Theo công văn số 03/BDN ngày 08/01/2020 của Ban Dân nguyện gửi Bộ GTVT, cử tri tỉnh Long An kiến nghị “Bộ GTVT sớm có biện pháp giải quyết triệt để những diễn biến phức tạp, gây bức xúc tại trạm thu phí BOT Cai Lậy”.
Trước tiên Bộ GTVT trân trọng cảm ơn cử tri và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An đã quan tâm, góp ý đối với công tác quản lý, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh Long An nhằm giúp công tác quản lý nhà nước của Bộ ngày càng tốt hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội và người dân. Về nội dung kiến nghị của cử tri nêu trên, Bộ GTVT xin trả lời như sau:
Dự án xây dựng công trình tăng cường mặt đường QL1 đoạn Km1987+560÷ Km2014 và đoạn tránh thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang được đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT; công trình dự án đã hoàn thành giai đoạn đầu tư, đưa vào khai thác và bắt đầu thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ từ ngày 01/8/2017. Tuy nhiên, khi tổ chức thu phí đã có phản ứng của một số người sử dụng đường dẫn đến mất an ninh trật tự và an toàn giao thông tại Trạm nên Nhà đầu tư tạm dừng thu phí từ ngày 14/8/2017. Sau khi dừng hoạt động, Bộ GTVT đã làm việc với UBND tỉnh Tiền Giang, thống nhất phương án xử lý miễn giảm phí (giảm 30% toàn bộ phương tiện và miễn 50-100% cho các phương tiện thuộc 4 xã lân cận), đồng thời xây dựng kế hoạch tổ chức thu trở lại. Ngày 30/11/2017, trạm thu phí Cai Lậy hoạt động trở lại nhưng tiếp tục có diễn biến phức tạp, mất an ninh trật tự. Do vậy, Bộ GTVT đã báo cáo và tại cuộc họp Thường trực Chính phủ ngày 04/12/2017, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tạm dừng để nghiên cứu phương án xử lý.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã tổ chức rà soát lại toàn bộ quá trình triển khai dự án về trình tự, thủ tục; khảo sát lưu lượng giao thông; rà soát, tính toán lại toàn bộ chi phí đầu tư, có cập nhật các kết luận thanh tra, kiểm toán; cập nhật các thông số đầu vào của phương án tài chính; đàm phán sơ bộ với nhà đầu tư về các phương án và tổ chức họp lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương. Kết quả rà soát quá trình triển khai và kết luận của các Đoàn thanh tra, kiểm toán cho thấy dự án được triển khai cơ bản đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền theo quy định pháp luật (chủ trương đầu tư phù hợp với lĩnh vực khuyến khích đầu tư quy định tại Nghị định số 108/2009/NĐ-CP ngày 27/11/2009 của Chính phủ, được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và địa phương có ý kiến đồng thuận bằng văn bản; vị trí đặt trạm thu phí đúng quy định pháp luật (Nghị định số 108/2009/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 159/2013/TT-BTC ngày 14/11/2013 của Bộ Tài chính); trạm thu phí Cai Lậy nằm trong phạm vi dự án, cách trạm An Sương - An Lạc và trạm Cần Thơ - Phụng Hiệp >70km thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ GTVT), đồng thời để tăng thêm tính công khai, minh bạch, Bộ GTVT đã lấy ý kiến và nhận được sự đồng thuận của Bộ Tài chính; UBND, HĐND, Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang. Tuy nhiên, Bộ GTVT cũng nhận thấy tồn tại, bất cập là công tác tuyên truyền để người dân hiểu về dự án, về hình thức đầu tư chưa được tốt, chưa phù hợp thực tiễn; các quy định pháp luật liên quan đến hình thức đầu tư theo hợp đồng BOT cũng còn những bất cập, có quy định pháp luật về thu phí theo lượt không thể đảm bảo công bằng tuyệt đối cho tất cả người sử dụng, chưa đánh giá hết các tác động khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật dẫn đến khi tổ chức thu phí tại trạm Cai Lậy đã có những phản ứng của một bộ phận người sử dụng đường.
Trên cơ sở kết quả rà soát, tính toán, Bộ GTVT đã xây dựng 05 phương án xử lý bất cập, trong đó phương án Nhà nước mua lại dự án là giải pháp xử lý triệt để nhất, các phương án còn lại là tiếp tục tổ chức thu phí hoàn vốn dự án, có thực hiện giảm giá vé chung cho các phương tiện và miễn, giảm giá cho chủ phương tiện khu vực lân cận trạm thu phí Cai Lậy. Trong bối cảnh nguồn vốn ngân sách Nhà nước hạn chế, rất khó để thực hiện việc mua lại dự án, Bộ GTVT đã báo cáo kiến nghị phương án tiếp tục thu phí hoàn vốn dự án. Do tính chất phức tạp của dự án, việc lựa chọn phương án cần cân nhắc cẩn trọng. Để có cơ sở quyết định phương án tối ưu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã tổ chức họp với Lãnh đạo tỉnh Tiền Giang và với các Bộ Công an, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Thông tin và Truyền thông, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 8630/BGTVT-ĐTCT ngày 11/9/2019.
Đến nay, dự án đã tạm dừng thu hơn 2 năm, Nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn, ngân hàng lo ngại sẽ phải chuyển sang nhóm nợ xấu, ảnh hưởng đến uy tín và môi trường đầu tư. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 8736/VPCP-CN ngày 26/9/2019 của Văn phòng Chính phủ về việc giao Bộ trưởng Bộ GTVT quyết định phương án thu phí cuối cùng, Bộ GTVT đã và đang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan cùng Nhà đầu tư nghiên cứu các phương án để sớm tổ chức thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trở lại một cách sớm nhất, dự kiến sẽ bắt đầu thu phí trở lại từ khoảng giữa năm 2020.
Trên đây là trả lời của Bộ GTVT đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Long An, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An để trả lời cử tri và rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, góp ý của cử tri đối với ngành Giao thông vận tải./.