Xã Tích Thiện, Lục Sĩ Thành và Phú Thành (Trà Ôn) đã đưa vào sử dụng đường đan không “xương” bằng vật liệu trấu + cát + xi măng và dự kiến mở rộng mô hình này để xây dựng nhiều tuyến đường trong xã để sớm đạt tiêu chí về đường giao thông trong xây dựng nông thôn mới. Để đánh giá hiệu quả và khả năng ứng dụng của hỗn hợp vật liệu mới trong xây dựng đường giao thông nông thôn (GTNT), vừa qua Sở GTVT Vĩnh Long tổ chức hội thảo về kết cấu mới đường giao thông nông thôn.
Qua một số báo như Vĩnh Long, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Dân Việt, An Giang và nhiều trang web khác có bài viết về đường không “xương” cũng như báo cáo của các xã Tích Thiện, Lục Sĩ Thành, Phú Thành và ý kiến đề xuất nhân rộng mô hình đường không “xương” trong xã để sớm đạt tiêu chí về đường GTNT theo tiêu chí nông thôn mới; Giám đốc Sở GTVT Vĩnh Long chỉ đạo thành lập Hội đồng Khoa học công nghệ cơ sở.
Bí thư Đảng ủy xã Tích Thiện - Nguyễn Thanh Nhã cho biết: Tuyến đường ấp Cây Gòn, xã Tích Thiện có chiều dài 600m, rộng 1,6m. Vật liệu làm đường được trộn hỗn hợp theo tỷ lệ 8 thùng cát (thùng 20 lít) + 8 thùng trấu + 1 bao xi măng. Trước khi thi công, ngâm trấu qua đêm khoảng 12 giờ; nền đường đất đầm chặt, tạo phẳng, lót vải nilon; trộn đều hỗn hợp theo trình tự xi măng, nước, trấu, cát vàng (khoảng 10 phút); đổ hỗn hợp ra nền đường đã chuẩn bị sẵn, dùng bay chà tạo phẳng hỗn hợp dày khoảng 7cm, sau đó láng vữa 1cm lên mặt hỗn hợp để hoàn thiện. Với cách làm này, đã tiết kiệm khoảng 2/3 chi phí so với làm đường đan bê tông cốt thép, chi phí cho mỗi mét vuông đường không “xương” khoảng 100.000đ, thay vì phải mất khoảng 300.000đ cho đường bê tông. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, đến nay đã hơn 2 năm nhưng đường vẫn còn sử dụng tốt, chỉ có những nơi máy nông nghiệp thường qua lại thì bong tróc lớp vữa và đã được giặm vá lại.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Lục Sĩ Thành- Nguyễn Tấn Tân: Đường ấp Kinh Ngay, xã Lục Sĩ Thành dài 1.200m, rộng 2m được làm tương tự như cách làm của xã Tích Thiện, nhưng để có phần chắc chắn hơn, UBND xã cùng họp thống nhất với nhân dân địa phương trộn hỗn hợp 6 thùng cát (thùng 20 lít) + 6 thùng trấu + 1 bao xi măng. Để hoàn thành con đường không “xương” này, phải tiêu tốn hết 1.423 bao xi măng, 265 khối cát và 5 tấn trấu. Mỗi lần trộn phải đảm bảo tỷ lệ nửa bao xi măng, 3 thùng cát, 3 thùng trấu. Do mới áp dụng “công nghệ” này nên việc quan trọng là chúng tôi phải thường xuyên đi kiểm tra để đảm bảo việc phối trộn nguyên liệu đúng kỹ thuật mới đảm bảo độ bền của đường. Đường ấp Kinh Ngay đã đưa vào sử dụng từ cuối tháng 7 đến nay và được tất cả người dân địa phương phấn khởi đồng tình. Kết quả như vậy nên đã có nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh đến tham quan học hỏi kinh nghiệm.
Qua lấy mẫu tại đường ấp Cây Gòn, xã Tích Thiện và đường ấp Kinh Ngay, xã Lục Sĩ Thành, Phòng Kiểm định Vilas 232 của Sở GTVT đã lấy mẫu vật liệu trấu, cát vàng, xi măng theo tỷ lệ tương tự như ở các địa phương áp dụng làm đường để tiến hành đúc mẫu kiểm tra cường độ mẫu hỗn hợp và so sánh với cường độ mẫu đường đang sử dụng.
Đối chiếu kết quả thí nghiệm cường độ mẫu hỗn hợp trấu + cát + xi măng như sau: mẫu đúc tại phòng kiểm định 7 ngày tuổi, cường độ chịu nén 1,96 Mpa; mẫu đường ấp Kinh Ngay 90 ngày tuổi, cường độ chịu nén 6,67 Mpa, cường độ chịu uốn 2,87 Mpa, độ hút nước 15,8%; mẫu đường ấp Cây Gòn 810 ngày tuổi, cường độ chịu nén 3,47 Mpa, cường độ chịu uốn 2,09 Mpa, độ hút nước 18,3%. So với bê tông xi măng, hỗn hợp trấu- cát- xi măng mẫu đường ấp Kinh Ngay có cường độ chịu nén thấp hơn gần 4 lần, cường độ chịu uốn thấp hơn 2 lần và độ hút nước cao hơn 2 lần.
Kết luận của Phòng Kiểm định Vilas 232: Mẫu đúc tại phòng thí nghiệm có cường độ chịu nén thấp hơn mẫu đường đang sử dụng ở ấp Cây Gòn và ấp Kinh Ngay là do không có lớp vữa gia cố bề mặt.
Từ đó, tổ thực hiện khảo sát kết luận: Về ưu điểm, giá thành giảm cao, trước mắt giải quyết ngay nhu cầu bức xúc về đi lại của nhân dân trong khi vốn làm đường GTNT còn hạn chế; vật liệu có tại chỗ và thị trường dễ tìm, kỹ thuật thi công đơn giản, chỉ cần thợ hồ ở nông thôn cũng thi công được, từ đó người dân dễ chấp nhận đóng góp tiền của và ngày công làm đường. Tuy nhiên, chưa có quy trình kỹ thuật hiện hành về giám sát kỹ thuật, nghiệm thu thi công vật liệu hỗn hợp này nên không xác định được chất lượng công trình, tuổi thọ công trình, các thông số kỹ thuật so với kết cấu bê tông cốt thép còn chênh lệch khá xa. Vì vậy, trước mắt không nên sử dụng kết cấu loại đường này xây dựng đường liên ấp, chỉ có thể áp dụng làm đường dân sinh đấu nối từ hộ gia đình ra đường trong khi chờ đề tài nghiên cứu chính thức của Sở Khoa học- Công nghệ.
Thạc sĩ Nguyễn Đức Trọng- giảng viên Trường Đại học GTVT- cơ sở 2 cũng nhận định: Đối với vật liệu mới này, khi đường hư rất khó giặm vá. Mặt đường thảm lớp vữa làm giảm độ ma sát, có thể ảnh hưởng đến an toàn giao thông. Do đó, chỉ nên áp dụng đối với hộ gia đình như làm sân nhà, đường đấu nối hộ gia đình, nhưng cũng cần chú ý khi làm phải dùng lớp nilon trải nền để chống thấm, tạo rãnh thoát nước tốt và cần tạo độ ma sát an toàn trên lớp vữa.
Ông Trần Văn Na - Phó Giám đốc Sở GTVT cũng cho rằng: Trước mắt, không nên áp dụng kết cấu loại đường này xây dựng đường liên ấp, liên xóm; không được sử dụng vốn ngân sách nhà nước, vốn huy động tập trung trong dân, nhà tài trợ xây dựng đường GTNT theo kết cấu này vì chưa được Nhà nước thẩm định về tiêu chuẩn kỹ thuật; Sở GTVT sẽ kiến nghị Sở Khoa học- Công nghệ có đề tài nghiên cứu để sớm có kết luận, đồng thời các phòng ban chuyên môn thuộc Sở GTVT cũng theo dõi quá trình sử dụng loại kết cấu này để có nhận xét, đánh giá đầy đủ hơn./.
Theo báo Vĩnh Long