Nhiều biện pháp đã được triển khai, nhưng ùn tắc giao thông vẫn là căn bệnh kinh niên tại các đô thị lớn. Để giải quyết vấn đề này, theo các chuyên gia tại Diễn đàn cấp cao CNTT - TT Việt Nam, cần ứng dụng hệ thống giao thông thông minh ITS.
Theo tính toán, tại các đô thị của Việt Nam diện tích cho giao thông chỉ chiếm chiếm 6%, trong khi yêu cầu tối thiểu đến 21%. Để giải quyết tình trạng ùn tắc và các bức xúc hiện nay, ngành giao thông đang phải đối diện với rất nhiều bài toán khó: Đó là phương tiệm cá nhân tăng quá nhanh trong khi hạ tầng giao thông thiếu trầm trọng; phương tiện giao thông công cộng không tiện lợi, thiếu thông tin hướng dẫn giao thông; công tác phân luồng, điều hành giao thông chưa khoa học, ý thức của người tham gia giao thông chưa tốt.
Hệ thống giao thông minh mang lại nhiều giá trị...
Thời gian qua, một lọat các biện pháp chống ùn tắc đã được triển khai như phân làn; đổi giờ học, giờ làm... nhưng hiệu quả đến đâu thì vẫn chưa có những kết luận cụ thể. Trong khi đó, để tìm lời giải cho bài toán giao thông, mang lại thêm giá trị cho người dân, nhiều nước trên thế giới đã ứng dụng hệ thống giao thông thông minh ITS.
Tại Mỹ, cơ quan nghiên cứu ITS đã được thành lập từ năm 1990 với tên gọi "Hiệp hội phương tiện giao thông thông minh đường bộ Hoa Kì". Từ năm 1992 EU đã có nhiều chương trình, dự án nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin trong GTVT. Năm 1998 Hàn Quốc là nước chủ nhà tổ chức Hội nghị quốc tế về ITS và công bố chương trình tổng thể quốc gia về ITS do Bộ GTVT và Xây dựng chủ trì. Năm 1996 Bộ GTVT Trung Quốc đã thành lập Trung tâm nghiên cứu về ITS và hệ thống quản lý giao thông tự động đã được triển khai ở Bắc Kinh. Malaysia đang đẩy mạnh phát triển ITS và đã có dự án tổng thể về ITS. Hệ thống ITS đã được lắp đặt ở một số tuyến đường thu thuế. Năm 1996, các cơ quan của chính phủ Nhật Bản đã phối hợp soạn thảo "Chương trình tổng thể về ITS của Nhật Bản".
Tại Stockholm, Thụy Điển, dự án giao thông thông minh, giúp giảm trung bình 20% số vụ ách tắc giao thông; 50% số trường hợp chậm trễ giao thông nội thành; 40% mức độ bức xạ khí hiệu ứng nhà kính; 14-18% khí thải. Tại Nhật Bản, hệ thống phát thanh radio FM điều khiển bằng máy tính dùng để thu thập và gửi thông tin từ hơn 18.000 đèn hiệu tia hồng ngoại và sóng radio cài đặt dọc theo đường phố có thể tính toán được thời gian để vượt qua các vụ tắc nghẽn giao thông ở các thành phố rồi tìm ra đường đi nhanh nhất.
Hồng Kông phát triển hệ thống giao thông thông minh (ITS) trị giá 423 triệu USD. Dự án này có bốn yếu tố chính để giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông, bao gồm quản lý, giám sát, phân tích dữ liệu và kiểm soát các hoạt động giao thông. Singapore áp dụng hệ thống thu phí giao thông điện tử ERP với các mức phí khác nhau phụ thuộc vào địa điểm và thời gian.
Trong tháng 2/2012, thành phố Trấn Giang, Trung Quốc, đã tiến hành lắp đặt phần mềm cho phép quản lý giao thông hiệu quả. Hệ thống này không chỉ cập nhật, thông báo tình hình giao thông mà còn đưa ra những dự đoán về tình trạng giao thông tiếp theo giúp người tham gia giao thông có quyết định hợp lý. Tại California (Mỹ), mọi người có thể đăng ký theo vị trí chiếc điện thoại di động của họ để tiện theo dõi khi đi du lịch.
Giải pháp cho giao thông Việt Nam
Tại chương trình tọa đàm "Giảm tắc nghẽn, tai nạn giao thông bằng CNTT" mới đây, hầu hết các chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đều nhận định rằng, giải pháp giao thông thông minh ITS có thể giúp các nhà quản lý dự báo lượng cầu để tối đa hóa sức chứa, phương tiện giao thông và hạ tầng dựa trên dữ liệu thực và dữ liệu quá khứ được cung cấp; hỗ trợ người tham gia thông trong dẫn đường và sử dụng phương tiện công cộng; tăng hiệu suất vận hành và giảm tải; đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông…
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho rằng, với hạ tầng giao thông hiện tại, ứng dụng CNTT sẽ là một giải pháp tốt. CNTT giúp điều tiết giao thông khoa học, từ đó giảm ùn tắc và tai nạn giao thông.
Bà Đỗ Tú Lan, Phó Cục trưởng cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng cho rằng, để giải quyết bài toán giao thông cần sớm ứng dụng CNTT để khai thác hiệu quả hạ tầng hiện tại.
Theo các chuyên gia giải pháp giao thông thông minh ITS (là một giải pháp kết hợp công nghệ cao như hệ thống định vị toàn cầu (GPS), hệ thống thông tin địa lý (GIS), cơ sở dữ liệu (DB). Hiện tại, Việt Nam đã sẵn sàng với công nghệ này như hệ thống thu phí không dừng và tự động giám sát xe; thu thập thông tin tốc độ di chuyển của xe; phạt nguội thông qua nhận dạng nhanh và nhận diện rõ các biển số xe để xử lý các lỗi vi phạm luật giao thông...
Hệ thống giao thông thông minh ITS với hiệu quả cao và mức đầu tư không lớn hi vọng sẽ góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc, giảm thiểu tai nạn, tạo thuận lợi cho quản lý và điều hành giao thông tại Việt Nam.
Kiều Anh - Theo VTV