Là tỉnh cửa ngõ của sông Cửu Long đổ vào Việt Nam cùng với các tuyến sông rạch, kênh mương nội đồng liên vùng Tứ giác Long Xuyên và nhiều tuyến kênh thoát lũ thau chua, rửa phèn ra Biển Tây đã khẳng định vị thế quan trọng về giao thông thủy nội địa (GTTNÐ) của An Giang trong vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL).
Tuy nhiên, giữa lợi thế và việc phát huy lợi thế ấy vẫn còn có mức chênh khá lớn. Ðiều đó đặt ra vấn đề cần tái cấu trúc hạ tầng đường thủy nội địa (ÐTNÐ) nhằm đưa lợi thế về GTTNÐ An Giang trở thành đòn bẩy thật sự cho phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng theo định hướng của Nghị quyết T.Ư 4 về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ.
Có thể nói, khu vực ÐBSCL nói chung, An Giang nói riêng GTTNÐ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Hệ thống GTTNÐ của An Giang khá chằng chịt, dài gần 6.000 km (gồm 496 tuyến) và hơn 600 kênh rạch cấp 1, 2 và nhiều kênh rạch cấp 3... với 14 tuyến đường thủy dài 372,3 km do T.Ư quản lý và 22 tuyến đường thủy dài 512 km do tỉnh quản lý, còn lại 237 tuyến 1.543 km được phân cấp về các huyện, thị, thành phố quản lý. Chính điều đó khiến An Giang được đánh giá là một trong những địa phương có các hoạt động GTTNÐ đa dạng và phức tạp.
Ðặc biệt, An Giang còn có Cửa khẩu quốc tế đường sông Vĩnh Xương (sông Tiền, thị xã Tân Châu) với lưu lượng hàng hóa vận chuyển hàng triệu tấn/năm, một cửa khẩu đường thủy khác đang được phát huy lợi thế lớn là cửa khẩu quốc gia Vĩnh Hội Ðông (sông Hậu, huyện An Phú), một cảng biển Mỹ Thới (TP Long Xuyên) là cảng nước sâu với năng lực bốc xếp và sử dụng cẩu cảng 2.000 máng/ca; một cảng sông nước sâu tại Khu công nghiệp Bình Long (huyện Châu Phú) và hai bến thủy hàng hóa. Bên cạnh hệ thống bến phà, đò ngang có mặt khắp các huyện, thị, thành phố, trong đó có chín bến phà lớn, một bến tàu khách…
Với những con số vừa nêu, có thể nói, hệ thống giao thông đường thủy ở An Giang rất đa dạng, thuận lợi cho vận tải đường thủy, nhất là ÐTNÐ, nối liền với các tỉnh, thành phố trong khu vực ÐBSCL với TP Hồ Chí Minh, hướng ra Biển Tây và nước bạn Cam-pu-chia.
Về quy hoạch phát triển vận tải trong năm hành lang vận tải chủ yếu, tỉnh An Giang có đến hai hành lang là: Hành lang TP Hồ Chí Minh - Long Xuyên (An Giang) - Rạch Giá (Kiên Giang). Ðây là các hành lang vùng, quốc gia, vận tải hàng hóa do đường thủy đảm nhận là chủ yếu, sau đó đến đường bộ.
Ðể phát triển quy hoạch vận tải đúng theo mục tiêu mà Chính phủ đề ra, An Giang cần xác định rõ những công trình nào là mục tiêu trước mắt, đâu là trọng điểm phải đầu tư ngay và đâu là những lợi thế cạnh tranh tập trung mũi nhọn phát triển. Xem xét tổng thể hệ thống GTTNÐ của An Giang hiện nay, nổi bật lên ba nhóm vấn đề cần tập trung tháo gỡ, tái cơ cấu và phát triển.
Vấn đề thứ nhất là cơ cấu lại hệ thống giao thông thủy trên hai tuyến sông Tiền, sông Hậu. Ðây là lợi thế cửa ngõ duy nhất mà An Giang được thụ hưởng. Phát triển giao thông thủy tại lưu vực này trước hết phải định hướng lại những cảng sông, cảng biển.
Thứ hai, về ÐTNÐ, đối với luồng tuyến tàu sông, theo quy hoạch có tuyến Cửa Tiểu - Biên giới Cam-pu-chia: đoạn qua vùng dài 73 km; duy trì tuyến đạt cấp I kỹ thuật ÐTNÐ. Tuyến sông Hậu qua cửa Ðịnh An - Tân Châu (An Giang): đoạn qua vùng dài 107,5 km; duy trì tuyến đạt cấp I kỹ thuật ÐTNÐ.
Thứ ba, An Giang cũng cần phân cấp quản lý, đầu tư theo đúng quy định pháp luật của Chính phủ trong việc bố trí vốn, nạo vét, khơi thông, nâng độ thông thuyền tĩnh các cầu, nâng cao mật độ lưu thông của tàu hàng, sà-lan trong việc sử dụng, phát huy lợi thế hệ thống giao thông liên vùng, nội đồng, nhất là hệ thống kênh rạch vùng Tứ giác Long Xuyên, các tuyến giao thông thủy truyền .
Ðể phát triển hệ thống GTTNÐ tương xứng tiềm năng và nhất là bảo đảm việc thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, tỉnh An Giang cần nhanh chóng tập trung nguồn lực về tài chính, nhân lực và thể hiện tinh thần quyết tâm cao nhất trong việc triển khai quy hoạch hệ thống GTTNÐ và xem quy hoạch trên là chìa khóa để mở ra cánh cửa phát triển kinh tế - xã hội theo đúng tinh thần Nghị Quyết T.Ư 4 đã đề ra.
Theo báo Nhân dân