Ga Xuân Giao được thành lập năm 2003, chính thức đi vào hoạt động tháng 4/2003. Đây là ga thuộc đường sắt Hà Nội - Lào Cai, nhánh từ ga Phố Lu đi vào. Nhà ga có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa đến Lào Cai, trong đó chiếm tỷ trọng lớn nhất là quặng apatit cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam và vận chuyển các sản phẩm từ các nhà máy thuộc Khu Công nghiệp Tằng Loỏng đến các đối tác.
Hiện nay, mỗi ngày, ga Xuân Giao đón gửi 14 đôi tàu. Năng lực vận chuyển bình quân của ga trên 1 triệu tấn/năm, thời kỳ cao điểm nhất lên đến 1,3 triệu tấn/năm (năm 2013). Từ khi cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi vào hoạt động, lượng hàng hóa vận chuyển qua ga giảm, tuy nhiên, đây vẫn là một trong những ga quan trọng, chiếm 1/3 sản lượng vận chuyển hàng hóa của ngành đường sắt Việt Nam.
Kỹ sư Trịnh Huy Thắng, Trưởng ga Xuân Giao cho biết, với vị trí thuận lợi gần Khu Công nghiệp Tằng Loỏng, những năm tới, sản lượng trung chuyển hàng hóa qua ga Xuân Giao dự báo tiếp tục tăng, tuy nhiên, hiện trạng nhà ga hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu.
Nhà ga được xây dựng cách đây hơn 20 năm, hầu như chưa được cải tạo, sửa chữa lớn nên đã xuống cấp, nhiều trang - thiết bị theo dõi chạy tàu, thông tin liên lạc đã lạc hậu. Trong khi đó, bãi xếp dỡ hàng hóa ngay sát Tỉnh lộ 151 có diện tích nhỏ, chỉ khoảng 400 m2, không thể đưa các xe trọng tải lớn và các thiết bị cẩu chuyên dụng vào.
Từ khi cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi vào hoạt động, lượng hàng hóa vận chuyển qua ga giảm, tuy nhiên đây vẫn là một trong những ga quan trọng, chiếm 1/3 sản lượng vận chuyển hàng hóa của ngành đường sắt Việt Nam.
Anh Trần Mạnh Cường, một doanh nghiệp làm dịch vụ vận chuyển hàng hóa cho biết: Do ga Xuân Giao nhỏ hẹp nên với những doanh nghiệp có khối lượng hàng hóa lớn, chúng tôi phải đưa hàng hóa từ Khu Công nghiệp Tằng Loỏng ra thị trấn Phố Lu và bố trí xe cẩu bốc dỡ hàng hóa tại ga Phố Lu, khiến phát sinh chi phí. Những hạn chế này khiến nhà ga chưa tận dụng hết khả năng vận chuyển của các đôi tàu.
Trước yêu cầu nâng cao năng lực vận chuyển hàng hóa, ga Xuân Giao đã được Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đưa vào danh sách là 1 trong 4 ga hàng hóa ưu tiên cải tạo, nâng cấp trong giai đoạn này, gồm ga Vật Cách, cảng Vật Cách (tuyến Gia Lâm - Hải Phòng), ga Đồng Đăng và ga Lạng Sơn (tuyến Hà Nội - Đồng Đăng), ga Xuân Giao (tuyến Yên Viên - Lào Cai).
Các hạng mục nâng cấp, cải tạo ga Xuân Giao nằm trong gói thầu XL01 thuộc Dự án cải tạo các ga trên tuyến đường sắt phía Bắc có tổng kinh phí đầu tư dự kiến hơn 475 tỷ đồng. Nguồn vốn đầu tư sử dụng ngân sách nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 với thời gian thực hiện đến 2025.
Theo đó, ga Xuân Giao sẽ được cải tạo, nâng cấp đồng bộ từ nhà ga, ke ga, xây mới mái che ke ga; làm mới, sửa chữa đường sắt; làm mới, sửa chữa nhà kho; các công trình phụ trợ đồng bộ...
Đáng chú ý, 1 bãi xếp dỡ rộng hơn 3.400m2, nhà kho rộng 75m2 và 2 đường ray trong khu nhà ga sẽ được xây mới, giúp tăng năng lực bốc xếp hàng hóa, đón gửi các chuyến tàu.
Nhờ sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương, các khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng sớm được tháo gỡ, giúp nhà thầu thuận lợi triển khai thi công. Hiện nay, 90% hạng mục đã cơ bản hoàn thành, đơn vị thi công đang phấn đấu hết tháng 9 năm nay sẽ bàn giao đưa vào sử dụng.
Kỹ sư Trịnh Huy Thắng, Trưởng ga Xuân Giao cho biết: Trong định hướng phát triển chung, ngành đường sắt đang triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ hành khách và dịch vụ vận chuyển hàng hóa.
Với ưu điểm là vận chuyển được khối lượng hàng hóa lớn, đảm bảo an toàn, vận tải đường sắt vẫn sẽ là lựa chọn tin cậy của nhiều doanh nghiệp.
"Chúng tôi hy vọng ga Xuân Giao sau khi được đầu tư nâng cấp sẽ phục vụ các doanh nghiệp, đối tác tốt hơn, từng bước lấy lại những con số tăng trưởng ấn tượng trước đây" - Kỹ sư Trịnh Huy Thắng chia sẻ.
Nguồn: Báo Lào Cai