Ngày 10/1, Bộ GTVT đã đưa ra thông cáo báo chí về việc đề nghị Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung hai loại phí: phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đường bộ và Phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm.
Trong những năm qua, tình trạng gia tăng tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông vẫn đang diễn biến phức tạp, số vụ tai nạn giao thông và số người chết vì tai nạn giao thông vẫn ở mức cao. Bình quân mỗi năm nước ta có 11.929 người chết và 9.290 người bị thương do tai nạn giao thông.
Thực hiện Nghị quyết Quốc hội và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ GTVT đã có tờ trình số 8868/TTr-BGTVT ngày 28/12/2011 gửi Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Chính phủ giao cho các cơ quan chức năng hoàn chỉnh hồ sơ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết bổ sung Phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đường bộ và phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm vào danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Pháp lệnh số 38/2001/PL-UBTVQH10 ngày 28/08/2001 Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Mục tiêu của việc bổ sung hai loại phí trên nhằm đưa ra những giải pháp kinh tế cụ thể, đột phá kiềm chế sự gia tăng, giảm dần số lượng phương tiện giao thông cá nhân, giảm tải mật độ phương tiện tham gia giao thông tại các thành phố lớn (đặc biệt khu vực trung tâm) từ đó kiềm chế giảm dần ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông. Bên cạnh đó, đề xuất này cũng tạo một nguồn thu đáng kể chi cho các giải pháp ùn tắc chống giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông (dự kiến số thu phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đối với xe ô tô khoảng 15. 239,080 tỷ đồng/năm).
Đề xuất này khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, việc thu phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân có thể triển khai sớm. Riêng thời điểm cụ thể để áp dụng việc thu phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm sẽ do Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh quyết định trên cơ sở nghị quyết của Hội đồng nhân dân cho phù hợp với đặc điểm kinh tế xã hội và yêu cầu giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông của địa phương. Cụ thể như sau:
1. Phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đường bộ
Đối tượng thu phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đường bộ là xe mô tô và xe ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống. Mức thu đối với xe ô tô từ trên 20 triệu/năm đến 50 triệu đồng/năm (20 triệu đồng/năm cho ô tô có dung tích xi lanh từ trên 2.000 cm3 đến 3.000 cm3, 50 triệu đồng/năm cho ô tô có dung tích xi lanh từ trên 3.000 cm3); mức thu đối với xe mô tô từ 500 nghìn đồng/năm đến 1 triệu đồng/năm (mức thu 500 nghìn đồng cho mô tô có dung tích xi lanh dưới 175 cm3, và 1 triệu đồng cho mô tô có dung tích xi lanh từ 175 cm3 trở lên).
Đối với xe ô tô đăng ký trong nước, phí lưu hành phương tiện giao thông cá nhân đường bộ được thu khi kiểm tra cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; cơ quan thu phí là các Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới. Với xe ô tô đăng kí nước ngoài , phí được thu khi cho phép ô tô tạm nhập để lưu hành vào lãnh thổ Việt Nam;cơ quan thu phí là các trạm quản lý vận tải cửa khẩu thuộc các Sở GTVT. Với xe mô tô phí được giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể việc tổ chức thu; trước mắt chỉ thu với mô tô ở 5 thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Cơ quan thu phí đối với ô tô được để lại 1,5%; cơ quan thu phí mô tô được để lại 5% số thu để chi cho công tác tổ chức thu. Số còn lại được dùng để tạo nguồn chi cho các giải pháp chống ùn tắc giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông.
2. Phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm
Đối tượng thu phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm là xe ô tô các loại,trong đó miễn thu phí đối với các loại xe công (xe cơ quan hành chính; đơn vị sự nghiệp công lập; xe công an; quân đội) và xe ô tô buýt.Dự tính giờ cao điểm buổi sáng từ 6 giờ đến 8 giờ 30; chiều từ 16 giờ đến 19 giờ (trừ các ngày lễ, thứ 7, chủ nhật). Trước mắt tổ chức thu phí sẽ thí điểm ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng. Khu vực thu và mức thu cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định trên cơ sở Nghị quyết của Hội đồng nhân dân. Dự kiến mức thu 30.000 đồng/lượt đối với xe ô tô chở người đến 7 chỗ ngồi và 50.000 đồng/lượt đối với các loại ô tô còn lại.
Phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm được thu qua các trạm thu phí thông minh (tự động); thu một lượt khi xe đi vào trung tâm thành phố. Cơ quan thu phí được trích lại một tỷ lệ nhất định để chi cho công tác tổ chức. Số còn lại được dùng để tạo nguồn chi cho các giải pháp chống ùn tắc giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông.
Đinh Liên