Vòng tròn không lối thoát của sự hỗn loạn trong giao thông.

Người gửi: Lê Hồng Bội
Email: http://lhboi.homelinux.net

Trước tiên tôi xin tóm tắt lại tình trạng giao thông hiện nay, điều mà
ai cũng thấy, theo cách nhìn của tôi như sau:

    * đường sá còn thiếu và bất tiện cho xe cộ,
    * quá nhiều người và xe tham gia giao thông,
    * đối tượng không tham gia giao thông cũng chiếm đường,
    * phần lớn người tham gia giao thông không tôn trọng luật và tôn trọng người khác,
    * nhiều xe không đủ an toàn để đi.

Những yếu tố trên làm thành một vòng tròn không lối thoát của sự hỗn loạn trong giao thông. Vòng tròn này bắt đầu bằng những sự bất ngờ dễ dẫn đến tai nạn do những người không tôn trọng luật gây ra quanh mình.
Vài ví dụ của những bất ngờ: gặp xe vượt đèn đỏ cắt ngang trước mặt, gặp xe đi ngược chiều ngay trước mặt, gặp xe lách ngang trước mặt, gặp người đi bộ dưới lòng đường... Đường xấu cũng gây ra nhiều bất ngờ cho người lái xe. Do luôn trong tình trạng đối mặt với những sự bất ngờ đó, người cẩn thận thì giảm tốc độ lưu thông, người bất cẩn không giảm tốc độ thì gây ra tai nạn. Tai nạn thì dẫn tới tắc nghẽn giao thông. Tốc độ giảm làm cho thời gian sử dụng đường tăng lên. Điều này làm tăng mật độ xe trên đường và gián tiếp làm tăng sự hỗn loạn. Và hỗn loạn lại chứa đựng bất ngờ.

Tôi đề nghị một số biện pháp sau:

   1. Cảnh sát giao thông tăng cường xử phạt giam xe vi phạm các lỗi, kể cả các lỗi bắt được qua băng ghi hình,
   2. Ngành giao thông thường xuyên tu sửa nâng cấp đường và hệ thống tín hiệu,

   3. Cũng như xe ô tô, xe mô tô cũng phải được đăng kiểm hai năm một lần, xe cũ hơn 8 năm thì phải được đăng kiểm mỗi năm một lần. Người đưa xe đi đăng kiểm phải chính là người chủ xe hợp pháp.

Biện pháp 1 sẽ làm cho cái vòng tròn trên giãn dần ra. Biện pháp phạt giam xe sẽ trực tiếp làm giảm mật độ xe tham gia giao thông và trực tiếp làm bớt số người bất cẩn trong giao thông (vì xe đã bị giam, không thể tham gia giao thông được). Ngoài ra nó còn gián tiếp làm
giảm bớt sự bất cẩn của người tham gia giao thông: những người bất cẩn mà chưa bị giam xe sẽ tự nhắc mình rằng sự bất cẩn phải trả giá bằng hình phạt giam xe. Nhất là xử phạt từ băng ghi hình làm cho mọi người cảm thấy rằng hành vi của mình luôn luôn bị giám sát, và sẽ thận trọng hơn. Khi người ta ít bất cẩn hơn thì sự hỗn loạn giảm xuống. Và kết quả là tốc độ lưu thông tăng dần lên. Tốc độ lưu thông tăng lên làm giảm mật độ xe vì thời gian ở ngoài đường của mỗi xe giảm xuống. Như vậy biện pháp 1 này trực tiếp hoặc gián tiếp tác động đến mọi mắt xích trong cái vòng tròn của sự hỗn loạn trên. Cần nói rõ hơn là để cho biện pháp này có tác dụng thì tất cả các lỗi đều phải bị phạt, kể cả các lỗi nhẹ như đổi hướng không báo hiệu,
không quan sát, dừng xe không đúng cách, đi với tốc độ quá chậm, đậu xe ngược hướng lưu thông của làn xe... Hiện nay có rất nhiều hành vi gây nguy hiểm trong giao thông mà nhiều người cứ tự nhiên thực hiện.

Đó là:
    * gặp chướng ngại vật phía trước liền lách sang 2 bên để tránh mà không giảm tốc độ, không quan sát hai bên và phía sau
    * khi cần sang lề bên trái thì cứ đi xéo sang (đi ngược làn đường) thay vì quay đầu xe theo chữ U
    * từ nhà ra hay từ trong hẻm ra đi ngược làn đường một đoạn rồi mới băng xéo sang
    * ngừng xe không sát lề đường

Biện pháp 2 tác động vào một mắt xích của vòng tròn của sự hỗn loạn: giúp cho tốc độ lưu thông tăng lên làm giảm mật độ xe.

Biện pháp 3 làm giảm những tai nạn do xe thiếu an toàn gây ra. Các biện pháp đồng bộ kèm theo với việc đăng kiểm sẽ giúp kiểm soát luôn người dùng xe phải là chủ hợp pháp của xe để khi cần có thể truy trách nhiệm nhanh chóng, như vậy sẽ tăng phần trách nhiệm của người dùng xe. Các biện pháp đó là các trạm đăng kiểm (tư nhân) chịu trách nhiệm đối chiếu giấy chứng minh nhân dân hoặc bằng lái xe của người đưa xe đến đăng kiểm với giấy đăng ký xe, cơ quan cảnh sát thì có trách nhiệm cập nhật địa chỉ (cư trú và làm việc) của mọi người (việc này ngoài phạm vi vấn đề an toàn giao thông).

    Xe không đúng chủ hợp pháp thì phải đi làm thủ tục hợp pháp hoá mới được đăng kiểm. Và khi đã có thể truy đến người có trách nhiệm của từng chiếc xe thì việc xử phạt qua băng ghi hình sẽ có hiệu quả cao. Mỗi xe đã đăng kiểm, ngoài việc được cấp giấy chứng nhận, còn được dán một dấu hiệu lên bảng kiểm soát. Dấu hiệu có chứa ký hiệu về thời hạn hiệu lực. CSGT sẽ chặn xe để kiểm tra giấy đăng kiểm nếu thấy xe không có dấu hiệu đăng kiểm dán trên bảng kiểm soát hoặc xe có dấu hiệu không hợp tiêu chuẩn kỹ thuật (ví dụ ra nhiều khói, thiếu đèn, còi xe quá lớn...), và nếu xe không có giấy đăng kiểm còn hiệu lực sẽ bị phạt giam.

    Xe đang dừng ở những nơi công cộng (ngoài đường hoặc trong bãi đậu xe) cũng sẽ bị phạt nếu dấu hiệu đăng kiểm đã hết hiệu lực. Đối với các đối tượng không tham gia giao thông nhưng chiếm đường như các bãi đậu xe trên lề đường thì phải xoá bỏ. Xoá bỏ các bãi đậu xe trên lề đường sẽ làm mất sự tiện nghi của người đi xe 2 bánh, nhưng đó là sự tiện nghi không hợp lý vì gây ra sự bất tiện và nguy hiểm cho người đi bộ.

    Ở đây, tôi không nói đến các biện pháp đối với các đối tượng như người bán hàng rong. Người bán hàng rong không có lỗi nếu không chiếm lòng đường và không chiếm trọn chiều ngang vỉa hè. Nếu người bán hàng rong không có lỗi mà người mua hàng có lỗi (dừng xe để mua hàng ở nơi cấm dừng, xe không để sát vỉa hè) thì người mua hàng bị phạt.

    Nếu xử lý đúng như vậy thì Công an địa phương không cần phải xua đuổi người bán hàng rong nữa vì người mua hàng chỉ dừng xe ở những chỗ được phép dừng để mua và người bán sẽ tự tìm đến chỗ đó để bán. Trong thời gian đầu có thể cần biện pháp phụ là hướng dẫn người bán hàng rong bán ở chỗ thích hợp.

Cũng như bất kỳ việc gì khác, thời gian đầu thực hiện các biện pháp này sẽ có nhiều khó khăn, tăng áp lực công việc cho CSGT. Nhưng nếu thực hiện các biện pháp thật nghiêm thì lượng công việc sẽ giảm dần theo thời gian vì số vụ vi phạm sẽ giảm rất nhanh. Tôi nhấn mạnh là phải làm thật nghiêm vì những gì CSGT đang thể hiện là không thật sự
nghiêm.