Trong những năm qua, để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội, TPHCM đã đầu tư hàng ngàn tỷ đồng xây dựng hàng loạt công trình cầu đường nhằm hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông tại các khu vực cửa ngõ thành phố, đường vành đai trong, vành đai ngoài. Tuy nhiên, mặc dù các công trình đã bước đầu phát huy tác dụng, nhưng ùn tắc giao thông tại các khu vực nội thành vào các giờ cao điểm vẫn chưa giảm. Điều đó đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết một cách đồng bộ.
Cải thiện hạ tầng chưa song hành tốc độ tăng phương tiện
Theo Phòng Quản lý giao thông của Sở GTVT TPHCM, hiện nay TP còn trên 30 điểm có nguy cơ ùn tắc giao thông cao, chủ yếu tập trung tại các trục chính như đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Pasteur, Nguyễn Thị Minh Khai, Cách Mạng Tháng Tám, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Kiệm, Lý Thường Kiệt...
Tuy nhiên, tình trạng kẹt xe nghiêm trọng nhất vẫn là các tuyến đường dẫn vào trung tâm thành phố, dòng xe cộ giậm chân tại chỗ hàng giờ. Đặc biệt, ùn tắc thường xuyên xảy ra theo phản ứng dây chuyền, từ một điểm ùn tắc nhanh chóng lan ra nhiều điểm, nhiều khu vực từ nội ô đến các cửa ngõ TP.
Tại đường Trường Chinh (đoạn giao với đường Tân Kỳ Tân Quý) đến ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình), dòng xe gần như không thể chuyển động vào mỗi sáng sớm và chiều tối. Lưu thông trên tuyến đường Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh) từ hướng cầu Đỏ về khu Bệnh viện Nhân dân Gia Định gần như không có lối thoát vì lượng xe cộ quá lớn trong khi đường hẹp. Các loại xe từ xe buýt, ô tô, xe gắn máy nhích từng bước. Các tuyến đường liền kề, đường cắt ngang, rẽ trái phải như Lê Quang Định, Phan Văn Trị, Trần Quý Cáp, Nguyễn Văn Đậu… đều bị kẹt xe.
Trước đây kẹt xe thường xảy ra giờ cao điểm hoặc trên đường gặp sự cố. Song gần đây ùn tắc giao thông và kẹt xe xảy ra thường xuyên hơn và bất kỳ lúc nào.
Thực trạng trên gây nhiều bức xúc cho xã hội và cũng là nhân tố làm chậm tốc độ phát triển của TPHCM - một thành phố vốn rất năng động và đóng góp lớn vào GDP của cả nước. Chính vì thế, Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ IX đã coi đây là một chương trình đột phá để mở lối cho phát triển kinh tế xã hội của TPHCM trong những năm tới.
Nguyên nhân gây kẹt xe rất nhiều, nhưng cốt lõi vẫn là đường chật; hệ thống bến bãi đậu xe không kịp đáp ứng yêu cầu của sự phát triển, quỹ đất dành cho giao thông quá thấp trong khi số lượng phương tiện cơ giới đường bộ tăng đột biến hàng tháng, hàng năm.
Việc phát triển quá nhanh các loại phương tiện cá nhân (hơn 4 triệu xe gắn máy và trên 500.000 ô tô các loại) lưu thông trên địa bàn TPHCM đã tạo sức ép căng thẳng lên hệ thống đường nội đô. Bên cạnh đó, nhiều trường học được mở ra, nhiều cao ốc văn phòng mọc lên, các DN đổ về trung tâm TP làm ăn khiến giao thông càng trở nên chật chội. Giải bài toán ùn tắc giao thông càng trở nên khó khăn khi hệ thống xe buýt chưa đáp ứng được yêu cầu.
Nhanh chóng triển khai các dự án lớn
Trước thực trạng trên, UBND TPHCM lập kế hoạch giảm ùn tắc giao thông giai đoạn 2011 - 2015 và tầm nhìn đến năm 2020 là từng bước hoàn chỉnh, hình thành hệ thống giao thông đồng bộ không những trong phạm vi địa bàn mà còn kết nối với vùng (gồm TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An…). Phát triển nhanh vận tải hành khách công cộng, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông... Kế hoạch này nhằm thực hiện chương trình hành động của Thành ủy TPHCM theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ IX.
Để thực hiện được mục tiêu này, TP kêu gọi đầu tư hoặc đầu tư từ ngân sách đối với các nút giao thông quan trọng như ngã tư Hàng Xanh, bùng binh Cây Gõ, các vòng xoay Dân Chủ - Phú Lâm - An Lạc - Lăng Cha Cả, nút giao Nguyễn Hữu Cảnh - Tôn Đức Thắng, các ngã tư An Sương - Bình Phước - Bốn Xã và các nút giao thông trên đường Nguyễn Văn Linh. Bên cạnh đó, đẩy nhanh tiến độ, hình thành và đưa vào sử dụng đường Vành đai số 2, đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài, Liên tỉnh lộ 25B và các cây cầu Sài Gòn 2 - Phú Long - Rạch Tra - Bình Khánh...
Ngoài ra, lực lượng chức năng sẽ phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải triển khai nhanh các dự án mở rộng quốc lộ 50, đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, xây dựng một phần đường Vành đai 3, Vành đai 4.
Một trong những nội dung quan trọng của kế hoạch lần này là áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật, công nghệ để giảm thiểu kẹt xe. TP sẽ thu phí tự động để kiểm soát ô tô vào khu vực trung tâm; xác định mốc thời gian có thể đưa trung tâm điều khiển giao thông TPHCM hoạt động vào cuối năm 2012; nâng cấp, bổ sung thiết bị điều khiển giao thông tại các nút giao thông hay xảy ra ùn tắc…
Bên cạnh việc nâng cao tỷ lệ đất dành cho giao thông (đạt 8,18% vào năm 2015, đạt 12,2% vào năm 2020), TP cũng hạn chế việc dừng, đậu xe tràn lan ở lòng đường như hiện nay; cấm mô tô và ô tô trên một số tuyến đường; tổ chức thu phí sử dụng cầu, đường đối với xe cá nhân; thu phí đậu xe theo hướng mức phí tăng dần từ ngoại ô vào trung tâm… nhằm giảm áp lực ở khu vực trung tâm.
Chủ trương tháo gỡ từng bước giao thông nội thị (mở rộng đường, làm thêm đường xuyên tâm - đại lộ Võ Văn Kiệt), đồng thời làm mới các tuyến đường vành đai trong, vành đai ngoài đã giúp TP giảm được một phần sự quá tải giao thông. Mặt khác, phải kể đến việc mở rộng đường Nguyễn Tất Thành, Phú Xuân - Nhà Bè, đường Nguyễn Văn Linh dài 17km đã giải phóng nạn kẹt xe vào các khu cảng, kho xăng dầu Nhà Bè… Tuyến đường đi về hướng Tây TP qua quận 12, Hóc Môn, Củ Chi được nâng cấp thành đường Xuyên Á… giúp các cửa ngõ ra vào thành phố “dễ thở” hơn.
TRONGPV (Theo Sài Gòn Giải Phóng)