Trên các đầu máy (ĐM) đang khai thác, vận dụng có nhiều chủng loại ĐM sử dụng cấp lò xo trung ương là lò xo cao su như ĐM D9-E, D13-E, D19-E... Mặt khác, hầu hết các ĐM hiện đại trong ngành hiện đang sử dụng bộ truyền động điện, động cơ điện kéo (ĐCĐK) được treo theo kiểu tựa trục như ĐM D12-E, D13 -E, D19-E…
Xí nghiệp Đầu máy Sài Gòn đang vận dụng, khai thác 3 chủng loại ĐM diesel truyền động điện, đó là các loại ĐM D9 – E (13 ĐM), D13 - E (14 ĐM) và D19 – E (35 ĐM). Các ĐM này thường xuyên phải thay mới lò xo cao su trung ương và giảm chấn cao su ĐCĐK (nhập ngoại), giá thành rất cao, mất nhiều thời gian đặt hàng, chờ đợi. Trong khi đó, một số lò xo giảm chấn hiện nhà sản xuất không còn chế tạo nên đã gây khó khăn trong công tác vận dụng ĐM. Do đó, yêu cầu đặt ra đối với Xí nghiệp ĐM Sài Gòn là tìm nguồn chế tạo trong nước để thay thế hàng nhập ngoại với yêu cầu thiết bị (lò xo cao su giảm chấn) phải đảm bảo chất lượng; tính năng, tuổi thọ thiết bị tương đương hàng nhập của nhà sản xuất, đảm bảo an toàn vận dụng ĐM, giá thành rẻ...
Nghiên cứu chế tạo
Từ những yêu cầu cụ thể (chất liệu, kích thước hình học…) đối với từng loại lò xo giảm chấn cao su trên ĐM D9 - E, D13 - E và D19 – E, Xí nghiệp ĐM Sài Gòn đã cùng Công ty Cao su – Nhựa Vạn Phát tiến hành xác định chủng loại, hàm lượng cao su; thành phần, tỷ lệ phụ gia, chất chống ăn mòn... để chế tạo lò xo giảm chấn. Thử nghiệm mẫu (khả năng chịu kéo, nén, độ cứng...) và gửi đi kiểm nghiệm các tiêu chuẩn cần thiết..., lò xo giảm chấn cao su trung ương ĐM D19 – E và giảm chấn cao su ĐCĐK sử dụng trên ĐM D9 - E, D13 - E chế tạo đảm bảo độ bền kéo đứt của cao su từ 12,5 Mpa ÷ 12,8 Mpa, độ giãn dài khi đứt 320 % ÷ 410%, độ cứng 62 shore ÷ 68 shore, chịu được tải trọng P= 6 tấn và khi thôi tác dụng lò xo giảm chấn cao su phải trở về trạng thái kích thước ban đầu (Ho). Thiết bị được gửi đi kiểm nghiệm tại Viện Kỹ thuật Nhiệt đới & Bảo vệ Môi trường TP. HCM xác nhận lò xo cao su giảm chấn chế tạo trong nước có thành phần tương đương mẫu hàng đối chiếu (hàng nhập ngoại).
Sau khi chế tạo, thiết bị (lò xo cao su trung ương, giảm chấn cao su ĐCĐK) được kiểm nghiệm thử tĩnh (tại xưởng) và lắp thử nghiệm trên ĐM vận dụng (2 tháng), kết quả lò xo cao su trung ương, giảm chấn cao su ĐCĐK làm việc ổn định, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khi ĐM vận dụng...
Hiệu quả kinh tế
Việc nghiên cứu chế tạo thành công giảm chấn cao su trung ương và giảm chấn cao su ĐCĐK đã giúp Xí nghiệp ĐM Sài Gòn chủ động sản xuất được các loại lò xo giảm chấn bằng vật liệu trong nước, không phải phụ thuộc vào nước ngoài; giảm giờ dừng sửa chữa, nâng cao hiệu quả khai thác, vận dụng ĐM. Chủ động được tiến độ trong sản xuất lò xo giảm chấn bằng vật liệu trong nước. Đồng thời có thể cung cấp các sản phẩm này (lò xo giảm chấn) cho các xí nghiệp ĐM đang sử dụng các loại ĐM D9 - E, D13 - E và D19 – E.
Được biết, tại thời điểm tháng 6-2008, giá thành sản xuất chế tạo giảm chấn ĐCĐK trên ĐM D9-E và ĐM D 13-E là 503.800 đồng/chiếc và giảm chấn trung ương của ĐM D9-E là 838.800 đồng/chiếc. Đây cũng là những thiết bị nhà sản xuất không còn cung cấp. Với ĐM D 19 – E, giá thành chế tạo giảm chấn ĐCĐK là 1,9 triệu đồng/chiếc (giá nhập ngoại 2,4 triệu đồng/chiếc), giảm chấn trung ương 2,3 triệu đồng/chiếc (giá nhập ngoại 4,1 triệu đồng/chiếc). Một năm, số lượng lò xo cao su giảm chấn cần thay thế trên 3 loại ĐM (D9 - E, D13 - E và D19 – E) tại Xí nghiệp ĐM Sài Gòn là 250 bộ. Chỉ tính riêng với ĐM D 19 – E, số tiền tiết kiệm khi sử dụng lò xo cao su giảm chấn chế tạo đã tiết kiệm được trên 88 triệu đồng (tính tại thời điểm tháng 6-2008). Cho đến nay, các loại lò xo giảm chấn do Xí nghiệp ĐM Sài Gòn sản xuất chế tạo vẫn được sử dụng đảm bảo an toàn trên các ĐM D9 - E, D13 - E và D19 – E vận dụng kéo tàu khách, tàu hàng...
DT Theo Báo Đường sắt