Từ ngày 6 – 7/ 6/ 2013, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường đã dẫn đầu đoàn công tác Bộ Giao thông vận tải tham dự Diễn đàn Quốc tế về Đầu tư và Xây dựng cơ sở hạ tầng (IIICF) lần thứ 4 được tổ chức tại Ma Cao, Trung Quốc. Diễn đàn IIICF được Bộ Thương mại Nước CHND Trung Hoa tổ chức hàng năm bắt đầu từ năm 2010. Diễn đàn là nơi các nhà quản lý, tổ chức và doanh nghiệp có thể trao đổi thông tin và tìm kiếm các cơ hội hợp tác trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Qua 3 năm tổ chức, Diễn đàn đã thu hút hơn 3.500 đại biểu từ gần 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới. Diễn đàn IIICF lần thứ 4 chủ đề là “Đa dạng hoá cấp vốn đẩy mạnh hợp tác quốc tế”. Lãnh đạo các Bộ, ngành của các quốc gia tham dự sẽ tham gia phát biểu tại các Diễn đàn chính về cơ hội, triển vọng đầu tư, hợp tác quốc tế, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng quốc tế và bảo hộ quyền đầu tư.
Toàn cảnh Diễn đàn Quốc tế về Đầu tư và Xây dựng kết cấu hạ tầng lần thứ 4 tại Ma Cao
Tại Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường đã có bài phát biểu về các chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở Việt Nam, bảo vệ quyền lợi các nhà đầu tư và đồng thời cung cấp thông tin về sự phát triển của GTVT Việt Nam.
Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường phát biểu tại Diễn đàn
Thứ trưởng cho rằng phát triển cơ sở hạ tầng có thể coi là một trong những nhân tố quan trọng nhất thúc đẩy nền kinh tế phát triển, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang nỗ lực thoát khỏi khủng hoảng. Quá trình toàn cầu hóa đã tạo nên cuộc cách mạng cho lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng. Các nhà đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng phải đương đầu với nhiều thách thức, cạnh tranh gay gắt để tồn tại và phát triển. Theo Thứ trưởng, đối lại với những thách thức và cạnh tranh gay gắt, nhà đầu tư cũng kỳ vọng/ mong muốn các quyền lợi mà các quốc gia đích đến bảo đảm cho họ.
Thứ nhất là ổn định chính trị và cam kết của Chính phủ. Nhà đầu tư thích đầu tư ở quốc gia có ổn định chính trị - rủi ro chính trị của một quốc gia càng lớn thì mức độ tham gia của khu vực tư nhân càng thấp.
Thứ hai là có khung pháp lý đủ mạnh để bảo vệ quyền lợi các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư cần có quyền lợi pháp lý và sự bảo đảm bằng luật pháp trong nước được tổ chức thực hiện hiệu quả trong thực tế. Các quốc gia có khuôn khổ pháp lý bảo vệ cao sẽ có khả năng thu hút nguồn vốn tư nhân dài hạn nhiều hơn để triển khai các dự án cơ sở hạ tầng. Các nhà đầu tư mong muốn một môi trường cạnh tranh bình đẳng và hợp lý.
Thứ ba là ổn định kinh tế. Các chỉ số quốc gia như GDP, lạm phát, mức độ thâm hụt ngân sách ... là các yếu tố quan trọng để một nhà đầu tư cân nhắc trước khi quyết định đầu tư sang một quốc gia. Nhà đầu tư cũng đối mặt với những rủi ro ngoại tệ và rủi ro mức lãi suất trong môi trường như vậy.
Thứ tư là liên kết hợp tác với đối tác trong nước. Các yếu tố cần cân nhắc về mặt vĩ mô như chính trị và văn hóa nhiều khi tạo ra các cản trở việc tới quyết định của nhà đầu tư. Việc liên kết hợp tác với các đối tác trong nước luôn cần được khuyến khích.
Với các yếu tố nêu trên tại Việt Nam đang được hoàn thiện một cách tích cực, Thứ trưởng tin tưởng Việt Nam là một điểm trong các điểm đến đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Chính phủ đưa ra một số giải pháp thu hút đầu tư chẳng hạn như: (i) hoàn chỉnh thể chế, chính sách, đặc biệt là thể chế triển khai các dự án theo hình thức PPP nhằm khuyến khích đầu tư tư nhân tham gia đầu tư phát triển kết hạ tầng giao thông; (ii) tăng cường sự phối hơp của các cơ quan trong nước với các nhà tài trợ trong quá trình huy động vốn và triển khai thực hiện dự án; (iii) Chính phủ, các cơ quan nhà nước cần theo dõi chặt chẽ quá trình đầu tư nhằm giải quyết kịp thời tình trạng ùn tắc của các dự án hay sự chậm trễ trong tiến độ thi công của nhà thầu; (iv) đưa ra những giải pháp cải tiến khâu giải phóng mặt bằng.
Do đặc điểm lãnh thổ Việt Nam trải dài nên hệ thống kết nối giao thông đường bộ, đường sắt, hàng không cảng biển đều được quan tâm theo trục Bắc – Nam kết nối chuỗi các thành phố dọc đất nước và các thành phố tới cảng hàng không và cảng biển để giao lưu quốc tế, như: (i) Ưu tiên đầu tư nâng cấp mở rộng QL1 (hoàn thành phần lớn vào năm 2015 và toàn tuyến vào năm 2020) và một số đoạn cao tốc cửa ngõ các thành phố thuộc tuyến cao tốc Bắc – Nam (hoàn thành 600 Km vào năm 2015 và hoàn thành khoảng 2.000Km vào năm 2020); (ii) Hiện đại hóa tuyến đường sắt Bắc – Nam (nhằm đảm bảo an toàn chạy tầu, tăng tốc độ chạy tàu và nâng số lượng đôi tầu ngày/đêm trên tuyến), phát triển đường sắt đô thị Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, nghiên cứu các phương án khả thi đường sắt tốc độ cao và một số tuyến mới khổ 1,435m; (iii) Tiếp tục đầu tư phát triển hệ thống cảng biển quốc gia, các cảng cửa ngõ quốc tế nước sâu có khả năng tiếp nhận các tàu container thế hệ mới; và (iv) Ưu tiên đầu tư nâng cấp đồng bộ, hiện đại các cảng hàng không quốc tế, đặc biệt là Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng trung chuyển hàng không quốc tế Long Thành... Ngoài ra, Bộ GTVT tiếp tục nghiên cứu huy động nguồn vốn hoàn thiện các tuyến đường bộ, đường sắt với các quốc gia láng giềng như Trung Quốc, ASEAN,...
Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, bảo vệ quyền đầu tư cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thu hút đầu tư. Việt Nam đã có Luật Đầu tư và Luật đấu thầu quy định nghĩa vụ, trách nhiệm cũng như quyền hạn của các nhà đầu tư. Các luật này được điều chỉnh phù hợp với luật pháp quốc tế, các nhà thầu và các nhà đầu tư có thể an tâm đầu tư vào các dự án tại Việt Nam. Các dự án có sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài đều áp dụng điều kiện hợp đồng chung của Hiệp hội Quốc tế các Kỹ sư Tư vấn (FIDIC).
Bên lề Diễn đàn, Thứ trưởng c Nguyễn Hồng Trường cũng đã tiếp xúc với quan chức các nước, các nhà đầu tư, nhà tài chính. Tại các buổi tiếp xúc, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường đã giải đáp các thắc mắc về môi trường đầu tư vào lĩnh vực GTVT tại Việt Nam và khẳng định Việt Nam hoan nghênh và chào đón các nhà đầu tư trong đó có Trung Quốc tham gia đầu tư vào phát triển kết cấu hạ tầng giao thông tại Việt Nam.
Nguyễn Ngọc Thuyên – Vụ HTQT