Được sự đồng ý của Bộ trưởng Đinh La Thăng, Đoàn công tác của Bộ GTVT gồm Lãnh đạo của Vụ An toàn giao thông và Vụ Pháp chế vừa tham dự Hội thảo xây dựng hệ thống luật, quy định về an toàn giao thông đường bộ lần thứ 2 tại Giơ-ne-vơ, Thụy Sỹ, theo lời mời của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Hội thảo xây dựng hệ thống luật, quy định về an toàn giao thông đường bộ được tổ chức hàng năm tại Giơ-ne-vơ, Thụy Sỹ. Đây là Hội thảo lần thứ hai và là một phần của Dự án tăng cường an toàn giao thông đường bộ cho 10 nước trên thế giới do Quỹ Bloomberg (Mỹ) tài trợ.
Hội thảo là một diễn đàn trao đổi về những cải cách hệ thống luật pháp của các quốc gia trên thế giới trong lĩnh vực an toàn giao thông đường bộ và những kinh nghiệm của 10 nước thuộc dự án. Ngoài ra, Hội thảo còn hướng tới xây dựng một mạng lưới các luật sư, các chuyên gia, những người tham mưu xây dựng luật, quy định về an toàn đường bộ.
Tham dự Hội thảo có 30 đại biểu từ 10 nước thuộc Dự án bao gồm Brazil, Trung Quốc, Ai Cập, Ấn Độ, Liên Bang Nga, Mê-xi-cô, Thổ Nhĩ Kỳ, Kênia, Campuchia và Việt Nam; các chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới về phòng ngừa tai nạn thương tích, của Tổ chức Hiệp hội an toàn giao thông đường bộ toàn cầu (GRSP), Tổ chức Savelife, Hiệp hội các Viện nghiên cứu Y tế cộng đồng và Hiệp hội Du lịch Đường bộ quốc tế an toàn.
Tại Hội nghị, đại diện của WHO đã giới thiệu về Báo cáo thực trạng an toàn giao thông đường bộ toàn cầu năm 2013 và trình bày về việc xây dựng hệ thống pháp luật trên 5 yếu tố thường có nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao: không thắt dây bảo hiểm; lạm dụng rượu bia, vượt quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm và không sử dụng ghế ngồi an toàn cho trẻ em trong xe ô tô khi tham gia giao thông. Ngoài ra, các chuyên gia cũng đề cập đến các biện pháp bảo đảm an toàn giao thông trong việc cấp Giấy phép lái xe (GPLX) tạm thời cho những người mới lấy bằng lái xe; an toàn cho người đi xe máy, người đi xe đạp và người đi bộ.
Đại diện của 10 nước đã trình bày tiến trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống luật, quy định về an toàn giao thông đường bộ của nước mình; những thành tựu đạt được, những hạn chế và thách thức cũng như những kế hoạch triển khai trong tương lai, chú trọng trên các mặt như: Đánh giá tiến trình và kết quả thực hiện tùy thuộc theo hoàn cảnh của mỗi nước, rà soát lại các văn bản pháp luật, quy định, các kinh nghiệm liên quan đến 5 yếu tố; xác định những lỗ hổng về luật, quy định (nếu có); xác định, đề xuất các giải pháp để nâng cao và để hoàn thiện hệ thống luật/ quy định; xây dựng hệ thống luật, quy định tổng thể về cấp GPLX tạm thời cho những người vừa tốt nghiệp lái xe; xác định những khó khăn, những hạn chế; và đề xuất các giải pháp có thể giải quyết các khó khăn dựa trên nguồn lực sẵn có trong nước, dựa trên các bài học kinh nghiệm quý với các giải pháp khả thi của các nước trên thế giới.
Hội thảo cũng tập trung vào chủ đề xây dựng hệ thống luật, quy định về chăm sóc y tế sau tai nạn giao thông, thảo luận về tầm quan trọng của cơ sở dữ liệu và sử dụng dữ liệu để xây dựng hoặc sửa đổi luật, quy định, chia sẻ kinh nghiệm về sự tham gia của truyền thông trong việc sửa đổi luật, quy định, và về những tiêu chuẩn tối thiểu để đánh giá một bộ luật tốt ở mỗi quốc gia.
Theo Báo cáo thực trạng an toàn giao thông đường bộ năm 2013 của WHO, hiện trên toàn thế giới có 111/182 nước có số điện thoại gọi cấp cứu trên toàn quốc nhưng chỉ có 59 nước có hệ thống xe cứu thương chuyển bệnh nhân đến bệnh viện. Ở Việt Nam, tuy có hệ thống gọi cấp cứu 115, nhưng chưa đến 10% số nạn nhân tai nạn giao thông được hệ thống dịch vụ cấp cứu y tế chính quy chuyển đến bệnh viện. Đa số bệnh nhân đến bệnh viện, cơ sở y tế bằng xe taxi hoặc xe máy. Chỉ có khoảng 10/63 tỉnh, thành phố trong cả nước có hệ thống dịch vụ cấp cứu y tế (EMS) chuyên trách, trong khi các tỉnh, thành phố còn lại phải phụ thuộc vào những nguồn lực của các bệnh viện. Ngoài ra, chỉ có khoảng 10% số lượng nạn nhân tai nạn giao thông được sơ cấp cứu ban đầu tại hiện trường.
Sự khác biệt về đặc điểm, tình hình kinh tế, dân số và trình độ phát triển giữa các nước khác nhau dẫn đến một số khác biệt trong việc xây dựng hệ thống pháp luật, quy định. Theo Báo cáo của WHO, chỉ có 28 nước chiếm khoảng 7% dân số trên thế giới đã xây dựng được hệ thống pháp luật, quy định, các chính sách tương đối đầy đủ để kiểm soát 5 nguy cơ cao gây tai nạn giao thông đường bộ như đã trình bày ở trên.
Cơ sở dữ liệu hiện chưa đầy đủ và hoàn thiện cũng gây khó khăn cho các cán bộ tham mưu về chính sách. Trong tình hình đó, việc trao đổi thông tin, thực hiện các nghiên cứu là quan trọng. Đại biểu các nước như Brazil, Mêhicô, Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị đoàn Việt Nam cung cấp Tiêu chuẩn kỹ thuật về mũ bảo hiểm QCVN2 :2008/BKHCN để tham khảo và nghiên cứu áp dụng tại nước họ.
Đại diện của đoàn Trung quốc cũng đã trình bày một số quy định quản lý xe đạp điện (E-bikes) tại Trung quốc, các thách thức hiện đang đặt ra cần giải quyết trong thời gian tới.
Để tăng cường giao lưu, hợp tác quốc tế để giảm sự cách biệt, thu thập thông tin, trao đổi các kết quả nghiên cứu, các kinh nghiệm hay các bài học quý về lĩnh vực này, theo đề nghị của các đại biểu, Tổ chức Y tế thế giới sẽ lập ra một bộ phận thường trực có địa chỉ trên Internet để các nước có thể cập nhật và đề nghị hỗ trợ thông tin khi cần thiết.
Các kết quả của Hội thảo sẽ được xây dựng thành Cuốn cẩm nang lưu hành trong toàn bộ 182 thành viên của Tổ chức Y tế thế giới.
Tại Hội thảo, Đoàn công tác Việt Nam đã trình bày các bài liên quan đến tình hình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trên lĩnh vực giao thông đường bộ, một nhiệm vụ luôn được Bộ trưởng Bộ GTVT coi trọng và được đặt lên hàng đầu, từ khâu lập kế hoạch, xây dựng ban hành, tuyên truyền, tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện. Báo cáo cũng giới thiệu về những nỗ lực của Việt Nam trong công tác cấp cứu tai nạn giao thông, công tác phòng và chống lạm dụng rượu, bia trong đội ngũ lái xe, về việc thực hiện quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm; và về quy trình cấp bằng lái xe ô tô tại Việt Nam.
Kết thúc chuyến công tác, Đoàn công tác đã có một số kiến nghị gửi lãnh đạo Bộ về triển khai một số công tác nghiên cứu các kinh nghiệm của các nước, xem xét về cơ sở khoa học, về tính khả thi, phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của Việt Nam nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước thông qua việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn giao thông đường bộ.
Lê Minh Châu - Vụ An toàn giao thông