Quyết định số 51/2015/QĐ-TTg ngày 14/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ về quy định tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa
1. Tên văn bản quy phạm pháp luật
Quyết định số 51/2015/QĐ-TTg ngày 14/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ về quy định tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa.
2. Hiệu lực thi hành
Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 12 năm 2015.
3. Sự cần thiết, mục đích ban hành
Nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, trải dọc bờ biển, kết hợp với địa hình đa dạng và phức tạp, Việt Nam là quốc gia dễ bị ảnh hưởng của nhiều loại thiên tai khác nhau như lũ lụt, bão, hạn hán, mưa nhiều và địa, vật lý như sạt lở, động đất. Trong những năm gần đây tình hình tai nạn giao thông đường thuỷ nội địa diễn biến phức tạp, từ vùng hồ, trong sông đến các cửa sông, không chỉ trong mùa lũ, bão, mà còn ở những nơi có mật độ giao thông lớn, có vật chướng ngại trên luồng, độ sâu bề rộng luồng bị hạn chế, dòng chảy phức tạp, khu vực chịu ảnh hưởng của sóng, gió và đặc biệt là ý thức tham gia giao thông của người điều khiển phương tiện bị hạn chế, vì vậy luôn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông đường thuỷ cao. Đến thời điểm hiện tại công tác tìm kiếm, cứu nạn được thực hiện theo Thông tư 37/2010/TT-BGTVT ngày 01/12/2010 của Bộ GTVT Quy định về phòng, chống, khắc phục hậu quả lụt bão, ứng phó với sự cố thiên tai và cứu nạn trên đường thuỷ nội địa. Tuy nhiên, công tác tìm kiếm, cứu nạn chưa được quy định rõ ràng mà chỉ lồng ghép cùng phòng chống, khắc phục hậu quả lụt, bão, do đó khi có tai nạn giao thông đường thuỷ nội địa xảy ra các cơ quan còn lúng túng, vướng mắc trong công tác tìm kiếm, cứu nạn cũng như không phân định rõ được trách nhiệm của mình.
Để hạn chế đến mức tối đa những thiệt hại do thiên tai gây ra và bảo đảm an toàn giao thông trên đường thuỷ nội địa, việc xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế phối hợp tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thuỷ nội địa là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
4. Nội dung chủ yếu
a) Quyết định số 51/2015/QĐ-TTg gồm 04 Chương, 29 Điều.
b) Các nội dung chủ yếu của Quyết định:
Quyết định này quy định về việc tổ chức tìm kiếm, cứu nạn trên đường thủy nội địa, vùng nước cảng, bến thủy nội địa, vùng nước ngoài luồng, vùng nước chưa được tổ chức quản lý, khai thác giao thông vận tải; trách nhiệm chỉ đạo tìm kiếm, cứu nạn của Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm Cứu nạn; trách nhiệm chủ trì, tổ chức tìm kiếm, cứu nạn của Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh), các Bộ, ngành và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Đối tượng áp dụng của Quyết định này là tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài liên quan đến tổ chức tìm kiếm, cứu nạn trên đường thủy nội địa, vùng nước cảng, bến thủy nội địa, vùng nước ngoài luồng, vùng nước chưa được tổ chức quản lý, khai thác giao thông vận tải của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Theo Quyết định, nguyên tắc tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa, đó là: Thông tin về sự cố thiên tai, thảm họa, tai nạn giao thông đường thủy nội địa yêu cầu tìm kiếm, cứu nạn phải được thông báo kịp thời cho chính quyền địa phương nơi xảy ra sự cố thiên tai, thảm họa, tai nạn giao thông đường thủy nội địa và cơ quan chủ trì; Chủ động, sẵn sàng nhân lực, phương tiện, thiết bị cho hoạt động ứng phó theo từng khu vực và tính chất vụ việc; Bảo đảm thông tin cho hoạt động ứng phó; báo cáo kịp thời đến cấp có thẩm quyền khi xét thấy tình huống vượt quá khả năng của lực lượng tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa; Chỉ huy thống nhất, phối hợp chặt chẽ các lực lượng được huy động tham gia tìm kiếm, cứu nạn trong suốt quá trình tổ chức thực hiện công tác tìm kiếm, cứu nạn; Bảo đảm an toàn cho người, phương tiện tham gia tìm kiếm, cứu nạn; các công trình, phương tiện hoạt động trên phạm vi khu vực được tìm kiếm, cứu nạn và bảo vệ môi trường.
Quyết định cũng phân vùng trách nhiệm cơ quan chủ trì tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa như sau: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chủ trì, tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa trong phạm vi địa giới hành chính địa phương; Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa trong trường hợp tai nạn đường thủy nội địa đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến hai hoặc nhiều địa phương cấp tỉnh; chỉ đạo việc phối hợp tổ chức tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa tại khu vực ranh giới của hai địa phương cấp tỉnh trở lên trong trường hợp cần thiết; Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm Cứu nạn chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương huy động lực lượng, phương tiện, thiết bị tham gia tổ chức tìm kiếm, cứu nạn trong tình huống vượt quá khả năng ứng phó của cơ quan chủ trì là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Bộ Giao thông vận tải.
Cũng theo Quyết định, lực lượng, phương tiện, thiết bị tham gia tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa bao gồm: Các cơ quan, đơn vị tìm kiếm, cứu nạn chuyên trách hoặc kiêm nhiệm thuộc các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, cá nhân khác; Các đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo trì đường thủy nội địa khu vực; cảng vụ đường thủy nội địa; Lực lượng, phương tiện, thiết bị của các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn; Lực lượng, phương tiện, thiết bị của các tổ chức, cá nhân nước ngoài khi được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam huy động; Lực lượng, phương tiện, thiết bị của các trung tâm xử lý sự cố tràn dầu; Các lực lượng, phương tiện, thiết bị khác hoạt động trên đường thủy nội địa.
Theo Quyết định, việc thông tin tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa được quy định như sau: Cơ quan chủ trì tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa sử dụng đường dây nóng hoặc hình thức liên lạc khác để tiếp nhận thông tin về sự cố thiên tai, thảm họa, tai nạn giao thông đường thủy nội địa.
Quyết định còn quy định trách nhiệm của các Bộ, ngành như: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm Cứu nạn, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong tổ chức thực hiện Quyết định này./.
Vụ Pháp chế - Bộ Giao thông vận tải