Tàu nhẹ đang trở thành một giải pháp quan trọng nhằm giải quyết vấn đề giao thông đô thị của thế giới hiện nay. Tàu nhẹ mang lại cho thành phố một hình ảnh vừa hiện đại vừa thân quen của tàu điện xưa kia và metro ngày nay.
Tàu nhẹ ở Amsterdam, Hà Lan
Những năm 1980 có thể coi là thời kỳ bùng nổ về hệ thống tàu nhẹ. Những toa tàu sàn thấp đã loại bỏ những "rào cản" khó khăn khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Những tuyến tàu điện cũ được phục hồi và mở rộng, hàng loạt hệ thông đường mới được xây dựng, mang lại một sự thay đổi to lớn, tạo ra cơ hội sắp xếp lại không gian vận tải mang tính nhân văn cao.
Karstruhe là thành phố đi tiên phong ở Đức nối đường tàu nhẹ với ĐS truyền thống. Trong khi ở Hà Lan, giữa Le Havre và Rotterdam, ĐS truyền thống lại chuyển thành đường tàu nhẹ hiện đại. Ngoài ra còn phát triển những hệ thống tàu nhẹ chạy hoàn toàn tự động như Docklands Light Railway ở London và VAL (Véhicule automatique légère) ở Lille, Pháp.
Tàu nhẹ được người dân ưa chuộng vì khi lập kế hoạch người ta đã quan tâm tới những vấn đề cơ bản: Đảm bảo khai thác với đầu tư cơ bản và chi phí vận doanh ít nhất; Đảm bảo việc đi lại cho mọi thành viên trong xã hội - từ học sinh, sinh viên cho đến những người đi lại khó khăn, những người lớn tuổi và không quên thu hút khách hàng mới;Bảo đảm việc đi lại cho lực lượng lao động vào thời điểm mà yêu cầu ngày càng trở nên nghiêm ngặt; Tối ưu hóa sử dụng đất dành cho giao thông...
Mục tiêu quan trọng nhất của công ty vận tải là chuyên chở hành khách một cách nhanh chóng với mức độ tiện nghi và thuận lợi tối đa. ành khách mong muốn đoạn đường đi bộ tới chỗ dừng tàu ngắn nhất và an toàn nhất, cho nên không gian đường bộ liền kề, bao gồm cả lối đi bộ dẫn vào chỗ dừng tàu phải được coi là một bộ phận cơ bản của hệ thống tàu nhẹ.
Những cảnh quan dọc đường luôn mang lại cho hành khách những cảm xúc mới lạ trong cuộc hành trình. Bất kỳ một công ty vận tải nào với cách nhìn thiển cận, che lấp mọi tầm nhìn của hành khách bằng các biển quảng cáo sẽ chóng đi đến thất bại. Người dân đô thị cũng sẽ coi đoàn tàu như những "hộp kín vô hồn", làm cản trở tầm nhìn cảnh quan thành phố.
Bất kỳ người nào khi nhìn vào những thành phố có tàu nhẹ đều nhận thấy là các hệ thống tàu nhẹ đều không có tiêu chuẩn nhất quán mà chính những đặc điểm địa phương quyết định đặc điểm tàu nhẹ.
So sánh với các phương tiện khác, ta thấy xe buýt thì linh hoạt hơn, đường cho xe buýt cũng dễ làm và có thế hoàn thành nhanh hơn, vốn đầu tư ban đầu thấp hơn. Nhưng tàu nhẹ có hiệu quả và năng suất cao hơn xe buýt, có thể kết nối thêm toa để tăng năng lực mà không cần tăng thêm nhân viên, chất lượng vận tải cao hơn, tốc độ đầu-cuối cao hơn, độ tin cậy lớn hơn khi chạy trên đường dành riêng,hỗ trợ đắc lực cho việc phát triển khu dân cư và đặc biệt là không thải khí độc hại.
Đường tàu nhẹ xây dựng lâu hơn đường bộ do phải nghiên cứu kỹ lưỡng hơn, phải có tầm nhìn dài hạn trước khi quyết định các yêu cầu của hệ thống, chưa kể phải bố trí hệ thống sao cho phù hợp với các công trình đã có sẵn trong một không gian hạn chế, có khi phải đào hầm hoặc đi trên cao. Một số thành phố còn nhấn mạnh tới tính thẩm mỹ của tuyến đường để làm đẹp thành phố, như loại bỏ phương thức tiếp điện bằng dây trời.
Đầu tư ban đầu cho tàu nhẹ có thể cao hơn xe buýt. Thời gian khấu hao cho các phương tiện giao thông trên ray thường từ 20 đến 30 năm.
Metro và tàu hỏa (tàu nặng) thì kém linh hoạt hơn tàu nhẹ, chi phí cũng cao hơn, nhưng bù lại là hiệu quả cao hơn và ít gặp trở ngại hơn do chạy hoàn toàn trên đường riêng.
Kể từ khi tàu điện hiện đại và tàu đô thị nhẹ phát triển trong những năm 1970, tàu nhẹ đã thành công to lớn trên toàn thế giới. "Tàu điện cổ kính" đã biến đổi thành toa tàu nhẹ hiện đại, một sự phục hưng thực sự.
Tàu nhẹ đã cống hiến cho giao thông công cộng một phương tiện chi phí thấp, có thể sử dụng chung ĐS hiện có hoặc không gian đường bộ, đem lại một hệ thống vận tải có hiệu quả và thân thiện với hành khách mà lại chiếm ít không gian. Ngay cả trong những thành phố đã có metro và ĐS đô thị, tàu nhẹ vẫn cần thiết khi nó có thể chạy tới những vùng ngoại vi và làm nhiệm vụ đường nối các tuyến hướng tâm như ở Munich, Paris và Madrid.
Tàu nhẹ an toàn, yên tĩnh và sinh thái, thích hợp nơi đô thị đã xây dựng sẵn và tăng sinh lực cho vùng nội đô.
DSO