Theo báo cáo của các Cảng vụ hàng hải thuộc Cục Hàng hải Việt Nam, trong năm 2009 tình hình tai nạn hàng hải được ghi nhận như sau: Tổng số vụ tai nạn hàng hải xảy ra trong năm 2009 là 69, trong đó do ảnh hưởng của cơn bão số 9 là 26 vụ chìm đắm và mắc cạn. So với cùng kỳ năm 2008, số vụ tai nạn hàng hải xảy ra trong năm 2009 tăng 10 vụ (69/59), trong đó số vụ tai nạn đâm va giảm 06 vụ (25/31); số vụ tai nạn va chạm không thay đổi (06/06); số vụ tai nạn mắc cạn tăng 14 vụ (24/10); số vụ tai nạn chìm tàu giảm 01 vụ (09/10); số vụ lật tàu tăng 01 vụ (01/00); số vụ cháy tàu tăng 01 vụ (03/02); số vụ đứt dây buộc tàu tăng 01 vụ (01/00).
Những nguyên nhân chủ yếu xảy ra các tai nạn hàng hải năm 2009 gồm:
1. Ý thức, trách nhiệm của thuyền viên trong việc kiểm tra, bảo quản, bảo dưỡng các trang thiết bị, máy móc của tàu chưa được coi trọng thích đáng nên thường xảy ra các sự cố kỹ thuật dẫn đến tai nạn;
2. Người điều khiển phương tiện, sỹ quan, thuyền viên các tàu bị tai nạn còn hạn chế về trình độ, chủ quan, thiếu mẫn cán, thiếu kinh nghiệm đi biển nên rất lúng túng khi gặp tình huống khó khăn, phức tạp cho nên đã không có những biện pháp xử lý thích đáng, kịp thời;
3. Thiếu sự tuân thủ đầy đủ các quy định về hành hải như cảnh giới, tốc độ an toàn, tác nghiệp tránh va trong luồng hẹp.v.v...;
4. Thuyền trưởng các tàu nhỏ (có tổng tấn dung tích dưới 2.000 GT) được phép tự hoa tiêu dẫn tàu ra vào cảng nhưng lại ít hiểu biết về đặc điểm, sự thay đổi của luồng hàng hải nên thường rất lúng túng trong việc phòng ngừa tai nạn và xử lý tình huống thiếu dứt khoát khi điều động tàu trong luồng;
5. Một số Hoa tiêu dẫn tàu chưa mẫn cán, đánh giá tình hình chưa đầy đủ, thiếu kinh nghiệm; không chấp hành đúng các quy định trong Nội quy cảng biển; chưa làm hết trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong quá trình dẫn tàu;
6. Nhiều chủ tàu chưa làm tốt việc cung cấp cho tàu các tài liệu bắt buộc phải có theo quy định; một số chủ tàu (Công ty trách nhiệm hữu hạn) đã bố trí thuyền bộ thực tế trên tàu không phù hợp với các chức danh theo quy định còn khá phổ biến. Cá biệt, có trường hợp dùng bằng cấp, Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn của người khác để đăng ký, làm thủ tục rời cảng;
7. Một số tàu cá vào ban đêm, khi neo để nghỉ, không trưng các đèn báo hiệu hoặc bố trí người cảnh giới, nên bị tàu lạ đâm chìm, hơn nữa khi bị đâm chìm, gây hoảng loạn nên không phát hiện được bất kỳ đặc trưng nào của tàu lạ, dẫn tới khó khăn cho những người làm điều tra tai nạn hàng hải.
ĐTH