Theo đó, trong thời gian từ ngày 09/9/2024 đến ngày 13/9/2024, Đoàn kiểm tra của Bộ Giao thông vận tải (Bộ GTVT)1 đã tiến hành kiểm tra tình hình thi hành pháp luật và công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính (VPHC) trong lĩnh vực đường sắt tại Cục Đường sắt Việt Nam (Cục ĐSVN).
Đoàn đã tiến hành kiểm tra tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực đường sắt: bao gồm: Việc ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Việc bảo đảm các điều kiện về biên chế, kinh phí theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Việc tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Việc ban hành và tổ chức triển khai thực hiện các kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Công tác phối hợp theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Việc xử lý kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật.
Kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC trong lĩnh vực đường sắt bao gồm: Kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC; Kiểm tra việc áp dụng pháp luật về xử phạt VPHC.
Qua Báo cáo và quá trình kiểm tra các tài liệu do Cục ĐSVN cung cấp, Đoàn kiểm tra ghi nhận một số kết quả sau: Đối với công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật: Trong kỳ kiểm tra, Cục ĐSVN không nợ các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật. Cục ĐSVN đã chủ động triển khai các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, tuyên truyền, phổ biến kịp thời đến các đơn vị trực thuộc, người dân, doanh nghiệp đường sắt đối với các văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) mới ban hành trong lĩnh vực đường sắt và các văn bản QPPL khác có liên quan; Chủ động, tích cực tham gia ý kiến xây dựng văn bản QPPL của Bộ, đặc biệt là trong quá trình xây dựng dự án Luật Đường sắt (sửa đổi); Hàng năm, Cục ĐSVN đã xây dựng, ban hành các kế hoạch2 và thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo quy định.
Đối với công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC: Hàng năm, Cục trưởng Cục ĐSVN đã ban hành các Quyết định ban hành Kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật về xử lý VPHC3, đồng thời triển khai kịp thời đến các đơn vị tham mưu thuộc Cục; Cục ĐSVN đã chủ động đa dạng hóa các hình thức để phổ biến pháp luật, bồi dưỡng nghiệp vụ cho các công chức thanh tra (hội nghị, giao ban, đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Cục, cuộc họp thảo luận chuyên môn); Cục ĐSVN đã thực hiện chế độ báo cáo gửi về Thanh tra Bộ GTVT theo Thông tư số 02/2014/TT-BGTVT ngày 25/02/2014 của Bộ trưởng Bộ GTVT quy định quy trình thanh tra chuyên ngành, xử phạt VPHC; công tác lập kế hoạch, chế độ báo cáo và quản lý nội bộ của thanh tra ngành GTVT và Thông tư số 32/2016/TT-BGTVT ngày 07/11/2016 của Bộ trưởng Bộ GTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2014/TT-BGTVT; chế độ báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC theo Thông tư số 01/2023/TT-BTP ngày 16/01/2023 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định chế độ báo cáo công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC.
Về quản lý và lưu trữ hồ sơ xử phạt VPHC: Sổ quản lý xử phạt VPHC và các hồ sơ xử phạt VPHC cơ bản đã được Cục ĐSVN lập, lưu trữ theo quy định.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Đoàn kiểm tra nhận thấy Cục ĐSVN vẫn còn một số tồn tại hạn chế trong công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật như: Hoạt động điều tra, khảo sát về tình hình thi hành pháp luật chưa được triển khai đầy đủ trong Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật hàng năm. Trong công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC một số Biên bản làm việc được lập không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 12 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP và được lập chưa đúng mẫu theo Nghị định này; Một số Biên bản VPHC và Quyết định xử phạt VPHC được lập chưa đúng mẫu theo Nghị định số 118/2021/NĐ-CP; Một số Biên bản VPHC được lập tại trụ sở cơ quan của người có thẩm quyền lập biên bản nhưng chưa ghi rõ lý do theo quy định tại khoản 2 Điều 58 Luật Xử lý VPHC.
Từ kết quả kiểm tra và báo cáo của Cục ĐSVN, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thi hành pháp luật nói chung và thi hành pháp luật về xử lý VPHC trong lĩnh vực đường sắt nói riêng, trong thời gian tới, đề nghị: Cục trưởng Cục ĐSVN chỉ đạo các đơn vị có liên quan tổ chức rút kinh nghiệm, khắc phục về những tồn tại, hạn chế nêu trên; Tiếp tục quán triệt, tuyên truyền, phổ biến và triển khai có hiệu quả các văn bản QPPL về theo dõi thi hành pháp luật và công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC trong lĩnh vực đường sắt. Thực hiện đúng, đầy đủ các quy định về trình tự, thủ tục, hồ sơ xử phạt VPHC; Tiếp tục kiện toàn bộ máy làm công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật và công tác thi hành pháp luật về xử lý VPHC để nâng cao hiệu quả các công tác này; Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có thẩm quyền xử phạt VPHC trong lĩnh vực đường sắt để đảm bảo thực hiện có hiệu quả công tác xử phạt VPHC; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong lĩnh vực đường sắt.