Tàu hỏa tốc độ cao Acela Express của Mỹ(Thứ năm, 06/05/2010 00:00 GMT+7)
Là một trung tâm thương mại và chính trị, Hành lang Đông Bắc (NEC) là một trong những khu vực có mật độ dân số cao nhất nước Mỹ. NEC trải dài từ Washington DC xuống phía Nam, qua Baltimore, Philadelphia, New York dọc theo bờ biển phía nam New England đến Boston. Trên các tuyến đường sắt bận rộn nhất nước Mỹ này đoạn giữa Pennsylvania và thành phố New York luôn sử dụng với cường độ cao.
Là một trung tâm thương mại và chính trị, Hành lang Đông Bắc (NEC) là một trong những khu vực có mật độ dân số cao nhất nước Mỹ. NEC trải dài từ Washington DC xuống phía Nam, qua Baltimore, Philadelphia, New York dọc theo bờ biển phía nam New England đến Boston. Trên các tuyến đường sắt bận rộn nhất nước Mỹ này đoạn giữa Pennsylvania và thành phố New York luôn sử dụng với cường độ cao.
Tại thời điểm bắt đầu dự án Amtrak đã chiếm khoảng 45% thị trường giao thông ở NEC và đã có một chỗ đứng chắc chắn, nhưng vẫn tìm cách củng cố vị trí với dịch vụ Metroliner 125mph. Dịch vụ này được lập bởi Trung tâm vận tải Penn cuối thập niên 1960.
Để đối mặt với cạnh tranh ngày càng tăng từ vận tải đường bộ dọc theo quốc lộ 95, và các dịch vụ đưa đón khách của hàng không, Amtrak đã để mắt tới công nghệ đường sắt cao tốc của châu Âu.
Amtrak cho rằng cạnh tranh trong lĩnh vực giao thông cần được thực hiện thông qua cơ cấu lại các dịch vụ của NEC và giới thiệu một thế hệ tàu hỏa mới. Khi hình thành vào năm 1995, dự án đã được gọi là American Flyer nhưng Acela (xuất phát từ “excellence” và “acceleration”) cuối cùng đã được chọn. Thương hiệu mới đã được phản ánh những lợi ích chính mà Amtrak cung cấp.
Một tập đoàn đứng đầu là công ty Bombardier Canada với công nghệ TGV của Alstom đã chiến thắng tập đoàn Siemens, với phiên bản GermanICE và ABB, trong cuộc đua giành quyền thiết kế cho đoàn tàu mới.
Đoàn tàu Acela Express của Amtrak
Amtrak đã xây dựng một tuyến đầu tiên giữa Boston và New York từ tháng 8/2002 và giảm giá vé 22% dịch vụ của Express Acela. Ban đầu tên Acela đã được triển khai cho tất cả các dịch vụ cho Amtrak của NEC, nhưng điiều này đã làm cho hành khách bối rối và để duy trì bản sắc thương hiệu cái tên “Acela Express” đã được chọn từ năm 2003 cho đoàn tàu tốc độ cao mới. Trong tổng số 456 dặm khu vực NEC từ Washington đến Boston, đoàn tàu Acela Express của Amtrak hoạt động trên 363 dặm.
Dự án Acela liên quan tới việc cải tạo một loạt các ga hiện có bao gồm các ga chính ở New York, Wilmington và Baltimore, và xây dựng một ga mới, Route 128, được xây dựng ở ngoại ô Boston. Ngoài ra vấn đề quan trọng là giữ cho dự án Acela được thực hiện đúng tiến độ.
NEC là một tuyến đường nổi tiếng có địa hình phức tạp, độ nghiêng dốc lớn, do vậy người ta đã quyết định chọn công nghệ đoàn tàu tự cân bằng (tilting) để đảm bảo đoàn tàu giữ được tốc độ cao mà ít làm hành khách khó chịu. Bên cạnh đó một cơ sở hạ tầng chắp vá thuộc nhiều chủ sở hữu khác nhau cùng nhiều hệ thống cấp điện khác nhau đã gây không ít khó khăn cho dự án. Các kỹ sư còn phải đối mặt với hàng loạt trở ngại trong quá trình chuẩn bị cho Acela hoạt động, nhất là đoạn phía bắc thành phố New York.
Amtrak công bố tập đoàn Bombardier là đơn vị đã dành được hợp đồng cung cấp đầu máy điện và xây dựng ba nhà ga vào năm 1996. Tuy vậy hợp đồng có một điều khoản quan trọng là các sản phẩm phải được sản xuất và bảo trì tại Mỹ, hãng Bombardier đã đáp ứng được về giá và các điiều khoản yêu cầu trên và đã dành được dự án.
Không giống như các tàu hỏa thông thường Bắc Mỹ, các toa tàu Acela không được trang bị với các bậc thang và do đó chỉ có thể sử dụng được trên các sân ga xây dựng riêng cho chúng. Đoàn tàu được thiết kế có 6 toa tự cân bằng và 2 đầu máy chạy điện.
Hãng Alstom đảm nhiệm cung cấp thiết bị kéo và thiết kế giá chuyển hướng (bogie), trong khi Bombardier, dựa vào kinh nghiệm của các tàu hỏa LRC Canada, sản xuất khung, vỏ và tiến hành lắp ráp tại nhà máy của hãng tại La Pocatiere (Quebec), Plattsburgh (New York), và Barre (Vermont).
Acela Express cũng đã có những cải tiến đáng kể trong tiêu chuẩn đường sắt chở khách Hoa Kỳ và đưa ra sản phẩm cạnh tranh cao đối với một ngành công nghiệp hàng không trong nước. Đoàn tàu Acela Express chạy từ Washington. DC đến Nam Boston 456 dặm (734km) chỉ mất có 6,5 giờ đạt tốc độ nhanh nhât (116km/h). Đoạn đường từ ga Penn New York đến Washington. DC dài 225 dặm (362km) mất 2 giờ 48 phút, với tốc độ trung bình 80mph (129km/h).
Tuy nhiên, năm 2007, Uỷ ban Vận tải và cơ sở hạ tầng của đảng Cộng hòa tuyên bố rằng tốc độ của Acela Express đã thấp hơn nhiều so rằng các đoàn tàu khác trên toàn cầu. Tốc độ trung bình của tàu tốc độ cao Shinkansen Nhật Bản là 125mph, của TGV Pháp 173mph, xe lửa tốc độ cao của Đức là 153mph.
Ủy ban cũng nhận xét rằng Acela đã có nhiều vấn đề cơ khí và lỗi nhỏ về độ tin cậy.
Hệ thống thông tin/tín hiệu trên tàu sử dụng hai tần số khác nhau và được truyền qua hệ thống ray để liên lạc tới buồng điều khiển tàu. Các lái tàu bị giám sát bởi một hệ thống kiểm soát tự động (ATC) được điều khiển bở chương trình giám sát tốc độ tự động ACSES (Amtrak Civil Speed Enforcement System) của Amtrak. Hệ thống này tự động điều chỉnh tốc độ của đoàn tàu theo tình trạng của hệ thống ray .
Tháng 7 năm 2006, Amtrak đã lắp đặt hệ thống thanh toán sử dụng thẻ tín dụng không dây tại các nhà ga, điều này cho phép khách hàng dùng thẻ tín dụng có thể mua thực phẩm và đồ uống tại các toa ăn uống của đoàn tàu
Dự án này đã duy trì được sự thành công, 2.668.174 lượt hành khách đã đi trên các đoàn tàu Acela Express trong năm 2006, tăng 8,8% so với năm 2005. Số lượt hành khách đi trên Acela Expressn tiếp tục tăng 6,5% đạt 3,3 triệu năm 2008 so với 3.100.000 lượt khách trong năm 2007, với doanh thu $ 468 triệu.
Amtrak bắt đầu bảo trì hệ thống đường từ tháng 4 năm 2009 để cải tiến các dịch vụ của Acela Express khu vực Đông Bắc giữa Washington, New York và Boston. Công việc này dự kiến sẽ được hoàn thành trong tháng 9 năm 2009. Hệ thống ray cũng như tình trạng tắc nghẽn đường vẫn là các yếu tố chínhhạn chế khả năng tăng tốc hơn nữa đạt tới năng lực thiết kế của Acela Express.
Theo Rail Magazine