Theo đó, Bộ GTVT nhận được Công văn số 3029/TTKQH-GS ngày 08/11/2023 của Tổng Thư ký Quốc hội chuyển Phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương với nội dung như sau:
“Hiện nay có 600 cán bộ, công chức của Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 (trước là Ban Xây dựng 64) chưa được xác nhận và giải quyết chế độ chính sách đối với chủ trương trợ cấp 01 lần cho người được cử làm chuyên gia sang giúp nước bạn Lào theo Quyết định số 62/2015/QĐ-TTg ngày 04/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ.
Tôi đề nghị đồng chí Bộ trưởng cho biết lý do tại sao đã 7 năm chưa giải quyết và giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới”.
Bộ GTVT xin trả lời như sau:
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 57, Quyết định số 62 và liên Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư liên tịch số 17 quy định về trợ cấp một lần đối với người được cử làm chuyên gia sang giúp Lào, trong đó quy định đối tượng được hưởng trợ cấp là: những người “được cử làm chuyên gia sang giúp Lào theo yêu cầu của bạn” và “công nhân viên đi làm nhiệm vụ phục vụ chuyên gia trên đất bạn”.
Căn cứ quy định trên, trong giai đoạn từ năm 2013 đến 10/2016, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP (Tổng công ty 8) đã thực hiện xác nhận cho 741 trường hợp do Ban Xây dựng 64 (nay là Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP) cử đi giúp bạn Lào và đã có 164/741 trường hợp do Tổng công ty 8 xác nhận đã được nhận tiền trợ cấp (theo báo cáo của Bộ LĐTBXH tại Công văn số 4785/LĐTBXH-QHLĐTL ngày 04/12/2020).
Đến ngày 31/10/2016, Bộ LĐTBXH có Văn bản số 4315/LĐTBXHLĐTL, trong đó có ghi “Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 không có cơ sở để xác nhận cho đối tượng” và đề nghị “Bộ Giao thông vận tải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của Ban Xây dựng 64 thời bấy giờ trong việc giúp bạn Lào và đối chiếu với quy định tại Quyết định số 57/2013/QĐ-TTg, Quyết định số 62/2015/QĐ-TTg để xác nhận cho đối tượng”. Từ tháng 10/2016, Bộ GTVT nhận được nhiều đơn kiến nghị (khoảng 1.000 lượt đơn thư) của cán bộ, công nhân viên thuộc Ban Xây dựng 64 với nội dung đã được Tổng công ty 8 xác nhận hồ sơ nhưng không được các cơ quan địa phương chi trả tiền trợ cấp mặc dù hồ sơ của họ tương tự như 164 trường hợp đã được nhận tiền trợ cấp và đề nghị Bộ GTVT xác nhận thời gian làm chuyên gia tại Lào. Căn cứ quy định của pháp luật, Bộ GTVT đã rà soát hồ sơ do cá nhân cung cấp và xác nhận của Tổng công ty 8 (các cá nhân có đơn đề nghị do Ban Xây dựng 64 cử đi Lào và quản lý hồ sơ; Bộ GTVT không cử đi và không quản lý hồ sơ) và đã có văn bản trả lời tới 100% đơn của các cá nhân có đơn gửi đến Bộ GTVT. Bộ GTVT chưa thể xác nhận thời gian làm chuyên gia tại Lào như đơn đề nghị của cán bộ, công nhân viên thuộc Ban Xây dựng 64 do vướng mắc như sau:
- Về đối tượng xác nhận để hưởng trợ cấp: theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Quyết định 57, khoản 1 Điều 1 Quyết định số 62, khoản 1 Điều 2 Thông tư liên tịch số 17 thì có 02 đối tượng được hưởng trợ cấp là: (1) những người “được cử làm chuyên gia sang giúp Lào theo yêu cầu của bạn”, (2) “công nhân viên đi làm nhiệm vụ phục vụ chuyên gia trên đất bạn”.
Trên thực tế, các hồ sơ gửi kèm theo đơn đề nghị Bộ GTVT xác nhận thì chỉ thể hiện các chức danh trong thời gian công tác tại Lào là: cán bộ, kỹ sư, công nhân, công nhân khảo sát, công nhân kỹ thuật, công nhân thợ đường, công nhân cơ khí, công nhân công trường, người lao động, bác sỹ, y tá, cấp dưỡng, lái xe, lái máy, bảo vệ, cán bộ công tác đảng, đoàn, kế toán, tiểu đội trưởng, cán bộ tổ chức nhân sự, trưởng phòng thanh tra bảo vệ, cán bộ mua sắm vật tư, văn thư đánh máy, thủ kho, bí thư đảng ủy công trường, bí thư đảng ủy xí nghiệp, trạm phó, hộ lý bệnh viện công trường, quản lý nhà ăn.... do Ban Xây dựng 64 cử đi sang Lào thực hiện nhiệm vụ; không có bất kỳ nội dung nào được thể hiện là “được cử làm chuyên gia sang giúp Lào theo yêu cầu của bạn” hoặc “công nhân viên đi làm nhiệm vụ phục vụ chuyên gia trên đất bạn”. Bộ GTVT đã có nhiều văn bản đề nghị Bộ LĐTBXH hướng dẫn rõ các đối tượng nêu trên để làm cơ sở xác nhận.
- Về thẩm quyền xác nhận: điểm b khoản 2 Điều 3 Thông tư số 17 quy định “Giấy xác nhận thời gian làm chuyên gia tại Lào lập theo mẫu số 02...do thủ trưởng cơ quan, đơn vị trực tiếp cử đi ký, đóng dấu xác nhận”. Mẫu số 02 quy định “Căn cứ hồ sơ lý lịch của đối tượng lưu trữ tại cơ quan, đơn vị để xác nhận” và “Người có thẩm quyền ký xác nhận là thủ trưởng cơ quan, đơn vị có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức, viên chức, người lao động”.
Trên thực tế, các trường hợp thuộc Ban Xây dựng 64 không thuộc diện Bộ GTVT quản lý và Bộ GTVT không lưu giữ hồ sơ, do đó, Bộ GTVT không phải là cơ quan trực tiếp cử đi và cũng không lưu trữ hồ sơ, do đó, Bộ GTVT không có thẩm quyền xác nhận và không có cơ sở xác nhận các chức danh nêu trên là “chuyên gia” hoặc “công nhân viên đi làm nhiệm vụ phục vụ chuyên gia”.
Trước các khó khăn, vướng mắc nêu trên, Bộ GTVT đã có nhiều Văn bản gửi Bộ LĐTBXH và nhiều Văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Ngày 20/7/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp và có Kết luận (Thông báo số 197/TB-VPCP ngày 20/7/2021 của Văn phòng Chính phủ) như sau:
“Đối với 268 chuyên gia do Ban Xây dựng 64 cử đi (nay là Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP) đã có đủ hồ sơ theo quy định, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trong ngày 21/7/2021, Lãnh đạo Bộ GTVT và Lãnh đạo Bộ LĐTBXH trực tiếp làm việc, thống nhất phương án giải quyết dứt điểm chế độ cho các đối tượng này trước ngày 25/7/2021.
Bộ LĐTBXH khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, thống nhất phương án sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 17, bảo đảm chặt chẽ, phù hợp với quy định hiện hành và đáp ứng yêu cầu thực tế”.
Thực hiện Thông báo số 197/TB-VPCP, trên cơ sở danh sách do Bộ LĐTBXH cung cấp, căn cứ hồ sơ cá nhân tại Tổng công ty 8, Bộ GTVT đã xác nhận “thời gian công tác tại Lào” cho 268 trường hợp (không xác nhận cho đối tượng nào là “chuyên gia” hoặc “phục vụ chuyên gia”) để thực hiện chế độ chính sách.
Đến ngày 06/5/2022, Bộ LĐTBXH ban hành Thông tư số 07 quy định đối tượng được hưởng trợ cấp một lần là: (1) người làm việc được cử làm chuyên gia tại Lào và (2) công nhân viên được cử đi phục vụ chuyên gia triển khai thực hiện nhiệm vụ tại Lào và quy định thẩm quyền xác nhận đối với “trường hợp cơ quan, tổ chức cử đi là đơn vị của cơ quan nhà nước, đã được chuyển đổi, tổ chức lại theo mô hình doanh nghiệp...thì phải có Giấy xác nhận thời gian làm chuyên gia tại Lào của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cấp trên của cơ quan, tổ chức cử đi. Nếu cơ quan có thẩm quyền xác nhận theo quy định tại khoản này không quản lý tài liệu lưu trữ làm cơ sở để xác nhận thì yêu cầu cơ quan quản lý tài liệu lưu trữ theo quy định tại Điều 24 Luật Lưu trữ cung cấp tài liệu lưu trữ hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp tài liệu theo quy định của pháp luật” .
Theo quy định trên, Thông tư số 07 chưa quy định rõ đối tượng hưởng trợ cấp đối với các chức danh như nêu trên, do đó nội dung vướng mắc về đối tượng vẫn chưa được tháo gỡ. Mặt khác, trong quyết định nghỉ hưu, nghỉ việc của các đối tượng có ghi khoản tiền trợ cấp cá nhân đã được hưởng nhưng không ghi rõ khoản tiền trợ cấp theo quy định nào, do đó, Bộ GTVT không có cơ sở xác định được đối tượng này đã hưởng trợ cấp theo Quyết định số 87 hay chưa để loại trừ. Do đó, đến nay các cá nhân trên chưa được giải quyết chế độ chính sách như Đại biểu đã nêu.
Để tiếp tục giải quyết vướng mắc, Bộ GTVT đã chủ động làm việc với Bộ LĐTBXH, nhiều lần trực tiếp cùng tiến hành rà soát ngẫu nhiên 67 hồ sơ với mục đích từ những vướng mắc cụ thể của các hồ sơ để đề xuất phương án xử lý những vướng mắc, tồn tại trong việc xác nhận thời gian làm chuyên gia tại Lào. Ngày 21/11/2023, Bộ GTVT có Công văn số 13247/BGTVT-TCCB gửi Bộ LĐTBXH về kết quả rà soát 67 hồ sơ. Ngày 11/12/2023, Bộ LĐTBXH có Công văn số 5293/LĐTBXH-QHLĐTL về chế độ trợ cấp một lần đối với chuyên gia sang giúp Lào, Campuchia, theo đó, Bộ LĐTBXH “đề nghị Bộ GTVT căn cứ quy định tại các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn nêu trên để thực hiện việc xác nhận thời gian làm việc tại Lào cho các đối tượng theo quy định”.
Như vậy, đến nay việc Bộ GTVT đề nghị quy định, hướng dẫn rõ đối tượng hưởng trợ cấp đối với các chức danh của Ban Xây dựng 64 được cử sang công tác tại Lào để làm cơ sở giải quyết vẫn chưa được hướng dẫn rõ ràng, do đó chưa có đủ cơ sở pháp lý để xác nhận. Bộ GTVT tiếp tục làm việc với Bộ LĐTBXH xem xét giải quyết các vướng mắc nêu trên; trong trường hợp vượt thẩm quyền của các Bộ sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét giải quyết.
Trên đây ý kiến của Bộ GTVT đối với nội dung của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Sơn quan tâm. Kính mong Đại biểu chia sẻ với khó khăn, vướng mắc và đề nghị Đại biểu có ý kiến với Bộ LĐTBXH sớm bổ sung rõ đối tượng là cán bộ, công nhân viên của Ban Xây dựng 64 thực hiện nhiệm vụ được giao tại Lào với các chức danh nêu trên là “chuyên gia” hoặc “công nhân viên đi làm nhiệm vụ phục vụ chuyên gia” để Bộ GTVT có cơ sở pháp lý để phối hợp, giải quyết./.