Tham dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các Vụ tham mưu (Bộ GTVT): Vận tải, Tài chính, Pháp chế, Kết cấu hạ tầng, Khoa học công nghệ; đại diện các Bộ, ngành: Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch Đầu tư); Tổng cục Du lịch Việt Nam và Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), các Hiệp hội: Cảng biển Việt Nam, Chủ tàu Việt Nam, Chủ hàng Việt Nam, Hoa tiêu hàng hải, Đại lý và môi giới hàng hải, Doanh nghiệp logistics, Chi hội Vận tải container; các Hiệp hội chủ tàu địa phương: Đoàn kết An Lư, Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa; Tổng công ty Hàng hải Việt Nam; Hãng tàu biển nước ngoài, Đại lý tàu biển; các doanh nghiệp: Cảng biển, Vận tải biển, Hoa tiêu, Lai dắt và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tại cảng biển.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Công chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng
Thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2020, Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/3/2020 về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, Thông báo số 251/TB-VPCP ngày 24/7/2020 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp của Ban chỉ đạo điều hành giá ngày 01/7/2020, Hội nghị trực tuyến do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công chủ trì nhằm nắm bắt các khó khăn, vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp thuộc lĩnh vực hàng hải; đề xuất các giải pháp tháo gỡ bất cập, hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuận lợi, góp phần đảm bảo mục tiêu tăng trưởng, phát triển kinh tế.
Điểm cầu Cục Hàng hải Việt Nam
Hội nghị trực tuyến tập trung vào một số nội dung chính, bao gồm: Báo cáo thực trạng, tình hình phát triển ngành hàng hải; Phát biểu, tham luận của một số doanh nghiệp và Hiệp hội; Đối thoại trực tiếp giữa đại diện các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành và doanh nghiệp tham dự Hội nghị.
Báo cáo tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Thương - Phó phòng phụ trách Phòng Vận tải và Dịch vụ hàng hải đã trình bày các nội dung liên quan đến Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 54/2018/TT-BGTVT ngày 14/11/2018 của Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành biểu khung giá dịch vụ hoa tiêu, sử dụng cầu, bến, phao neo, bốc dỡ container cại cảng biển Việt Nam. Trong đó, tổng hợp ý kiến góp ý về khung giá dịch vụ sử dụng hoa tiêu hàng hải (khung giá hoa tiêu nội địa và quốc tế); khung giá dịch vụ sử dụng cầu bến, phao neo (đối với tàu thuyền hoạt động nội địa và quốc tế); khung giá dịch vụ container (khung giá dịch vụ bốc dỡ container XNK khu vực I, II, III; khu vực Lạch Huyện và Cái Mép - Thị Vải và sà lan - bãi cảng khu vực Cái Mép - Thị Vải) và khung giá dịch vụ tàu lai dắt.
Điểm cầu Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công cho rằng, tại Thông tư 54/2018, giá dịch vụ tại cảng biển Việt Nam đã tăng nhưng vẫn có khoảng cách khá xa so với giá dịch vụ cảng biển trong khu vực, đặc biệt là Campuchia.
“Vì vậy, việc tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ để đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp là cần thiết. Trong đó, mục tiêu đến năm 2025, giá xếp dỡ container XNK tại cảng biển Việt Nam cần phải bằng 60 – 70% so với giá xếp dỡ trong khu vực. Đến một thời điểm nào đó sau 2025, phải tiệm cận bằng giá dịch vụ trong khu vực, ít nhất bằng Campuchia”, Thứ trưởng nói và đề nghị Cục Hàng hải VN phải tiếp tục nghiên cứu đề xuất của DN để hình thành được một khung giá hợp lý nhất, đảm bảo cho DN tăng được nguồn thu để tái đầu tư, nâng cấp hạ tầng.
Riêng đối với khung giá dịch vụ đối với hành khách thông qua cảng tàu khách chuyên dụng, Thứ trưởng nhấn mạnh, nếu các DN muốn đề xuất tăng mức giá tối đa lên hơn 5 USD/hành khách, Bộ GTVT vẫn ủng hộ. Song, DN phải đảm bảo chất lượng dịch vụ tương đồng với giá dịch vụ thu về.
Theo Cục Hàng hải VN, việc quy định lộ trình tăng giá dịch vụ phải được cân nhắc và xem xét thật kỹ lưỡng
Liên quan đến đề xuất quy định tăng giá dịch vụ theo lộ trình 10%/năm trong năm 2022 và 2023, theo bà Nguyễn Thị Thương, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Vận tải và Dịch vụ Hàng hải (Cục Hàng hải VN) cho biết, hiện đề xuất này còn khó khả thi do DN cảng biển chưa xây dựng cơ cấu giá thành đối với mức giá đề xuấ tăng trong năm 2022 và 2023; Tổng cục Thống kê cũng chưa có đánh giá tác động chỉ số giá tiêu dùng đối với việc điều chỉnh giá năm 2022 và 2023.
Mặt khác, tại văn bản số 251 của Văn phòng Chính phủ về thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá Chính phủ 01/7/2020, Thủ tướng đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, cập nhập các kịch bản điều hành giá phù hợp với mục tiêu đề ra. Trong điều kiện thực sự cần thiết, có thể điều hành ở mức tiệm cận nhưng không được cao hơn 4% để góp phần thúc đẩy tăng trưởng, sản xuất kinh doanh, phục hồi kinh tế.
“Đối với dịch vụ hàng không, dịch vụ vận tải, dịch vụ logistics, Thủ tướng cũng giao Bộ GTVT chỉ đạo việc kiểm soát chặt chẽ yếu tố hình thành giá; trong đó phải giảm giá một số dịch vụ để kích cầu tiêu dùng trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay… Vì vậy, việc quy định lộ trình tăng giá dịch vụ phải được cân nhắc và xem xét thật kỹ lưỡng”, bà Nguyễn Thị Thương nói.
Bà Mai Phương Hồng, đại diện Cục Quản lý giá (Bộ Tài Chính) thì cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung Thông tư 54/2018 là thật sự cần thiết trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh và nhu cầu của khách hàng đã có nhiều thay đổi.
“Tuy nhiên, trong trường hợp ban hành và áp dụng trong thời điểm gần trong bối cảnh hiện nay khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc điều chỉnh giá phải tính toán rõ tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN và chỉ số giá tiêu dùng để đảm bảo lợi ích của DN và mục tiêu kiểm soát lạm phát của Chính phủ qua từng năm”, bà Mai Phương Hồng nói.
Trong khuôn khổ của Hội nghị, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Văn Công, đại diện cơ quan quản lý Nhà nước trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao đã cùng trao đổi, giải đáp trực tuyến về các thắc mắc và đề xuất, kiến nghị của đại diện Hiệp hội, doanh nghiệp tại ba điểm cầu đối với các nội dung liên quan đến các chính sách về: vận tải biển; cảng biển và hậu cầu sau cảng; dịch vụ hàng hải và logistics; thuế, giá, phí, lệ phí; hỗ trợ doanh nghiệp ổn định sản xuất kinh doanh trong thời gian chống dịch Covid-19 cùng với một số khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.
Ông Phạm Quốc Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải cho biết, hiện nay, mức giá tại khu vực I (Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định) đang thấp nhất cả nước, bằng 72% khu vực II (cảng biển khu vực từ Thanh Hóa, Nghệ An đến Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận) và bằng 80% khu vực III (TP HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu…), bằng 30 - 60% các nước trong khu vực.
Đặc biệt, giá bốc xếp container xuất nhập khẩu tại cảng nước sâu của Việt Nam đang rất thấp (bằng 45 - 80%) khi so với những cảng chuyển tải lớn như Hongkong, Singapore hay Malaysia, Trung Quốc, Singapore... thậm chí là cảng Phompenh (Campuchia) - một cảng sông với mức đầu tư không lớn (Thái Lan 59 USD/cont20’, 91 USD/cont40’, Campuchia 65 USD/cont20’, 99 USD/cont40’, Singapore 111 USD/cont20’, 159 USD/cont40’).
Mặt khác, hãng tàu thu phí xếp dỡ tại cảng (THC) của chủ hàng Việt Nam khá cao (120 USD/Teu), trong khi chỉ trả cho DN cảng biển VN phí bốc xếp theo giá sàn là 33USD/Teu tại khu vực Đình Vũ, 52USD/Teu tại khu vực Cái Mép; 41USD/Teu đối với khu vực Hồ Chí Minh. Nếu vẫn giữ mức giá sàn hiện tại thì với khoảng 10 triệu TEU hàng hóa XNK thông qua các cảng biển Việt Nam mỗi năm, các hãng tàu đã hưởng phần chênh lệch phí xếp dỡ xấp xỉ một tỷ USD/năm.
Trên cơ sở đó, các DN cảng biển Việt Nam đã đề xuất hai phương án điều chỉnh giá dịch vụ bốc dỡ container đối với cảng biển khu vực 1 (không bao gồm Lạch Huyện).
Cụ thể, phương án 1, điều chỉnh giá dịch vụ lên 10%, từ 33 USD/cont’ 20 feet, 50 USD/cont’ 40 feet lên 36 USD/cont’ 20 feet, 55 USD/cont’ 40 feet, 63 USD/cont>40 feet, giá shipside bằng 90% giá CY. Thời gian thực hiện từ 01/01/2021.
Phương án 2 là tiếp tục tăng 10% năm 2022 (40 USD/cont’ 20 feet, 61 USD/cont’ 40 feet, 69 USD/cont trên 40 feet) và 10% năm 2023 (44 USD/cont’ 20 feet, 67 USD/cont’ 40 feet, 76 USD/cont trên 40 feet). Giá shipside bằng 90% giá CY. Phương án tăng 10% giá dịch vụ, DN đề xuất áp dụng cả với khu vực 2 và khu vực 3.
Đối với khung giá dịch vụ bốc dỡ container XNK khu vực Lạch Huyện và CM-TV, các DN cảng biển cũng đề xuất 2 phương án tăng giá.
Trong đó, phương án 1 là tăng 10% giá dịch vụ, từ 52 - 60 USD/cont’ 20 feet lên 57 - 66 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet tăng từ khung 77 - 88 USD lên 85 - 97 USD. Container trên 40 feet tăng từ 85 - 98 USD lên 94 - 108 USD. Thời gian áp dụng từ 01/01/2021.
Phương án 2 là tiếp tục tăng 10% năm 2022 (63 - 73 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet 93 - 107 USD. Container trên 40 feet 103 - 119 USD) và 10% năm 2023 (69 - 80 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet 102 - 118 USD, container trên 40 feet 113 - 131 USD).
Theo đánh giá của Hiệp hội Đại lý và Môi giới Hàng hải cùng một số DN cảng: Gemadept, Nam Hải cũng cho biết, hiện tại, tại Hải Phòng đang tồn tại 2 phương thức bốc xếp, gồm: Phương thức bốc xếp giữa Tàu/sà lan ↔ Bãi cảng (CY) và Phương thức bốc xếp Shipside giữa Tàu/Sà lan ↔ Ôtô/toa xe.
Trong đó, phương thức shipside (đưa container ra bãi ngoài) hiện trên thế giới chỉ còn duy nhất áp dụng duy nhất tại Hải Phòng. Phương thức này đang tồn tại rất nhiều hạn chế như: không kiểm soát được trọng tải theo công ước quốc tế, làm ảnh hưởng đến an toàn khi chất xếp hàng hóa, chậm tiến độ giải phóng tàu, gây ùn tắc giao thông nghiêm trọng tại các khu vực cảng,…
Trên cơ sở đó, các DN kiến nghị từ năm 2021, điều chỉnh tăng giá shipside tiệm cận với giá CY để đảm bảo quyền lợi cho DN, tránh sự “biến tướng” về giá khi thực hiện cùng một tác nghiệp bốc dỡ.
Từ năm 2022 trở đi, đề xuất tăng giá shipside tiến đến bằng với giá bốc xếp giữa Tàu/sà lan ↔ Bãi cảng (CY), tiến tới bãi bỏ tác nghiệp shipside tại Hải Phòng.