Tuyến đường thủy nội địa do Trung ương quản lý trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trải dài từ huyện Yên Hưng đến thị xã Móng Cái và trải rộng từ đất liền ra các đảo ngoài vịnh Hạ Long với tổng chiều dài trên 430 km. Hàng ngày trên các tuyến đường thủy này có hàng ngàn lượt tàu thuyền lưu thông, trong đó có tới 20% số lượng tàu biển và tàu nước ngoài vào các cảng biển ở Hạ Long xuất nhập hàng hóa, đó là chưa kể đến hàng trăm tàu chở khách du lịch đi lại trong vịnh.
Để hướng dẫn và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các loại phương tiện vận tải thủy và tàu du lịch hoạt động, Cục Đường sông Việt Nam đã giao cho Công ty Cổ phần Quản lý đường sông số 3 (CT CPQLĐS số 3) triển khai lắp đặt 439 báo hiệu ĐTNĐ các loại; trong đó chủ yếu là các báo hiệu định hướng cho các phương tiện từ biển vào lục địa và ngược lại, phao giới hạn luồng chạy tàu và hệ thống đèn tín hiệu ban đêm nhằm phục vụ tuyến vận tải ba ca.
Nhờ có hệ thống báo hiệu này, các loại phương tiện vận tải thủy đi lại trong khu vực được an toàn thuận lợi. Thế nhưng, thời gian gần đây, đặc biệt là từ giữa tháng 5/2008 đến nay, hệ thống báo hiệu đó đã bị kẻ gian thường xuyên đập phá lấy các linh kiện như ắc qui, đèn điện tử, cột và cánh báo hiệu… đem bán. Do địa bàn xảy ra mất cắp ở ngoài biển, hoặc ở những nơi hẻo lánh, xa dân cư, có những vị trí cách đất liền hàng chục cây số, vì vậy rất khó khăn cho công tác quản lý, bảo vệ báo hiệu cũng như công tác điều tra, khám nghiệm hiện trường và truy tìm thủ phạm của cơ quan chức năng. Mặt khác, ý thức trong việc bảo vệ các công trình báo hiệu ĐTNĐ của các đối tượng tham gia giao thông ĐTNĐ còn hạn chế nên việc phát động quần chúng phát hiện, tham gia tố giác tội phạm cũng gặp nhiều khó khăn, trở ngại, những yếu tố đó càng tạo cơ hội cho kẻ gian hoành hành. Vì thế, tình trạng đập phá, trộm cắp báo hiệu ĐTNĐ đang diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn cho công tác quản lý, đặc biệt là gây nguy hiểm trực tiếp cho các loại phương tiện thủy, nhất là các phương tiện đi lại vào ban đêm.
Theo thống kê của CT CP QLĐS số 3, trong 6 tháng đầu năm 2008 trên toàn tuyến đơn vị quản lý đã xảy ra 17 vụ mất cắp thiết bị báo hiệu ĐTNĐ các loại; giá trị thiệt hại về vật chất lên tới hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt chỉ tính riêng trong tháng 5 và tháng 6 đã xảy ra liên tiếp 12 vụ mất cắp báo hiệu tập trung vào các tuyến ĐTNĐ thuộc địa bàn của các huyện đảo, hoặc vùng sâu vùng xa như Vân Đồn, Tiên Yên, Hải Hà, Đầm Hà. Có những khu vực xa dân cư hoặc ngoài khơi xa, chỉ trong vòng 1 tuần, kẻ gian đã đập phá lấy mất hơn 10 loại linh kiện, điển hình như tuyến báo hiệu ra đảo Vân Đồn, Tiên Yên, Hải Hà, Đầm Hà; thị xã Cẩm Phả, Móng Cái… Các thiết bị báo hiệu bị mất cắp trên tuyến, chủ yếu là bình ắc quy, đèn báo hiệu điện tử và các phụ kiện khác; trong đó nhiều nhất là các loại biển báo hiệu bằng tôn, sắt (34 bộ). Kẻ gian đã dùng kích điện để cắt, lấy đi các thiết bị báo hiệu bằng sắt thép. Với giá sắt vụn trên thị trường tự do hiện nay khoảng 8.000đ/kg và trọng lượng 1 bộ biển hiệu từ 50 - 100kg thì trung bình, cứ lấy được 01 bộ biển báo hiệu kẻ gian bán được từ 400.000 - 800.000đ. Trong khi đó, giá trị thực tế của 1 bộ biển báo hiệu khoảng từ 5 - 7 triệu đồng, đó chưa kể đến kinh phí triển khai lắp đặt lại báo hiệu.
Nạn trộm cắp thiết bị báo hiệu, không chỉ đơn giản gây thiệt hại về mặt kinh tế mà còn trực tiếp gây nguy hiểm cho các loại phương tiện thủy cũng như tính mạng con người, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Vấn nạn trên đã và đang rung lên hồi chuông báo động cho cơ quan công an cùng các cấp chính quyền địa phương của tỉnh Quảng Ninh khẩn trương vào cuộc truy tìm thủ phạm, đồng thời có biện pháp hữu hiệu nhằm phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời tình trạng trộm cắp báo hiệu nói trên.
Lưu Hùng Mạnh