Theo đó, thực hiện Quyết định số 2272/QĐ-BGTVT ngày 08/12/2020 của Bộ trưởng Bộ GTVT về việc thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý, kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển, từ ngày 28/12/2020 đến ngày 28/01/2021, Đoàn Thanh tra đã tiến hành thanh tra tại Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, Nghệ An và các doanh nghiệp kinh doanh lai dắt tàu biển trong vùng nước cảng biển thuộc trách nhiệm quản lý của Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, Nghệ An; thời kỳ thanh tra từ ngày 01/01/2019 đến thời điểm thanh tra và các thời kỳ khác có liên quan.
Sau quá trình thanh tra, Bộ GTVT đánh giá: Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, Nghệ An và các đơn vị kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong quản lý, kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển theo quy định; đã cơ bản đáp ứng nhu cầu lai dắt tàu biển vào, rời cảng biển và khu neo đậu, góp phần bảo đảm hoạt động vận tải biển an toàn, hiệu quả. Bên cạnh kết quả đạt được, kết quả thanh tra đã cho thấy một số đơn vị kinh doanh lai dắt tàu biển còn tồn tại, hạn chế, sai sót trong bảo đảm điều kiện bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn, quyền lợi của thuyền viên; không khai báo trên Cơ sở dữ liệu thuyền viên theo quy định; chưa kê khai và thực hiện thu giá dịch vụ lai dắt tàu biển theo đúng quy định; bố trí phương tiện lai dắt không đúng theo kế hoạch điều động tàu được Cảng vụ hàng hải phê duyệt.
Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, sai sót có cả nguyên nhân khách quan, chủ quan của các đơn vị kinh doanh lai dắt và công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của Cảng vụ còn chưa đáp ứng yêu cầu quản lý theo nhiệm vụ được giao.
Kết thúc quá trình thanh tra, Đoàn thanh tra kiến nghị Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, Nghệ An lập biên bản vi phạm hành chính, xử phạt theo thẩm quyền hoặc trình Cục trưởng Cục HHVN xử phạt đối với các hành vi vi phạm của Công ty Cổ phần Cảng Quảng Ninh, Công ty TNHH MTV Golden Lotus Shipping, Công ty Cổ phần Tàu lai DKC, Công ty Cổ phần Lai dắt và Dịch vụ hàng hải Cảng Cửa Lò theo Nghị định số 142/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải.
Kết luận thanh tra cũng yêu cầu các đơn vị kinh doanh lai dắt tàu biển khắc phục ngay tồn tại, hạn chế, vi phạm mà Đoàn thanh tra đã nêu cụ thể trong Biên bản thanh tra tại từng đơn vị, trong đó tập trung một số nội dung như: Bố trí người chuyên trách thực hiện công tác pháp chế đủ điều kiện theo quy định; Xây dựng kế hoạch lai dắt hàng ngày và bố trí phương tiện lai dắt đúng số lượng, công suất theo quy định và Nội quy cảng biển; Thuyền viên có đủ chứng chỉ chuyên môn phù hợp; bố trí chức danh thuyền viên, xác nhận Sổ thuyền viên, khai báo vào Cơ sở dữ liệu thuyền viên của Cục HHVN theo quy định; Thuyền viên được ký hợp đồng lao động, tham gia các loại bảo hiểm bắt buộc và khám sức khỏe định kỳ theo quy định; Xây dựng ban hành, kê khai, niêm yết và thu giá dịch vụ lai dắt hỗ trợ tàu biển theo đúng quy định; Thực hiện xác nhận của thuyền trưởng tàu được lai hoặc hoa tiêu dẫn tàu về thời gian lai dắt tàu thuyền khi tính giá dịch vụ lai dắt; Xây dựng, gửi kế hoạch lai dắt tàu biển hàng ngày, báo cáo tình hình hoạt động hàng tháng đúng thời hạn tại Nội quy cảng biển.
Đối với các đơn vị thuộc Bộ GTVT như Vụ Tài chính, Vụ Kết cấu hạ tầng giao thông, Cục Hàng hải Việt Nam, Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, Nghệ An, Kết luận thanh tra yêu cầu khẩn trương thực hiện một số giải pháp cụ thể để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh lai dắt tàu biển. Đồng thời, giao Thanh tra Bộ tiếp tục chủ trì tổ chức Đoàn thanh tra để tiến hành thanh tra hoạt động lai dắt nhằm đánh giá toàn diện hơn; trên cơ sở đó tổng hợp, kiến nghị cấp có thẩm quyền hoàn thiện thể chế, chính sách tăng cường quản lý nhà nước về kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển.
Tú An