Nếu như mỗi ngày có một người dân “con Rồng – cháu Tiên “bị quân xâm lăng giết hại thì không một ai ngồi yên – đồng lòng” tuốt gươm” xông ra bảo vệ đồng bào ,vậy mà đã nhiều năm nay tai nạn giao thông ( TNGT) hàng năm giết chết trên chục ngàn người …thì sự việc ….gần như xẩy ra đâu đó …phía ngoài biên ải !? Xót xa trước vấn đề này và hưởng hứng lời kêu gọi của Bộ GTVT, KTS- KS Trần Đình Bá – Tác giả sáng kiến Tà vẹt 3 ray và dự án cấp tốc hiện đại ĐSVN đã từng gây xôn xao dư luận có bài viết tham gia Hiến kế...
Nếu như mỗi ngày có một người dân “con Rồng – cháu Tiên” bị quân xâm lăng giết hại thì không một ai ngồi yên – đồng lòng “tuốt gươm” xông ra bảo vệ đồng bào, vậy mà đã nhiều năm nay tai nạn giao thông (TNGT) hàng năm giết chết trên chục ngàn người… thì sự việc… gần như xẩy ra đâu đó … phía ngoài biên ải !? Xót xa trước vấn đề này và hưởng hứng lời kêu gọi của Bộ GTVT, KTS- KS Trần Đình Bá – Tác giả sáng kiến Tà vẹt 3 ray và dự án cấp tốc hiện đại ĐSVN đã từng gây xôn xao dư luận có bài viết tham gia Hiến kế.
Những con số tổn thất nhân mạng và tài sản do TNGT gây ra đã vượt ngưởng của những cuộc Chiến tranh tàn khốc. Tại hội nghị chống thương tích – Hà Nội 11-2006, Bộ Y tế cho biết số lượng người chết vì TNGT là hơn 15 ngàn người/năm, cũng theo Ngân hàng Thế giới khu vực châu Á thiệt hại về kinh tế hàng năm là 14 500 tỷ đồng (xấp xỉ 1 tỷ USD). TNGT đã thực sự như một “cuộc chiến tranh không tuyên bố” gây tổn thất nặng nề cho toàn dân, song cho đến nay vẫn chưa có một ý tưởng - một giải pháp cụ thể nào để giảm thiểu TNGT.
TNGT thực sự trở thành đại họa và “bóng ma chết chóc” đã len lỏi khắp mọi nơi, gõ vào “cánh cửa hạnh phúc” từng gia đình. Vụ tai nạn làm chết GS viện sỹ Nguyễn Văn Đạo và tai nạn sọ não của một GS nổi tiếng nước ngoài đã gây hoang mang thực sự cho toàn dân và tác động không nhỏ đến tâm lý các nhà ngoại giao, đầu tư…du lịch…. khi vào VN. Ngày 29-12-2006 Bộ GTVT đã chính thức “cầu hiền – cầu thị” phát thông điệp lên các phương tiện thông tin kêu gọi toàn dân hiến kế để giảm thiểu TNGT !
Điều nghịch nghịch lý là càng mở rộng các đường quốc lộ, làm mới nhiều đường cao tốc thì tình trạng quá tải và tai nạn không những không thuyên giảm mà lại tăng!? Đường càng rộng – càng đẹp – tai nạn càng nhiều …. Bên cạnh QL số 5 Hà Nội đi Hải Phòng được mở rất rộng người ta đã phải xây thêm một bệnh viện lớn hiện đại chuyên để ……cấp cứu cho những người bị TNGT.
Vì sao có điều nghị lý trớ trêu này !? Đó chính là vấn đề cốt lõi của bài toán cần giải và phải giải đúng đáp số mới có hy vọng đẩy lùi và giảm thiểu được TNGT. Cần phải có đủ bản lĩnh và trách nhiệm cao cả để đánh giá đúng nguyên nhân của TNGT đó là :
Quá tải về giao thông là nguyên nhân cơ bản nhất gây ra đại họa!
Hãy nhìn luận cứ và luận chứng khoa học ở thông số “đầu vào”: Nước ta có 5 lọai hình giao thông cơ bản đó là đường sắt (ĐS) – đường bộ- đường không- đường biển và đường sông, mỗi lọai phương tiện có thế mạnh riêng đảm đương một thị phần nhất định để đảm bảo cân bằng, ổn định các họat động xã hội. Là phương tiện giao thông vận tải có khối lượng lớn – đi xa tốc độ cao, ít bị ảnh hưởng về thời tiết … từ lâu đường sắt Việt Nam (ĐSVN) được coi là “đội quân chủ lực, là phương tiện giao thông chiến lược”, là “quả đấm thép trong thế trận kinh tế – quốc phòng toàn dân” đứng đầu bảng đảm đương trên 50 thị phần vận tải… song cho đến nay tình hình đã bị đảo ngược 180 độ. Hiện nay theo công bố thành tích hàng năm của ngành ĐSVN trên Web vr.com.vn thì chỉ còn đạt được 9 % về hành khách và 4 % về hàng hóa, cộng lại là 13 % đứng cuối bảng của 5 loại hình vận tải, đó là tổn thất nặng nề của đường sắt VN.
Sự tụt hậu thê thảm của ĐSVN đã làm đảo lộn toàn bộ tấm bản đồ giao thông và làm lệch hẳn cán cân “cung – cầu” trong bài toán cân bằng vận tải vốn có. Khối lượng hành khách và hàng hóa khổng lồ trên ĐS buộc phải dồn lên các lọai hình khác mà chủ yếu là đường bộ làm tăng nhanh đột biến các phương tiện lưu thông với mật độ dày đặc cùng với nhu cầu phải tăng tốc nên đã gây ra nhiều vụ tai nạn thảm khốc. Mọi nỗ lực mở rộng đường quốc lộ - cao tốc đều bất lực vì hệ thông giao thông đường bộ không thể kham nổi trên 40% thị phần vận tải mà ĐSVN “ưu ái” nhường cho. Nếu không nhìn thẳng vào sự thật của nguyên nhân thì những nhà Toán học hay các Tiến sỹ khoa học tài giỏi nào…. khó có thể giải được bài toán tối ưu vận tải và giảm thiểu được TNGT! Với tốc độ tăng trưởng dân số 1 triệu người và tốc độ tăng trưởng kinh tế GDP 7%/ năm thì các thông số “đầu vào” – “hộp đen” và “đầu ra” càng thêm hóc búa.
Cần xem xét về năng lực Đường sắt!? Khổ đường kỹ thuật 1 mét, có từ thời dân số nước ta 15 triệu, vậy mà cho đến nay vẫn con đường đó chở trên mình dân số 85 triệu dân cứ như “chàng khổng lồ” đi trên đôi chân suy dinh dưỡng và các vụ tai nạn kinh hoàng gần đây liên tiếp xẩy ra. Những nổ lực sáng tạo của ĐSVN nhằm gia cố đường để mạo hiểm tăng tốc 120 km/h nhằm đặt 25 % thị phần song đã hoàn toàn rơi vào bất lực vì không hề bẻ gãy được vòng luẩn quẩn của thông số kỹ thuật trên khổ đường lạc hậu chỉ 1 mét. ĐSVN thực sự rơi vào bài toán “hàm chặn trên”, lực bất tòng tâm trước nhiệm vụ được giao cũng như cơ hội kinh doanh “béo bở” đang chào mời.
ĐSVN đưa ra ý tưởng 4 tuyến ĐS cao tốc 350km/h với vốn đầu tư 600.000 tỷ đồng (xấp xỉ 40 tỷ USD). Phát kiến này đã làm nức lòng nhân dân và CBCNV ngành ĐS song vì vốn đầu tư quá lớn nên dự án qua nhiều năm vẫn nằm trên giấy.
Rõ ràng rằng, đại họa TNGT có nguyên nhân cơ bản từ sự tụt hậu của ĐSVN và nếu không khẩn cấp tháo gỡ thì tình hình ngày càng nghiêm trọng khó kiểm soát. Vòng luẩn quẩn trong giao thông càng hiện rõ: Càng mở rộng đường bộ, làm đường bộ cao tốc rồi lại quy định tốc độ xe gây nên sự lãng phí rất lớn trong đầu tư và càng làm cho tình trạng quá tải ngày càng trần trọng. Không nhanh chóng mở rộng kỹ thuật để hiện đại- tăng tốc con tàu nước ta thì không thể nào giải quyết được bài toán bế tắc về GT và không thể nào giảm thiểu được TNGT! Đó là điều khẳng định manh tính biện chứng và khoa học.
Công trình nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước: SÁNG KIẾN TÀ VẸT BA RAY VÀ DỰ ÁN CẤP TỐC HIỆN ĐẠI ĐƯỜNG SẮT VN đã được trao tận tay Thủ tướng và Bộ trưởng GTVT, đã được đăng tải trên nhiều báo chí. Thực hiện ý kiến chỉ đạo củaThủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng, Bộ trưởng Chủ nhiệm VPCP đã có công văn số 5969/VPCP-CN ngày 18-10-2006 yêu cầu Bộ GTVT nghiên cứu công trình khoa học đó để đề xuất báo cáo Thủ tướng, song từ đó đến nay công trình này vẫn chưa được phản hồi… trong khi tình hình bế tắc của GTVT và TNGT ngày càng nghiêm trọng .
Theo sáng kiến và dự án, chỉ cần sử dụng khỏang 2 đến 3 tỷ USD khẩn cấp mở rộng khổ kỹ thuật ĐS từ 1 mét qua 1.435 đồng bộ với điện khí hóa sẻ hoàn thành trong vòng từ 3 đến 5 năm, sau khi chuyển đổi qua khổ ĐS tiêu chuẩn quốc tế chạy tốc độ 200-250km/h, ĐS nước ta sẻ lập tức bẻ gãy được “hàm chặn trên” tăng vòng tăng chuyến, tăng gấp 5-7 lần năng lực hiện tại, đảm đương được trên 50% thị phần vận tải lập tức thay đổi ngay tấm bản đồ GT, làm giảm ngay áp lực trên đường bộ và giảm thiểu ngay TNGT. Giải pháp dùng “lực lượng vật chất” mang tính quyết định này như một “quả tạ ném lên bàn cân” làm thăng bằng lại cán cân cung cầu để bố trí lại các lực lượng vận tải tầm vĩ mô và vi mô trên toàn quốc và trong các đô thị nhằm giảm được vấn đề ách tắc và tai nạn nghiêm trọng. Doanh thu của ĐS sẻ tăng từ 4700 tỷ đồng /năm lên 27 000 tỷ đồng (tuơng đương 1.7 tỷ USD) khỏang 7-10 năm là hòan vốn đầu tư. Sáng kiến KHKT này tiết kiệm được hàng chục km2 đất, không phải di dời dân, quá trình mở rộng hiện đại không hề làm gian đoạn họat động giao thông và bảo toàn được vốn nội lực con đường cũ hơn 20 tỷ USD. Sáng kiến này sẻ “quy phục” thống nhất được toàn bộ hệ thống ĐS hỗn tạp hiện nay về trên một hệ điều hành duy nhất của khổ ĐS tiêu chuẩn quốc tế 1.435 chính xác- kinh tế và an tòan - tiện dụng.
Vốn ODA không phải là “tiền chùa- của chùa” dù vay không tính lãi đó cũng là món nợ khổng lồ “truyền kiếp” nên cần phải quan tâm để lựa chọn phương án đầu tư có lợi cho ĐS. Phải thấy rằng, khi khảo sát, thiết kế xây dựng mạng lưới ĐS xuyên Việt, các kỹ sư người Pháp lúc đó đã chọn vạch tuyến theo phương án tối ưu nhất của địa hình VN. Đường sắt nước ta có tuổi trên 100 năm đủ độ ổn định nền móng đặc chắc liên hoàn với toàn bộ hệ thống nhà ga, cầu hầm, tín hiệu hoàn chỉnh, lúc này chỉ cần điều chỉnh một số bán kính vòng cua cho phù hợp tốc độ, mở rộng khổ kỹ thuật từ 1m qua 1.435 m đồng bộ với điện khí hóa chúng ta sẻ có ngay một tuyến đường sắt hiện đại tiêu chuẩn quốc tế tốc độ 200-250km/h tốt nhất mà hiệu quả mọi mặt mang lại là lớn nhất đáp ứng cho tăng trưởng kinh tế và ANQP.
Đã đến lúc cần huy động toàn bộ hệ thống chính trị và huy động sức dân khẩn cấp hiện đại ĐS để bảo vệ tính mạng nhân dân và đáp ứng nhu cầu của công cuộc đổi mới và hội nhập! Không khẩn cấp mở rộng kỹ thuật ĐS thì không thể giảm thiểu được TNGT và CNH-HĐH đất nước. “Chiếu cầu hiền” của Bộ GTVT trước thềm của năm mới 2007 thực sự “cầu thị – cầu tài”, đó là thắng lợi của của một tư duy mới trước vận hội mới hậu WTO .
Hy vọng sáng kiến và dự án tầm quan trọng Quốc gia mang tính khoa học, cấp bách thiết thực sẽ là một trong những “kế sách” hay giúp Bộ GTVT và UB ATGTQG tháo gỡ khó khăn. Để làm được điều đó cần nhanh chóng đưa các sáng kiến đóng góp của mọi người công khai trước toàn dân để thực hiện phản biện xã hội và phản biện khoa học. Đó là biện pháp hay nhất để thực sự “dân biết - dân hiến kế – dân làm- dân kiểm tra” tạo được sức mạnh tổng hợp để thành công đẩy lùy và giảm thiểu TNGT.
TRẦN ĐÌNH BÁ
Địa chỉ: 569/10 Nguyễn An Ninh – TP Vũng Tàu