Ngày 13/9, tại hội nghị triển khai hai văn bản của Bộ GTVT về cung cấp, quản lý và sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT) của ô tô; tổ chức, quản lý hoạt động kinh doanh vận tải bằng ô tô và dịch vụ hỗ trợ đường bộ do Sở GTVT thành phố Đà Nẵng tổ chức, vấn đề quản lý Nhà nước về vận tải container lần đầu tiên được đề cập đã thu hút sự quan tâm của doanh nghiệp và nhà quản lý.
Theo thống kê của Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới thành phố Đà Nẵng, đến ngày 31/7/2013, trên địa bàn thành phố có 103 doanh nghiệp (DN) kinh doanh vận tải bằng container, với tổng số 887 xe. Mặc dù Sở GTVT đã hai lần gửi công văn đến các DN yêu cầu cung cấp tên chủ sở hữu và mật khẩu của TBGSHT để sở theo dõi và quản lý theo quy định của Bộ GTVT, thế nhưng đến nay mới có 50 đơn vị với 522 xe báo cáo các dữ liệu này về Sở. Trong khi đó, qua công tác kiểm tra 522 xe container, thì 444 xe TBGSHT có hoạt động và 78 xe có thiết bị trong tình trạng không hoạt động. Trong số 444 xe có lắp TBGSHT, có đến 426 thiết bị thiếu các thông tin về xe và lái xe; 220 xe thiếu thông tin về giấy phép lái xe; 329 xe thiếu thông tin về số lần và thời gian đóng, mở cửa xe; 126 xe không thể cung cấp thông tin về thời gian làm việc liên tục của tài xế. Qua kiểm tra thực tế cũng đã phát hiện nhiều DN mặc dù có lắp TBGSHT, nhưng lại không lập bộ phận theo dõi trật tự an toàn giao thông, hoặc có thành lập nhưng không có người theo dõi xử lý thông tin được cung cấp từ TBGSHT.
Ngoài việc sai sót về TBGSHT, nhiều DN lơ là công tác quản lý, nhất là việc ký hợp đồng lao động với lái xe chỉ để hoàn thiện thủ tục xin cấp Giấy phép kinh doanh, chưa chăm lo đến quyền lợi người lao động. Khá nhiều hợp đồng lao động là hợp đồng thời vụ để DN tránh việc thực hiện các nghĩa vụ với người lao động như đóng BHYT, BHXH. Nhiều DN kinh doanh về kho bãi nhưng lại không quan tâm đến chất lượng dịch vụ của mình, nhất là chưa bảo đảm các yêu cầu mang tính bắt buộc như công tác phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường...
Về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở GTVT Đà Nẵng Nguyễn Xuân Ba cho biết, ngoài một số DN có ý thức và chấp hành nghiêm túc các yêu cầu của ngành, vẫn còn DN phớt lờ mọi quy định; thậm chí có DN khoán trắng việc lắp đặt TBGSHT cho đơn vị khác để rồi khi kiểm tra mới phát hiện ra thiết bị đó chỉ dành cho... mô tô. Ngay cả việc Sở GTVT tổ chức hội nghị triển khai các thông tư liên quan đến hoạt động DN mà chỉ có hơn 60% đại diện DN tham gia, điều này cho thấy ý thức của một số chủ DN quá kém.
Sau khi Sở GTVT Đà Nẵng chỉ ra những tồn tại cần khắc phục của các DN vận tải container trên địa bàn thành phố, nhiều DN cũng nêu lên những khó khăn của mình. Theo ông Tô Văn Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô-tô đường bộ Đà Nẵng, về chủ trương các DN đều ủng hộ thông tư của Bộ GTVT. Vì với quy định rất rõ trong hai thông tư này, hoạt động xe container sẽ dần đi vào nền nếp, đặc biệt là sẽ giảm được TNGT. Tuy nhiên, theo ông Hiệp, bản thân các DN cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực thi. Cụ thể, nhiều DN đã lắp TBGSHT nhưng qua kiểm tra không đạt, nguyên nhân là các DN không có kinh nghiệm trong chuyện này. Hễ thấy nhà cung cấp đến chào hàng, nếu giá rẻ và họ “trình” ra đủ các giấy tờ chứng nhận đạt chuẩn thì cho lắp đặt. Chỉ đến khi đưa vào sử dụng mới biết là hàng... không đạt. Bản thân một số DN cũng đã tự đứng ra kiểm tra các thông số về tốc độ phương tiện qua TBGSHT và trên đồng hồ kilômét trên xe là không chính xác. Tương tự, việc định vị vị trí trên đường thường sai lệch đến cả chục kilômét khiến DN không biết xử lý thế nào. Đặc biệt, các DN đều cho biết là việc các TBGSHT chỉ hoạt động được trên lãnh thổ Việt Nam, còn khi sang đất Lào lại không có tín hiệu cũng gây khó khăn lớn cho DN trong việc quản lý, theo dõi.
Riêng việc DN không ký hợp đồng lao động với các tài xế, các DN đều nêu chung một nguyên nhân đó là đặc trưng của nghề vận tải container thường theo mùa. Vì vậy, khi nào có hàng thì tài xế đến làm việc (thông thường khoảng 2-3 tháng) và khi hết hàng là họ tìm việc ở đơn vị khác. Chính vì điều này, nhiều DN dù muốn ký hợp đồng dài hạn với người lao động cũng không thể thực hiện được. Riêng về quy định các DN vận tải container phải có ít nhất từ 5 phương tiện trở lên mới được cấp phép hoạt động, các DN cũng cho rằng như vậy là máy móc và gây khó. Vì trên thực tế, các DN có thể liên kết với nhau kinh doanh nhằm điều xe phục vụ qua lại, không nhất thiết phải đảm bảo có từ 5 xe trở lên.
Các thông tư của Bộ GTVT sẽ có hiệu lực áp dụng vào tháng 10 tới, điều này có nghĩa là quỹ thời gian để các DN khắc phục những tồn tại không còn nhiều. Sẽ có nhiều khó khăn chờ đợi cả cơ quan quản lý Nhà nước lẫn các DN vận tải container trong thời gian tới./.
Nguồn: Báo Đà Nẵng