Ngày 24/1, tại Hà Nội, Thứ trưởng Trương Tấn Viên đã chủ trì cuộc họp tổng kết Đoàn công tác của Ngân hàng Thế giới hỗ trợ thực hiện các Dự án Phát triển cơ sở hạ tầng khu vực ĐBSCL (WB5); Phát triển giao thông vận tải khu vực đồng bằng Bắc bộ (WB6); Phát triển đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Tham dự cuộc họp có bà Jennifer Sara - Giám đốc Chương trình Phát triển bền vững tại Việt Nam, ông Paul Vallely - Trưởng ban giao thông Ngân hàng Thế giới (WB); đại diện Lãnh đạo các Vụ Kế hoạch đầu tư, Hợp tác quốc tế; Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông, Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Cục Đường thủy nội địa VN, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC); Ban Quản lý dự án 1; Ban Quản lý các dự án đường thủy nội địa phía Bắc, phía Nam.
Tại cuộc họp, đại diện Đoàn công tác của WB đã trình bày các nội dung rà soát danh mục đầu tư của WB trong lĩnh vực GTVT tại Việt Nam. Cụ thể, trong vòng 20 năm qua, WB đã có 18 Dự án (DA) đầu tư trong đó 9 DA đã hoàn thành (có 8 DA đạt yêu cầu về chất lượng, 1 DA chưa đạt yêu cầu), 9 DA đang triển khai; Tổng giá trị danh mục đầu tư đạt trên 3 tỷ USD. Chương trình hợp tác của WB rất tổng thể, rộng và đã hỗ trợ được những vấn đề mấu chốt trong lĩnh vực giao thông tại VN. Đoàn công tác cũng đã tiến hành rà soát, đưa ra một số bất cập và nguyên nhân dẫn đến tiến độ thực hiện và giải ngân chậm của các dự án. Cụ thể, thời gian kể từ khi hình thành dự án cho đến thời điểm giải ngân lần đầu phải mất 4 năm; Tỷ lệ giải ngân của danh mục đầu tư ngành GTVT tại VN thấp. Có sự chênh lệch lớn giữa tiến độ thực hiện công việc tại hiện trường và tiến độ giải ngân, nguyên nhân do nhà thầu còn gặp khó khăn trong việc thu thập chứng từ, nhà thầu phụ chưa nộp giấy tờ đầy đủ, năng lực của các nhà thầu yếu. WB mong muốn Bộ GTVT có giải pháp để thu hẹp bớt khoảng cách này; cần phải triển khai việc đào tạo tập huấn về đấu thầu...
Sau khi nghe các ý kiến đánh giá và đề xuất của Đoàn công tác WB, Thứ trưởng Trương Tấn Viên đã kiểm điểm tình hình triển khai 5 Dự án: Dự án Giao thông nông thôn 3 đang thực hiện để hoàn thành nốt với khối lượng không nhiều; đối với DA Quản lý Tài sản Đường bộ VN thì các Hiệp định tài trợ cho Dự án đã chính thức được ký kết nhưng chưa tiến hành giải ngân; DA đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi mới chỉ khởi công 1 gói thầu; hai DA chậm nhất là DA đường thủy nội địa. Thứ trưởng đề nghị Đoàn công tác WB tiến hành rà soát lại tỷ lệ giải ngân cho Danh mục đầu tư ngành GTVT tại Việt Nam vì trong 5 DA của WB mới chỉ thực hiện 2 DA, còn 3 DA chưa thực hiện. Thứ trưởng Trương Tấn Viên đánh giá nguyên nhân dẫn đến tiến độ thực hiện và giải ngân chậm do các yếu tố khách quan và chủ quan; vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng như việc xác định giá đất đền bù với giá thị trường là khó khăn; việc chia quá nhiều, quá nhỏ gói thầu của mỗi dự án dẫn đến quá trình thực hiện mất nhiều thời gian. Một nguyên nhân khách quan nữa là việc thay đổi thiết kế kỹ thuật chủ yếu là các DA đường thủy do đặc tính của con sông thay đổi liên tục, nên các DA đường thủy rất phức tạp, sau mỗi trận bão lũ các tài liệu khảo sát trước đó không còn phù hợp nên phải tiến hành khảo sát lại. Vì vậy, việc thay đổi quy hoạch và kế hoạch của các DA là cần thiết nhưng không ảnh hưởng đến tiến độ, nếu xảy ra sẽ được giải quyết nhanh chóng.
Ngoài ra, Thứ trưởng cũng thẳng thắn đánh giá năng lực quản lý của Chủ đầu tư/Ban Quản lý dự án vẫn còn hạn chế. Ông cho biết Bộ GTVT sẽ tiếp tục sẽ chấn chỉnh năng lực quản lý của Ban QLDA kể cả năng lực, phẩm chất của những người làm QLDA. Năm 2014 là năm Bộ GTVT sẽ siết chặt các Ban Quan lý dự án trong công tác quản lý, chất lượng, tiến độ lĩnh vực đầu tư xây dựng. Đối với DA mà nhà thầu trong nước không thực hiện đúng về tiến độ thì Bộ GTVT cương quyết cho thay nhà thầu ngay với thủ tục gọn nhẹ; tuy nhiên các thủ tục của WB rất phức tạp và hầu hết tất cả dự án của WB có rất nhiều nhà thầu trì trệ mà Bộ GTVT không xử lý được. Do vậy, Thứ trưởng đề nghị WB cùng phối hợp đưa ra giải pháp xử lý trong trường hợp các nhà thầu quốc tế không thực hiện tốt nghĩa vụ của mình theo hợp đồng và cải thiện các thủ tục thay nhà thầu. Đồng thời, Thứ trưởng cũng thống nhất với kiến nghị của WB trong việc hướng dẫn và đào tạo các nhà thầu nhằm tăng cường năng lực của các nhà thầu, đẩy mạnh tiến độ thực hiện, đảm bảo tính hiệu quả của các dự án.
Vũ Hoa