Kinh nghiệm Queensland đối với cao tốc trên khổ đường 1067mm

Ngày 12/11/2013

Vì vai trò quan trọng của tàu hàng, vì địa hình khó khăn, việc xây dựng một tuyến dành riêng tàu khách cao tốc là không khả thi. Queensland Railways (QR) tập trung đầu tư cải tạo tuyến hiện có đảm bảo cả tàu khách cao tốc và tàu hàng nặng.

Công nghệ toa thùng nghiêng – Giải pháp cơ bản

Công nghệ tàu toa thùng nghiêng (thùng toa tự chỉnh độ nghiêng khi qua đường cong) - một biện pháp nâng cao tốc độ hiệu quả, được đưa vào miền đông Australia từ tháng 6 năm 2003, sau khi hoàn thành nâng cấp 1.681 km chính tuyến giữa Brisbane và Cairns thuộc ĐS Queensland (QR), với chi phí 590 triệu $AU, giảm được thời gian hành trình 7 giờ, cạnh tranh thắng lợi với máy bay và tàu ven biển.

Dự án được bắt đầu từ đầu năm 1992 đã nâng cao cả về tốc độ và năng lực của mạng đường khổ 1067mm, nối miền nam Queensland với các thành phố lớn và trung tâm du lịch, đồng thời còn là một hành lang bận rộn chuyên chở hàng container.
Là một bộ phận trong chương trình cải tạo lớn, ĐS Queensland chú trọng đặc biệt tới mục tiêu nâng cao tính hấp dẫn của dịch vụ và hiệu quả khai thác chạy tàu.

Nâng cao siêu cao đường cong toàn bộ tuyến đường giữa Brisbane và Cairns đã được quyết định nhanh chóng, nhưng công việc này có thể khá tốn kém và có thể làm chậm tàu hàng, nên người ta đã dùng phương pháp mô phỏng bằng máy tính để tìm ra phương thức cải tạo đường một cách phù hợp nhất, đem lại sự cân bằng tối ưu giữa hai loại hình vận tải khách và hàng.

Sau khi hoàn thành cải tạo đường khổ 1067mm thì cũng là lúc đoàn tàu điện mới được đưa vào, hình thành đoàn tàu khổ một mét nhanh nhất thế giới. Thời gian hành trình tàu khách nhanh đã giảm 30%, chỉ còn 24 giờ 55 phút trên đoạn đường 1.681 km và tàu hàng có thể chạy với tốc độ cao nhất 100 km/h từ Brisbane đến Townsville và 80 km/h từ Townsville đến Cairns.

Những đoàn tàu hiện đại hấp dẫn với hành khách

Hai đoàn tàu toa thùng nghiêng do một tập đoàn gồm Công nghiệp Evans Deakin (EDI) thuộc Australia và Hitachi của Nhật Bản chế tạo trị giá 139 triệu $AU. Phía Ausralia chịu trách nhiệm thiết kế và chế tạo, Hitachi cung ứng thiết bị kéo và thiết bị tạo nghiêng chủ động cho thùng toa.

Thùng toa bằng thép không rỉ có rất nhiều cải tiến cho việc đi lại của hành khách. Toa xe rộng, có điều hòa nhiệt độ, có màn hình video ở mỗi ghế với nút điều chỉnh âm thanh mang lại cho hành khách nhiều tiết mục giải trí. Trên toa còn có màn hình thông báo hành trình, nơi đến, tốc độ tàu hiện tại và dự kiến giờ tàu đến.

Mỗi tàu có 310 chỗ ngồi, 30 chỗ hạng nhất và 280 chỗ tiết kiệm. Trên tàu có điện thoại trả tiền, máy fax và chỗ để xe lăn. Ghế ngồi hạng nhất xếp theo kiểu 2+1, mỗi ghế có nút gọi riêng, có ổ cắm cho laptop, thức ăn và đồ uống phục vụ tại chỗ. 50 đầu máy diesel - điện trị giá 115 triệu $AU đã được Goninan bàn giao cho QR.

Cải tạo hạ tầng, phục vụ tàu khách nhanh và tàu hàng nặng

Đoạn Brisbane đi Rockhampton đã điện khí hóa 25 kV từ cuối những năm 1980. Dự án bao gồm 118 km đường tránh, trong đó có 85 km điện khí hóa để tránh đoạn dốc cao, đường cong ngặt.

Đoạn đường giữa Brisbane và Rockhampton có tới 623 đường cong với tổng chiều dài 212 km nói lên điều kiện khó khăn và trở ngại thiên nhiên mà việc xây dựng phải vượt qua.

QR tiến hành cải tạo với mục tiêu bảo đảm toa container cao 3,05 không bị hạn chế, loại container sắp đưa vào vận dụng. Như vậy các đầu mối container ở Townsville, Glastone, Bundaberg, Rockhampton cũng được nâng cấp, các phương tiện mới dùng cho việc chuyên chở container cũng đã được sử dụng tại Mackay và Cairns.

Hơn 670 cầu, chủ yếu là cầu gỗ, đã được thay thế bằng cầu dầm thép và 150 cầu đã được gia cố để nâng tải trọng trục từ 15,75 tấn lên 20 tấn.

Cùng với việc nâng cao tốc độ tuyến đường là việc nâng cao các biện pháp an toàn, trong đó có việc thiết lập một hệ thống kích hoạt vi sai ở đường ngang, như vậy tàu hàng chậm sẽ kích hoạt các chắn khi đi gần tới đường ngang cũng như đối với tàu cao tốc. Đây là sáng kiến chủ yếu trong lĩnh vực an toàn đường ngang, với hệ thống vi sai này, các chắn được hạ xuống ở thời điểm khác nhau tùy theo đó là tàu khách hay tàu hàng đang tới gần.

Theo ĐSVN