Là một chủ đầu tư thực hiện một khối lượng công việc chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng thể nhiệm vụ xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông của Bộ, được báo cáo trước Hội nghị về “Tăng cường quản lý chất lượng công trình giao thông” của bộ là một vinh dự lớn của Sở GTVT Quảng Bình.
Sở GTVT Quảng Bình được Bộ GTVT và UBND tỉnh Quảng Bình giao nhiệm vụ làm Chủ đầu tư nhiều dự án trên địa bàn tỉnh, trong đó có một số dự án có quy mô khá lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, điều kiện thi công khó khăn. Trong những năm vừa qua, các dự án do Sở làm chủ đầu tư đều đảm bảo chất lương, nhiều dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng đã phát huy tốt hiệu quả đầu tư, phục vụ đắc lực cho sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và khu vực. Trong đó Bộ GTVT và Tổng cục ĐBVN ủy thác, năm 2010 đã hoàn thành dự án nâng cấp đoạn Minh Cẩm-Đồng Lê (Km29-Km53) và hoàn thành kiên cố hóa giai đoạn I, thảm bê tông nhựa dự án cải tạo nâng cấp đoạn Khe Ve-ChaLo (Km107-Km153) Quốc lộ 12A; hoàn thành nâng cấp đoạn qua Đèo Khe Nét và đoạn Bắc Phà Xuân Sơn Quốc lộ 15 (các đoạn không trùng đường Hồ Chí Minh). Qua các đợt kiểm tra của các Cục, Vụ của bộ đều được đánh giá các công trình có chất lượng cao. Để có kết quả đó, Chủ đầu tư đã không ngừng tăng cường công tác quản lý trên các phương diện và các bước của quá trình triển khai dự án, song yếu tố quan trọng nhất, được đặc biệt chú trọng và xem xét là yêu cầu hàng đầu trong quá trình quản lý các dự án là công tác quản lý chất lượng công trình.
Để đảm bảo thực hiện tốt công tác này, các giải pháp mà Sở GTVT Quảng Bình đã triển khai áp dụng trong thời gian vừa qua là:
- Tổ chức giám sát qua 2 khâu: Tư vấn giám sát thực hiện công tác giám sát kỹ thuật xây dựng theo quy định và Tổ Giám sát của Chủ đầu tư được thành lập theo hướng dẫn của Bộ, thường xuyên thực hiện kiểm tra, đôn đốc công tác quản lý chất lượng công trình của tư vấn giám sát.
Đối với Tư vấn giám sát, Sở và các Ban QLA thuộc Sở thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức giám sát trên các công trường đảm bảo thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý chất lượng công trình ngay từ khi bắt đầu triển khai dự án. Trên các công trình xây dựng, giám sát viên của 2 Ban QLDA và phòng Quản lý giao thông thường xuyên bám sát hiện trường, phát hiện những sai sót của nhà thầu để kịp thời chấn chỉnh, nghiệm thu các bộ phận ẩn dấu, vật liệu đầu vào đảm bảo cho công trình thi công đúng tiến độ và chất lượng.
Đối với Tổ giám sát của Chủ đầu tư, Sở đã lựa chọn bố trí những cán bộ chủ chốt của các Phòng tham mưu, có trình độ chuyên môn cao, có phẩm chất đạo đức tót nên đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong công tác kiểm tra, giám sát kịp thời, tham mưu cho Sở nhiều văn bản đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị thi công, đơn vị tư vấn giám sát thực hiện đúng quy trình, quy phạm và các quy định quản lý, đồng thời kiến nghị Sở có các giải pháp kiên quyết, triệt để đối với các vi phạm-kể cả việc phá dỡ các hạng mục công trình không đảm bảo chất lượng để làm lại và điều chuyển giám sát viên vi phạm đi làm nhiệm vụ khác.
- Tăng cường giáo dục đạo đức, phẩm chất, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho các bộ phận nội nghiệp, giám sát viên của các Ban QLDA. Thực hiện nghiêm túc quy định về chứng chỉ Quản lý dự án, chứng chỉ giám sát (theo quy định tại Thông tư 25/2009/TT-BXD ngày 29/7/2009 của Bộ Xây dựng hướng dẫn bồi dưỡng nghiệp vụ Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình và giám sát thi công xây dựng công trình). Tất cả giám sát viên muốn đảm nhiệm công việc giám sát phải tự nguyện viết cam kết về chịu trách nhiệm cá nhân, đền bù thiệt hại nếu để xảy ra vi phạm.
- Sở đã ban hành quy định về nhiệm vụ của các phòng ban; quy chế phối hợp trách nhiệm giữa các bộ phận có liên quan đến công tác XDCB; ủy quyền các nhiệm vụ quản lý dự án của Chủ đầu tư cho các Ban QLDA một cách rạch ròi, đúng công việc, phù hợp với năng lực của các đơn vị. Tổ chức thực hiện và thường xuyên đôn đốc các bộ phận thực hiện tốt các nhiệm vụ đã phân công.
Thường xuyên phổ biến cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật mới về XDCB nói chung và về quản lý chất lượng công trình nói riêng cho các Ban QLDA; tổ chức kiểm tra định kỳ đối với đội ngũ giám sát viên. Trên cơ sở các quy định của Nhà nước, Sở đã ban hành hướng dẫn trình tự, thủ tục trong XDCB; tóm tắt các văn bản liên quan, thống kê các biểu mẫu nhằm tạo điều kiện cho các giám sát viên nghiên cứu, áp dụng thuận lợi nhất và ý thức được trách nhiệm của mình trong quá trình giám sát, nghiệm thu. Bên cạnh đó, công tác nội nghiệp về giám sát cũng được thực hiện đúng quy định, hồ sơ giám sát, kết quả thí nghiệm kiểm tra vật tư, vật liệu, thiết bị đầu vào cho đến sản phẩm thi công.v.v…đều được lập và lưu trữ, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thanh tra, kiểm toán về sau.
- Tăng cường kiểm tra thực tế trong quá trình đánh giá Hồ sơ dự thầu và lựa chọn nhà thầu, đặc biệt đối với các nhà thầu tư vấn, các nhà thầu xây lắp các gói thầu có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp, các nhà thầu lần đầu tham gia dự thầu có khả năng trúng thầu. thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các nhà thầu bố trí nhân lực, máy móc thiết bị thực hiện gói thầu đúng theo cam kết tại Hồ sơ dự thầu và Hợp đồng đã được ký kết. kiên quyết thực hiện phạt đối với nhà thầu xây lắp và tư vấn khảo sát thiết kế vi phạm tiến độ theo hợp đồng, vi phạm về chất lượng công trình. Các Ban QLDA hàng tháng có báo cáo với Chủ đầu tư về việc tổ chức thực hiện gói thầu và các vi phạm của các nhà thầu về tiến độ, chất lượng để có biện pháp xử lý.
- Kịp thời tổ chức nghiệm thu khối lượng hoàn thành nhằm vừa đảm bảocho nhà thầu có kinh phí để tiếp tục triển khai thi công, vừa đảm bảo giải ngân kế hoạch vốn cho công trình và hoàn trả tiền tạm ứng đảm bảo vốn được ứng chỉ sử dụng cho dự án và tránh thất thoát vốn của Nhà nước thông qua việc thực hiện Bảo lãnh tạm ứng, dự trù chi tiêu tiền tạm ứng thành nhiều đợt; đối với tiền tạm ứng mua vật tư, vật liệu và cấu kiện, nhất thiết các vật tư, vật liệu và cấu kiện đó phải được tập kết tại công trường, có hóa đơn chứng từ hợp lệ, nhà thầu phải cam kết đưa vào công trình, không được vận chuyển đi sử dụng cho dự án khác và phải có sự kiểm tra, xác nhận khối lượng của tư vấn giám sát.
- Tuân thủ các tiêu chuẩn Ngành do Bộ GTVT ban hành, các tiêu chuẩn và quy chuẩn khác theo quy định. Chú trọng việc triển khai áp dụng các tiêu chuẩn mới. Các dự án do Sở làm Chủ đầu tư đều được cấp quyết định đầu tư phê duyệt khung tiêu chuẩn áp dụng cho công trình. Đối với các công trình địa phương, căn cứ vào năng lực nguồn vốn, Sở đã vận dụng linh hoạt các tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp với điều kiện thực tế.
- Công tác thẩm tra, thẩm định ngoài việc phát hiện các sai sót trong tính toán, áp dụng quy trình, quy phạm, định mức, đơn giá cần phát hiện các bất hợp lý trong việc lựa chọn phương án kiến trúc, kết cấu và đề xuất biện pháp tổ chức thi công của tư vấn thiết kế để nâng cao chất lượng đồ án, đảm bảo giá thành cho phù hợp. Chú trọng công tác thẩm định ngoại nghiệp để đảm bảo chất lượng của hồ sơ thiết kế, dự toán công trình, nhằm giảm thấp nhất các tổn thất trong XDCB.
Chính vì sự quan tâm chỉ đạo và thường xuyên kiểm tra của Sở, đã tạo được bước chuyển biến tích cực về ý thức của cán bộ, nhân viên làm công tác quản lý; đặc biệt đã nâng cao ý thức trách nhiệm của nhà thầu đối với sản phẩm do mình làm ra. Trong 5 năm qua không để xảy ra sự cố kỹ thuật và các phạm vi lớn về quản lý chất lượng; các công trình do Sở làm Chủ đầu tư được nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng theo quy định, phát huy tốt hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả đạt được, do khối lượng công việc không nhiều, không thường xuyên, phần lớn là dự án nhỏ lẻ nên hạn chế đến khả năng nâng cao năng lực bộ máy, năng lực cán bộ. Sở GTVT Quảng Bình nhận thức rằng công tác quản lý chất lượng công trình của Sở vẫn còn một số hạn chế, đó là:
- Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, vẫn còn một số giám sát viên thiếu chủ động trong công việc, không kịp thời kiểm tra, nghiệm thu chuyển giai đoạn thi công cho nhà thầu; có trường hợp giám sát viên chưa thực hiện đúng các quy định về trình tự, thủ tục giám sát, nghiệm thu, chưa kiểm tra chặt chẽ vật liệu đưa vào công trình, nghiệm thu công trình ẩn dấu thiếu nhất quán với nhật ký công trình.v.v…nên vẫn có tình trạng vi phạm về chất lượng, mặc dù không lớn và các bộ phận, đơn vị liên quan đã khắc phục theo chỉ đạo của Chủ đầu tư song đã làm ảnh hưởng đến tiến độ công trình và gây lãng phí.
- Trong công tác nghiệm thu, thanh toán, các bộ phận nghiệp vụ của các nhà thầu, các Ban QLDA tiến hành các thủ tục XDCB còn chậm nên ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư, đặc biệt là áp lực giải ngân cuối năm.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ của Chủ đầu tư, đối với công tác quản lý chất lượng công trình, Sở GTVT kiến nghị:
- Đề nghị Bộ chỉ đạo xem xét lại quy trình tính toán và chuẩn bị hóa lại các định hình tường chắn mỏng, chuẩn hóa định hình các dạng cống tròn, cống bản khẩu độ nhỏ làm cơ sở cho việc nghiên cứu áp dụng trong thực tế.
- Đề nghị Bộ cho phép các chủ đầu tư là các Sở GTVT được sử dụng bộ máy của các Ban QLDA trực thuộc Sở để “thực hiện” các gói thầu tư vấn giám sát thi công các dự án do mình làm chủ đầu tư nhằm tạo việc làm, nâng cao năng lực bộ máy và đẩy nhanh tiến độ công trình./.
Sở GTVT Quảng Bình