẽ có thêm một số toa và từ năm 2015 toàn bộ các đoàn tàu sẽ là 6 toa và phần lớn là 8 toa.
Giải quyết vốn
Chi phí cho giai đoạn I hết 2,1 tỷ USD và giai đoạn II hết 4,25 tỷ USD. Trong giai đoạn I, 60% vốn thông qua vay mềm từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), 28% từ các chính quyền quốc gia và bang thông qua góp cổ phiếu, cùng với một khoản vay bổ sung khoảng 5% để mua đất. Số còn lại 7% huy động từ vốn phát triển tài sản của TMD.
Mặc dù 60% dự án là từ vay nợ nhưng ông Sreedharan tin tưởng là không có vấn đề gì tuy khoản nợ lớn như vậy có thể trả được nợ và trả lãi nợ vay. Mô hình như trên cũng được áp dụng cho giai đoạn II.
TMD là một trong số nhỏ metro trên thế giới kinh doanh có lãi. Trong năm tài khóa kết thúc tháng 3 - 2009, công ty báo cáo lãi trước thuế là 19,6 triệu USD. Khoảng 20% thu nhập là từ quảng cáo, quầy hàng bán lẻ và bãi đỗ xe.
Trong thành công có sai lầm
TDM đã thành công lớn, nhưng theo quan điểm của ông Sreedharan, cũng có những bài học, những sai lầm cần rút kinh nghiệm. "Chúng tôi đã nhìn nhận sai về tình hình hành khách đi tàu nên đã để mất nhiều khách hàng tốt" và ông nói thêm: "Việc sử dụng khổ đường rộng là một sai lầm kỹ thuật, nhưng đó là quyết định của lãnh đạo và của ĐS Ấn Độ, chúng tôi phải chấp hành".
Tuy có những trục trặc như vậy, TMD đã lập cho Ấn Độ nhiều tiêu chuẩn mới, nâng thành phố thủ đô lên một tầm cao mới.
DT (Theo BĐS, IRJ - 4-2011)