Đường sắt Việt Nam có tổng chiều dài hơn 3.146 km chạy qua 34 tỉnh, thành phố. Hàng ngày vận chuyển một lưu lượng lớn hàng hoá và hành khách góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhưng cũng hàng ngày, trên những cung đường ấy đã và đang xảy ra những tai nạn đáng tiếc, gây nhiều thiệt hại về người và của cải cho xã hội. Vậy đâu là nguyên nhân?
Đường sắt Việt Nam có tổng chiều dài hơn 3.146 km chạy qua 34 tỉnh, thành phố. Hàng ngày vận chuyển một lưu lượng lớn hàng hoá và hành khách góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhưng cũng hàng ngày, trên những cung đường ấy đã và đang xảy ra những tai nạn đáng tiếc, gây nhiều thiệt hại về người và của cải cho xã hội. Vậy đâu là nguyên nhân?
Theo thống kê của Ban Thanh tra Tổng công ty ĐSVN, về cơ bản tai nạn giao thông đường sắt đã được kiềm chế và có xu hướng tích cực. Số vụ tai nạn do nguyên nhân chủ quan của cán bộ công nhân viên ngành Đường sắt chiếm khoảng 3-4% tổng số vụ tai nạn. Còn lại, 96-97% tổng số vụ tai nạn giao thông đường sắt do người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ không chấp hành các quy định về ATGT đường sắt gây tai nạn cho ngành đường sắt.
Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những tai nạn do tầu đâm, va, cán, gạt người và các phương tiện tham gia giao thông đường bộ, chúng tôi được biết, chủ yếu là do ý thức chấp hành luật lệ giao thông của người điều khiển phương tiện tham gia giao thông chưa cao. Một số lái xe không chấp hành nghiêm chỉnh luật lệ ATGT đường sắt, khi đi qua đường sắt không dừng lại, chú ý tầu hỏa, cố tình cho xe vượt ẩu qua đường sắt, gây tai nạn cho đường sắt. Sau nữa là do sự bùng nổ các phương tiện ôtô ở các thành phố, thị xã, khu đông dân cư gây ùn tắc giao thông tại các điểm giao cắt giữa đường sắt và đường bộ. Dân cư sống ở 2 bên đường sắt không có đường đi riêng vì vậy các hộ dân tùy tiện mở các đường đi trái phép vượt qua đường sắt, ở một số nơi đường dân sinh liền kề, sát nhau rất dễ xảy ra tai nạn.
Hiện nay công việc giải toả những vi phạm hành lang ATGT đường sắt đang gặp rất nhiều khó khăn do ý thức của các hộ dân cư sống dọc ven đường sắt không chấp hành luật lệ ATGT đường sắt. Công tác quản lý nhà nước về hành lang an toàn giao thông đường sắt còn lỏng lẻo, thiếu kiên quyết. Một số chính quyền địa phương buông lỏng, thậm chí còn ra các quyết định vi phạm quy định của nhà nước về bảo vệ An toàn giao thông đường sắt, như cấp đất cho nhân dân trên dải đất dành cho hành lang ATGTĐS. Cấp đất ở phía trong đường sắt không có quy hoạch đường đi riêng, không xây dựng hàng rào, đường gom, để các hộ dân tự xây dựng nhà cao tầng, làm mái che, mái vẩy, dựng các biển quảng cáo làm che khuất tầm nhìn của người lái tầu, uy hiếp an toàn chạy tầu, an toàn cho người và các phương tiện giao thông khác qua đường sắt.
Về hành lang pháp lý, ngày 14-6-2005 Quốc hội khoá 11 kỳ họp thứ 7 đã thông đã qua Luật Đường sắt, về nguyên nhân dẫn đến nhưng tai nạn cho ngành Đường sắt đã được xác định. Cục Đường sắt VN, Tổng công ty ĐSVN đã và đang nỗ lực triển khai trên tinh thần Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP ngày 29-6-2007 của Chính phủ về một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông, cũng như Quyết định 1856/QĐ-TTg ngày 27-12-2007 về phê duyệt kế hoạch lập lại trật tự hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt. Tuy tai nạn giao thông đường sắt vẫn xảy ra hàng ngày, đe dọa đến tính mạng và tài sản cho người và phương tiện tham gia giao thông. Thiết nghĩ, để làm tốt việc hạn chế tai nạn giao thông đường sắt cần phải có sự phối hợp đồng bộ hơn giữa các cấp, các ngành và địa phương.
P.V