|
Tham luận về giải quyết ùn tắc giao thông
Bất cứ một người dân nào sống và làm việc tại Thủ đô cũng đều bức xúc trước vấn đề ùn tắc và tai nạn giao thông đường bộ hiện nay ở nước ta.
Trong phạm vi bài này, tôi chỉ nêu một số nguyên nhân hiện tại gây nên ùn tắc giao thông ở Thủ đô ta và một số giải pháp đặt ra trước mắt để cải thiện tình hình giao thông hiện nay (còn giải pháp lâu dài, chiến lược xin các nhà nghiên cứu của các cơ quan quản lý giao thông đề xuất).
Đã có nhiều ý kiến về việc giải quyết vấn đề này dưới các góc độ khác nhau. Nhưng việc đề cập đến nguyên nhân gây ra ùn tắc giao thông chưa được triệt để cho lắm. Hầu hết đều đổ tội cho chiếc xe máy ! Khổ thân nó, nếu nó nói được thì chắc nó sẽ bảo: "Tại người điều khiển chứ đâu phải tôi, tôi đâu có tự chạy được ... !".Vậy có thể thấy những nguyên nhân sau:
Nguyên nhân số một:
Là ý thức chấp hành Luật giao thông của người điều khiển phương tiện giao thông (cả phương tiện có động cơ và thô sơ).
Người điều khiển phương tiện có động cơ đa số đã qua học các lớp về Luật giao thông đường bộ, được cấp giấy phép lái xe ... nhưng học xong hình như quên mất việc ... chấp hành các biển báo hiệu … đã được qui định trong Luật Giao thông đường bộ ... khi tham gia lưu thông trên đường, phố.
Một hiện tượng nữa là rất nhiều lái xe ô tô, hầu hết là xe taxi, điều khiển xe đổi hướng theo chiều ngược lại ngay trên phố (trái qui định trong Luật giao thông đường bộ), ô tô Công an Phường chạy ngược chiều, thậm chí chạy lấn đường (để bắt người bán hàng rong) … Đèn hiệu giao thông bị hỏng nhưng không được thay thế kịp thời, không được bố trí liên hoàn trên cùng một trục đường ... cũng góp phần gây nên ùn tắc giao thông. Ùn tắc giao thông xảy ra hầu hết các nước trên thế giới. Tuy nhiên, ở các nước đó khác với ta ở chỗ, khi có ùn tắc giao thông nhưng người điều khiển phương tiện vẫn chấp hành nghiêm chỉnh Luật Giao thông, ở ta thì ngược lại mạnh ai nấy đi, "hở chỗ nào đi chỗ nấy" .... không theo qui định nào cả.
Nguyên nhân thứ hai:
Là việc phân luồng/làn xe chạy, điều phối giao thông, đèn tín hiệu ở nút giao nhau chưa tốt.
Đa số đường phố ở ta đều hẹp nhưng lại được lưu thông hai chiều, có đường tuy đã qui định ô tô chỉ lưu thông một chiều nhưng lại cho phép ô tô buýt được phép hoạt động hai chiều, mà ô tô buýt có loại đến 45 chỗ ngồi, bến đỗ qui định cho loại ô tô này lại đối diện nhau, gần nơi đường phố giao nhau ... thành ra đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông.
Nguyên nhân thứ ba:
Không kém phần quan trọng gây nên ùn tắc giao thông là việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để bán hàng của một số đông người bán lẻ, chủ yếu là người bán hàng rong, hàng ăn uống; phụ huynh chờ đón con trước cổng các trường học; xe ôm; bến trông giữ phương tiện giao thông... Thậm chí, ô tô, mô tô của Công an phường cũng đỗ, dừng ngay dưới lòng đường.
Việc này thì đề cập đến nhiều và thường xuyên xảy ra nhưng cơ quan có trách nhiệm hầu như không giải quyết được (đường Giải phóng, đường Trần Khát Chân, Đại Cồ Việt, Hoàng Hoa Thám, ngã tư Khâm Thiên ...).
Nguyên nhân thứ tư:
Là việc mở các đường ngang ở các phố có giải phân cách mềm không hợp lý, chỗ quá dầy, chỗ thì quá thưa ... Những vị trí này góp phần tích cực gây nên ùn tắc giao thông vì thường xuyên là chỗ để người điều khiển phương tiện đổi hướng đi, rẽ trái, hoặc quay đầu xe, đi ngược đường để sang đường được nhanh ...
Nguyên nhân thứ năm:
Là mức phạt tiền vi phạm Luật giao thông vẫn còn thấp, chưa gây ấn tượng mạnh đối với người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông trên đường, phố. Đặc biệt là cảnh sát giao hình như không quan tâm xử phạt đối với người điều khiển phương tiện thô sơ, bán hàng rong .. . vi phạm Luật giao thông, nên họ cứ đi ... và thế là cản trở giao thông.
Nguyên nhân thứ sáu:
Là chất lượng phương tiện tham gia giao thông.
Thực tế cho thấy, có rất nhiều phương tiện có động cơ khi tham gia giao thông không có đầy đủ đèn chiếu sáng; đèn hiệu xin đường; đèn hiệu khi lùi; đèn phanh; gương chiếu hậu ... như qui định trong Luật giao thông đường bộ.
Nguyên nhân nữa là trên đường một chiều, một số người điều khiển phương tiện đi ngược chiều, hoặc xuống xe dắt/kéo bộ ngược chiều ... không được cảnh sát giao thông/hoặc người có trách nhiệm nhắc nhở/hay xử phạt ... Thật là phi lý, theo tôi, đã là đường một chiều thì cấm đi ngược chiều đối với bất cứ hành vi nào, kể cả người đi bộ.
Và còn nhiều nguyên nhân khác nữa đã được nêu trong một số bài báo, dự án ...
Về giải pháp đối với vấn nạn ùn tắc giao thông
Cá nhân tôi xin đề xuất một số giải pháp trước mắt trong điều kiện cơ sở hạ tầng như hiện nay như sau:
1- Thiết lập toàn bộ đường phố hai chiều trong nội thành đường một chiều, kết hợp với việc phân luồng/làn trên đường phố cho thích hợp với từng loại phương tiện tham gia giao thông (trừ ngõ cụt - chỉ có một lối ra vào), cắm biển điều phối phương tiện tham gia giao thông phù hợp với hiện trạng đường phố.
Trước mắt có thể qui định đi một chiều trên đường phố nội đô đối với tất cả các loại ô tô, kể cả xe buýt, dần chuyển sang qui định một chiều cho tất cả các loại phương tiện tham gia giao thông.
Đường một chiều tránh được nạn phương tiện tham gia giao thông đổi hướng theo chiều ngược lại, hoặc phương tiện đi ra từ các phố, ngõ cắt ngang dòng phương tiện đang lưu thông để đi ngược lại với hướng đi đã được qui định, cũng không thể có hiện tượng hai ô tô loại lớn đi ngược chiều nhau và gặp nhau trên cùng một tuyến đường trong nội đô gây ùn tắc giao thông...
ở ta, các đường phố hầu hết được chia đôi nên không thể hướng loại phương tiện đi đúng phần đường đã qui định được; hoặc có đường tuy được phân luồng nhưng lại quá rộng so với khổ ngang của ô tô, hoặc so với lưu lượng phương tiện hai bánh tham gia giao thông trên đường ... dẫn đến hiện tượng phương tiện lấn đường nhưng không kiểm soát được ....
2- Tại các nơi giao nhau có điều khiển bằng tính hiệu đèn, chỉ nên cho phép các phương tiện hai bánh được rẽ phải khi đèn đỏ bật sáng, không nên cho phép cả ô tô, xe 3 bánh vì loại phương tiện này chiếm diện tích khá lớn, trong khi chỗ ngoặt của đường phố lại hẹp, thời gian lại ngắn ... Khi có nhu cầu rẽ phải/hoặc trái, cần qui định người điều khiển phương tiện phải chuyển đúng làn đường qui định, nếu vi phạm thì xử phạt.
3- Cơ quan quản lý cần thường xuyên kiểm tra, kịp thời thay thế những bóng đèn bị hư hỏng tại hệ thống đèn hiệu điều khiển giao thông tại các nơi giao nhau. Hệ thống đèn này phải hoạt động thường xuyên trong ngày (24h/24h), tạo thuận lợi cho người điều khiển phương tiện tham gia giao thông chấp hành đúng luật giao thông.
Đồng thời, cần nghiên cứu để sắp xếp khoa học, tạo thế liên hoàn giữa các hệ thống đèn hiệu tại các nút giao thông trên cùng một trục đường trong nội thành (có thể dựa trên tốc độ bình quân cho phép đối với phương tiện cơ giới được qui định tại Luật giao thông đường bộ), cũng như thời gian chuyển mầu đèn thích hợp ... sẽ làm chongười điều khiển phương tiện tham gia giao thông chú ý giữ tốc độ ổn định để đi liên tục ...
Thực tế, trong nội thành thành phố Hà Nội có một số ít tuyến đảm bảo được ý trên, dòng phương tiện chuyển động liên tục, không bị ùn tắc (ví dụ: phố Huế - Hàng Bài; Hàng Bài - Đinh Tiên Hoàng; Tràng Thi - Ngã năm Cửa Nam....).
4- Các biển báo giao thông, đặc biệt là biển báo cấm, cần được treo ở nơi mà người điều khiển phương tiện dễ thấy, trên cột riêng và theo khoảng cách như qui định trong Luật giao thông đường bộ.
Trên các đường phố nội đô, đa số các biển báo được treo ở nơi thích hợp, tuy nhiên còn không ít biển báo được treo theo kiểu tiện đầu treo đấy, thậm chí treo cả lên cây, bị cây/hoặc cột điện che khuất ... làm cho người điều khiển phương tiện lúng túng, xoay xở không kịp ... gây cản trở giao thông.
5- Bến xe ô tô buýt không nên đặt ở vị trí khi mới qua nút giao thông vì một khi có bến xe thì xe buýt phải dừng để đón, trả khách và thế là các phương tiện khác bị chặn lại, gây ùn tắc (ví dụ bến ô tô buýt trên phía Văn Miếu trên đường Tôn Đức Thắng).
6- Kiểm tra thường xuyên các phương tiện có động cơ khi tham gia giao thông
.
7- Trả lại sự thông thoáng lòng đường và hè phố (để khắc phục nguyên nhân thứ ba nêu trên).
8- Cấm treo biển quảng cáo có hình ảnh động ở nơi đường phố giao nhau.
Biển quảng cáo treo tại nơi này, đặc biệt là các màn ảnh phát hình lớn (như nút Đại Cồ Việt, Lê Duẩn - Giải phóng - Đào Duy Anh; Giảng Võ - Láng Hạ - Đê La Thành), sẽ làm người điều khiển phương tiện bị phân tán, không tập trung khi qua nút đường giao nhau theo đèn tín hiệu/hoặc theo hướng dẫn của Cảnh sát giao
thông ... gây nguy hiểm và ùn tắc....
9- Nơi qua đường dành cho người đi bộ cần bố trí ở nơi có đèn tín hiệu giao thông, nếu bố trí ở giữa đường thì cần phải có đèn tín hiệu để người đi bộ có thể tự điều khiển để xin đường trước khi qua (loại này chỉ nên áp dụng đối với các tuyến phố quá dài), đảm bảo an toàn cho người đi bộ khi qua đường.
Thực tế trong nội thành Hà Nội, trên một số phố, phần đường dành cho người đi bộ được bố trí tuỳ ý, không có đèn tín hiệu giao thông (ví dụ đường Hai Bà Trưng) dễ xảy ra tai nạn đối với người đi bộ qua đường ... và khi có tai nạn lại ùn tắc giao thông.
ở những nút giao thông có đường lớn (như đường Giải phóng, đường Đại Cồ Việt, Trần Khát Chân ...); hoặc đường có lưu lượng phương tiện giao thông tham gia với mật độ cao nên làm cầu vượt (bằng sắt thép hoặc bê tông vĩnh cửu) dành riêng cho người đi bộ.
Có chế tài xử phạt người bộ hành qua đường không đúng nơi qui định.
10- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành Luật giao thông bằng nhiều hình thức và thường xuyên, như đăng báo, giới thiệu trên truyền hình (kèm hình ảnh cụ thể), trên phim chiếu, thành môn học ở trường phổ thông ... các qui định trong Luật Giao thông đường bộ để tất cả mọi người đều hiểu, nắm được Luật khi tham gia giao thông trên đường phố ...
Tuyên truyền, hướng dẫn người đi bộ qua đường cần đi đúng phần đường qui định (vạch kẻ ngang đường và theo đèn hiệu)
11- Hạn chế, tiến tới cấm một số loại xe thô sơ lưu thông trong nội đô như xe xích lô không có tổ chức (xích lô đen), xe thồ, xe ba gác, xe bán hàng rong (có động cơ và không có động cơ); trước mắt nên cấm các xe này hoạt động trong giờ cao điểm (tương tự như qui định đối với ô tô tải).
12- Việc hạn chế xe máy, mô tô cũng cần được tiến hành, nhưng cần phải đi đôi với phát triển tốt mạng lưới xe buýt, khuyến khích mọi người đi xe buýt và cũng nên khuyến khích cả việc cá nhân sử dụng ô tô du lịch vì lẽ, ô tô không thể lạng lách một cách tuỳ tiện như xe hai bánh được, cũng không thể dễ dàng đi lên vỉa hè hay đi ngược chiều với dòng xe cộ đang chuyển động và cũng dễ bắt ngay tại trận các tài xế vi phạm luật ..., chở được nhiều người hơn ...
Việc khuyến khích cá nhân sử dụng ô tô (cả xe du lịch và xe buýt) sẽ tạo đà cho ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam phát triển, phù hợp với chủ trương của Chính phủ về vấn đề này.
Một khi khắc phục các nguyên nhân gây nên ùn tắc giao thông thì cũng đã góp phần làm giảm tai nạn giao thông.
Hoàng Minh
(Hà Nội)
|