1. Tên văn bản quy phạm pháp luật
Nghị định số 66/2015/NĐ-CP ngày 12/8/2015 của Chính phủ quy định về Nhà chức trách hàng không.
2. Hiệu lực thi hành
Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 10 năm 2015.
3. Sự cần thiết, mục đích ban hành
Theo xu thế phát triển hàng không dân dụng quốc tế, Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) đã khuyến cáo Việt Nam cần luật hóa vai trò của Nhà chức trách Hàng không để bảo đảm tính pháp lý cao và phù hợp với thông lệ quốc tế, nhất là trong bối cảnh vấn đề an ninh, an toàn hàng không đang được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Vì vậy, tại Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hàng không dân dụng Việt Nam đã bổ sung khoản 2a Điều 9 quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách hàng không, cơ quan thực hiện chức năng Nhà chức trách hàng không và giao Chính phủ quy định chi tiết nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách Hàng không.
Bên cạnh đó, tại Quyết định số 94/2009/QĐ-TTg ngày 16/7/2009 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hàng không Việt Nam, trong đó quy định: “Cục Hàng không Việt Nam là cơ quan trực thuộc Bộ Giao thông vận tải, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quản lý nhà nước về hàng không dân dụng trong phạm vi cả nước; là Nhà chức trách hàng không theo quy định của pháp luật”. Theo đó, Cục Hàng không Việt Nam thực hiện cả 2 vai trò: Nhà chức trách hàng không và cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng không dân dụng. Sau hơn 5 năm thực hiện Quyết định số 94/2009/QĐ-TTg, Cục HKVN đã triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao với tư cách là Nhà chức trách hàng không, cụ thể:
- Đã thiết lập hệ thống quản lý giám sát đảm bảo an toàn hàng không đồng bộ, thống nhất từ Cục đến các Cảng vụ hàng không và các cơ sở cung cấp dịch vụ hàng không trong ngành HKVN, nhất là trong lĩnh vực khai thác bay và tàu bay, quản lý bay, khai thác cảng hàng không, sân bay... phù hợp với tiêu chuẩn khuyến cáo của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO);
- Xây dựng được đội ngũ giám sát viên theo tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc tế; hướng dẫn thiết lập Hệ thống quản lý an toàn (SMS) đồng bộ ... giúp cho công tác đảm bảo an toàn hàng không được duy trì và đạt hiệu quả cao;
- Chỉ đạo xây dựng lực lượng an ninh hàng không thống nhất trong toàn ngành và chỉ đạo triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý kịp thời các sự cố về an ninh hàng không, không để xảy ra vụ việc mất an ninh nghiêm trọng nào; bảo đảm an ninh tuyệt đối cho các chuyến bay chuyên cơ; đáp ứng đầy đủ yêu cầu của các nhà chức trách an ninh HK các quốc gia thành viên ICAO;
- Thiết lập hệ thống bảo đảm hoạt động bay đồng bộ trong toàn ngành HKVN theo tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc tế, quản lý duy trì đảm bảo hoạt động an toàn, điều phối, hiệu quả.
- Quản lý cung cấp dịch vụ hàng không; quản lý, giám sát chặt chẽ khai thác cảng hàng không, các hoạt động tại cảng hàng không, sân bay đảm bảo an toàn, an ninh hàng không.
Đồng thời, trong xu thế hội nhập và hợp tác quốc tế về hàng không ngày càng sâu rộng, các yêu cầu và khuyến cáo của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế cũng như các quy định trong các công ước hàng không dân dụng quốc tế đã đặt ra những nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm ngày càng cao cho Nhà chức trách hàng không Việt Nam để bảo đảm thực hiện hiệu quả và phản ứng nhanh nhạy, kịp thời đối với vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn hàng không. Nhà chức trách hàng không phải bảo đảm đáp ứng các chuẩn mực chung của Nhà chức trách hàng không theo quy định của tổ chức hàng không dân dụng quốc tế, được ghi nhận và bảo đảm thực hiện các thẩm quyền có tính bắt buộc thực hiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng.
Do đó, việc trình Chính phủ ban hành Nghị định về nhà chức trách hàng không để quy định chi tiết các nội dung được Luật giao, tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ trong việc khẳng định địa vị pháp lý và nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách hàng không, phù hợp với thông lệ quốc tế và đặc thù trong hoạt động quản lý nhà nước của ngành hàng không cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi các nhiệm vụ, quyền hạn của nhà chức trách hàng không là hết sức cần thiết.
4. Nội dung chủ yếu
a) Nghị định số 66/2015/NĐ-CP gồm 04 Chương, 17 Điều.
b) Các nội dung chủ yếu của Nghị định:
Nghị định này quy định về cơ quan thực hiện chức năng Nhà chức trách hàng không; nhiệm vụ, quyền hạn và điều kiện bảo đảm hoạt động của Nhà chức trách hàng không. Đối tượng áp dụng của Nghị định này là cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài hoạt động hàng không dân dụng tại Việt Nam.
Theo Nghị định, Cục Hàng không Việt Nam trực thuộc Bộ Giao thông vận tải là Nhà chức trách hàng không, trực tiếp thực thi nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách hàng không theo quy định của pháp luật và Điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Nghị định quy định chi tiết, cụ thể hóa các nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách hàng không, cụ thể như:
- Ban hành chỉ thị, huấn lệnh và thực hiện các biện pháp khẩn cấp trong hoạt động hàng không dân dụng.
- Giám sát hoạt động hàng không dân dụng.
- Cấp, phê chuẩn, công nhận giấy phép, giấy chứng nhận, năng định, tài liệu khai thác chuyên ngành hàng không dân dụng.
- Tổ chức, vận hành và chỉ đạo hệ thống giám sát, quản lý an toàn hàng không, an ninh hàng không.
- Về tìm kiếm cứu nạn hàng không, khẩn nguy sân bay.
- Về sự cố, tai nạn hàng không.
- Thực hiện chuyến bay chuyên cơ.
- Ban hành, công nhận áp dụng quy trình, tiêu chuẩn cơ sở chuyên ngành hàng không dân dụng.
- Công bố, phát hành, tiếp nhận, xử lý thông tin và thông báo liên quan đến hoạt động hàng không dân dụng.
- Thanh tra chuyên ngành hàng không.
Nghị định cũng quy định về các điều kiện bảo đảm thực hiện nhiệm vụ của Nhà chức trách hàng không và đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế gồm: bảo đảm về cơ sở vật chất, kinh phí, nhân sự để đảm bảo thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của Nhà chức trách hàng và giao cho Cục Hàng không Việt Nam có trách nhiệm bảo đảm thực hiện./.
Vụ Pháp chế - Bộ Giao thông vận tải